Foto0653

cjonalizację stosunków przez umowy polityczne, przywileje, prawo, instytucje i organizacje; d/ dynamizację stosunków wzajemnych i ich doskonalenie.

Można domyślać się, że na powyższych „filarach” opierają się takie waitości, jak: suwerenność i niezależność (traktowane w XXI wieku w sposób względny - uzup. M.C.) oraz podmiotowość, równość i humanitaryzm, a także konstytucjonalizm demokratyczno-liberalny, prawa człowieka i godność narodowa, prawa trzeciej generacji”, dobrobyt i środowisko człowieka oraz wolność, pokój i sprawiedliwość⁶⁰.

Przedstawiając argumenty, przemawiające za wykorzystywaniem w badaniach czterech wymienionych wyżej „filarów” bezpieczeństwa, omawiany wyżej autor prezentuje jednocześnie swój pogląd na temat istoty bezpieczeństwa. Stwierdza on, że:

„po pierwsze, trwanie (...) z zasady najpełniej realizuje się w stabilności, pewności i dającym poczucie trwałości porządku - stabilności, której niewątpliwie sprzyja dobrobyt i dostatek, humanistyczne, demokratyczne i pluralistyczne prawo gwarantujące godność i wolność jako atrybuty człowieka i człowieczeństwa;

po drugie, dobrą perspektywę przetrwania (trwania w zmieniających się warunkach egzystencjalnych, jak i w przyszłości) daje stymulowanie stosunkami i relacjami, w jakie wchodzą podmioty, aby optymalizować (względnie minimalizować lub maksymalizować - uzup. M.C.) swoje istnienie - takie stymulowanie i sterowanie, aby uzyskać bilans dodatni zysków przy nieuniknionych z zasady stratach;

po trzecie, szanse i pewność (prawdopodobieństwo - uzup. M-C.) tak trwania, jak i przetrwania zwiększone są przez petryfikację w prawie i moralności tych wartości, zachowań i postępowań (działań - uzup. M.C.), które sprzyja-jążyciu L jego przetrwaniu, ich instytucjonalizację.

po czwarte; rozwój i doskonalenie życia, jego warunków i relacji, w jakie wchodzą podmioty, związany jest z ich dynamizacją. której sprzyja nadmiarów osc i elastyczność oraz pluralizm"⁰'.

Warto zauważyć, że w jednej z późniejszych publikacji J. Świniarski scwus&Bh cż -W izehiko. rozwój - cs> wyeksponowała polska, filozofia czynu 11 ek^wamje współczesna filozofia: ekologiczna - wbrew nadziejom stjeuysKnr. ms zawsze jest wac®sa% czymś pozytywnym i godnym zamsze wyboru, fc-ts przecież sozwój. kaścego judzie abe powwwi nylkiać. ponieważ nie pniaJ>i gra <&> tbeakamŚB&ó. afe ęoBctwńŁ. do    jgfe. rozwój choroby.

bezrobocia, nędzy"⁶². Pogląd ten wydąje się jednak dyskusyjny, co wynika z definicji rozwoju, Szerzej na ten temat w kolejnych rozdziałach.

W poszukiwaniu „filarów" bezpieczeństwa w jednej z kolejnych publikacji J. Świniarski sprowadza je do trzech (wolność |prawo - dobrobyt) albo do czterech (stabilizacja - stymulacja - Instytucjonalizacja - dynomlzacja), a ściślej - do nieparzystości lub parzystości. Autor ten uważa, że takie wyróżnienia mają swoje podłoże epistemologiczno-metodołogiczne i z zasady nie są przypadkowe. Odgrywają one bowiem niebagatelną rolę w procesach myślowych podczas dokonywania analiz i syntez, abstrahowania i redukowania, odkrywania i uzasadniania⁶³.

Wychodząc z założenia, że ogólna teoria bezpieczeństwa wyrasta z nauk technicznych i cybernetyki oraz z teorii systemów, J. Świniarski zwraca głównie uwagę na cztery filary bezpieczeństwa i niezbędną nadmiarowość w odniesieniu do każdego z nich. Chodzi o nadmiarowość: elementową, energetyczną, strukturalną i funkcjonalną (sprawczą). Uzupełniając powyższe warto nadmienić (M.C.), że istotną rolę odgrywa również nadmiarowość informacyjna, chociaż dążenie w tym zakresie do optymalizacji nie jest łatwe, szczególnie zaś w cywilizacji informacyjnej^{61 2}. Niemniej jednak sytuacja ta stanowi dla wielu teoretyków inspirację do badań, a dla praktyków stanowi poważne wyzwanie - również w odniesieniu do sfery bezpieczeństwa informacyjnego.

Kiedy myślimy o informacji w systemach bezpieczeństwa, uwaga nasza kieruje się kii wspomnianym już przez R. Rosę prakseołogicznym aspektom filozofii bezpieczeństwa, czyli w stronę środków i sposobów zapewniania bezpieczeństwa. Jednak - zdaniem Świniarskiego - prakseologiczne aspekty bezpieczeństwa powinny uwzględniać również aspekty etyczne. Dotyczy to także sfery informacyjnej. Dlatego też autor ten uważa, że .chociaż etyka różni się od prakseologii tym. że nie wszystko, co skuteczne daje się usprawiedliwić i przekonująco uzasadnić ze względu na ogólnie przyjęte normy, zasady i wartości moralne, to w przyjętej definicji bezpieczeństwa jako formy istnienia i życia wynika zatarcie różnic pomiędzy prakseologią i etyką bezpieczeństwa. Przedmiotem jednej t drugiej są formy skutecznego i praktycznego urzeczywistnienia tycia i istnienia Życie i istnienie jest tutaj suoommt bonom. najwyższym dobrem i przedmiotem skutecznego i efektywnego dziatem w aspekcie tak etycz-

-

23

1

1 ŚwnioEsfcL rłim <Ti i » tggne mai&wwfa ajzaatia śwntct tergucanaa. fucf A. Cmfiw-JL KuAswAk Grucę ś»ine fesaSsieji teęuBCHM¹. tura iftKrwgy. AP. Sóadlst 3BKL

OmkiSN.

2

LZłdter(»rt. wripL SprieaBMgww .irtfcrnimypic. W inziwa WMl

® B. B&Sł    db hajHOCEsiHnBa a priUpa n jnfam-inątj «f Eacaęuc. Sedke-Ottswata

I9»_ V-16-17.