File0037 (5)

dych dalszej tendencji nowej epoki — pędzie do hierarchii-

Pęd do hierarchji występuje w środowisku młodego poko-lenia powszedmie i jaskrawo. Wszystkie organizacje tego pokolenia. nawet usiłujące się przeciwstawić Ruchowi Młodych,¹ > przyjmują strukturę hierarchiczną.

Pęd do hierarchji sprawia jednak ogromne trudności psychologom. Cytuje się powszechnie nasz indywidualizm, przypomina się naszą historję, gdzie jednakże warcholstwo odgrywało potężną rolę. 1 w wyniku tych opinii wygłaszany jest pogląd, że pęd do hierarchji na gruncie naszym się nie przyjmie. Są nawet tacy, co sądzą, że byłoby szkodliwem, gdyby się przyjął, ponieważ zabiłby indywidualność psychiki polskiej.

Stanowisko takie jest niesłuszne z trzech powodów. Po pierwsze nie można wobec narodowych wad zajmować stanowiska astronoma i jedynie je obserwować zapomocą mniej lub więcej subtelnej lunety. Przeciwmie trzeba mieć wolę usunięcia ich bez względu na trudności, jakie proces ten przedstawia. Po-wtóre epoka nowa niesie także omawiany pęd do wartości bezwzględnych. więc pęd do hierarchji szereguje ludzi w oparciu się o sprawdziany uznane za bezwzględne. Fakt ten posiada doniosłość zasadniczą, gdyż do trwałego zaprowadzenia hierarchji potrzeba wiary w prawdziwość sprawdzianu, który wykazuje wyższość zwierzchnika* Polakom tej wiary, rodzącej krytycyzm w stosunku do siebie, naogół było brak, ale połączenie tendencji do posiadania wartości bezwzględnych z tendencją organizowania się hierarchicznego, stwarza wyjątkowo dogodne warunki do jej powitania w duszy polskiej. Po trzecie wreszcie jest rzeczą szkodliwą twierdzić, że hierarchja zabije indywidualność Polaka. A to dlatego, że wcale nie będzie rozwojem polskiej indywidualności, jeśli się będzie ona rozwijała w zaletach i wadach. Taka wszechstronność jest właśnie zaprzeczeniem rozwoju, bo polega na ciągiem przemalowyw'aniu wizerunku miniaturowego na coraz większe powierzchnie, przy

^ł) np. „Legjon Młodych".

38