Ekonomika turystyki R Łazarek (124)

6.2. Świadczenia na rzecz turystyki socjalnej w gospodarce rynkowej w Europie Zachodniej

Przed II wojną światową i po jej zakończeniu, już w okresie odbudowy gospodarczej, wykształciło się wiele metod popierania turystyki socjalnej, które dotyczyły finansowania konsumpcji i podaży turystycznej. W tej dziedzinie pojawiają się wciąż nowe rozwiązania.

Najważniejsze świadczenia związane z finansowaniem konsumpcji w dziedzinie turystyki socjalnej obejmują: gratyfikacje urlopowe, pożyczki, oszczędności przeznaczone na podróże i urlopy, zasiłki, wczasy bezpłatne i świadczenia złożone (czeki wakacyjne)³⁵.

Na przykład w Niemczech umowy zbiorowe przewidują poza płatnym urlopem także specjalne gratyfikacje urlopowe, które w 1996 r., w zależności od branży, wynosiły od 300 do 3200 marek, 300 marek dostawali górnicy z okręgu Ruhry, a pracownicy przemysłu naftowego po 3200 marek. Gratyfikacji wakacyjnej nie otrzymywali hutnicy żelaza i stali, którzy dostawali trzynastą pensję na Boże Narodzenie. W byłych Niemczech Wschodnich gratyfikacje były o 150-1290 marek niższe niż w landach zachodnich. Jednakowy poziom świadczeń gwarantowały jedynie umowy zbiorowe w przemyśle poligraficznym i na kolei³⁶.

Świadczenia na rzecz turystyki socjalnej można generalnie podzielić na dwie grupy: świadczenia bezpośrednie, dotyczące konkretnych „turystów socjalnych”, oraz świadczenia pośrednie, adresowane do turystów, którzy w przyszłości będą uczestnikami turystyki socjalnej.

Świadczenia te pochodzą od pracodawców, stowarzyszeń, związków zawodowych, władz publicznych (np. gmin), agencji podróży, od państwa, a wreszcie od specjalnych organizacji, które zajmują się turystyką socjalną. We wszystkich tych grupach występują świadczenia bezpośrednie i pośrednie³⁷.

Świadczenia bezpośrednie obejmują następujące elementy:

-    świadczenia ubezpieczeniowe;

-    gratyfikacje urlopowe;

-    pobycie kosztów podróży i pobytu w przypadkach specjalnych;

-    szkolenie w dziedzinie podróży i pobytów wakacyjnych;

-    udział w finansowaniu podjętym przez inne organizacje;

-    udział w wydatkach na turystykę socjalną;

-    udział w pracach prowadzonych przez inne instytucje w zakresie finansowania wydatków konsumpcyjnych;

-    specjalne zniżki;

-    otoczenie specjalną opieką uczestników turystyki socjalnej.

³⁵    Por. W. Hunziker: op. cit._T s. 41-46.

³⁶    M. Rybiński: Gratyfikacje urlopowe w Niemczech, „Rzeczpospolita - Ekonomia i Rynek", 6-7 lipca 1996, nr 156, s. 6.

³⁷    Por. szerzej: J. Lewandowska: op. cit., s, 36-37.

126