jach w praktyce230, a wzorce te zaczynają powoli upowszechniać się I w różnych krajach i w różnych częściach świata. Być może podejmowane I w tym kierunku wysiłki23' przyczynią się do tego, że w jakiejś perspektywie I czasowej różne rodzaje środowisk będzie się traktować jako swoiste podmioty I bezpieczeństwa. Systemy przyrodnicze mogą się bowiem rozwijać lub degene- I rować. Jeśli proces przedłuża się, to niektóre rodzaje środowisk mogą znikać I bezpowrotnie. W taki sposób co roku ginie wiele systemów przyrodniczych I oraz żyjących w nich gatunków roślin t zwierząt. Te ekośrodowiska rządzą się I bowiem swoimi prawami i mogą funkcjonować tylko w określonych warun- I kach, Wtedy, kiedy funkcjonowanie tych systemów i środowisk zostaje zakłó- I cone, np, działalnością człowieka, systemy te zanikają, a żyjące w nich gatunki I giną, czasami bezpowrotnie. Zanikanie btoróżnof odności staje się coraz wyraź* I niej dostrze^nym zagrożeniem dla przyszłości człowieka, a różnorodne el* ■ wenty kultury (świata wirtualnego) prawdopodobnie nigdy nie będą w stanie I wypełrńć tuki, ICieruje to rta&żą uwagę w stronę bezpieczeństwa rozumiane' ■ i#:-, go jako Skutek,
Bezpieczeństwo skutek
Funkcjonowanie podmiotów w ich środowiskach powoduje różnoroc ^ ifajtU i 4h bezpieczeństwa w jego różnych wymiarach - ekologicznym i zdn> ■ MMyn, ekonomicznym i p}liąc/nyfn( publicznym i militarnym, itd, Najo^ 1 pij biorąc są to skorki pozytywne bądź negatywne. Ujawniają się one w ró& I nych m*ejse«eh czasoprzestrzeni, nierzadko ze znacznym opóźnieniem, Moźns ■ w ąm miejscu przywołać przykład oddziaływania na zdrowie człowieka stoso | wawego kiedyś dość powszechnie eternitu czy oddziaływanie ^chmury” z Czat' I odbyła na Łudzi w kilku krajach Europy. Skutki te były przesunięte w czasie I i przestrzeni. Również negatywne oddziaływanie silnych pól eleldromagnetyc/ pych na organizm człowieka uwidacznia się dopiero w którymś pokoleniu . W tej sytuacji trudno byłoby dziś wiarygodnie wypowiadać się na temat skut* I ków, jakie dla kolejnych pokoleń może nieść z sobą np, wykorzystywanie genc' C tycznie modyfikowanej żywności czy inne eksperymenty stosowane dziś I i w przyszłości przez człowieka. Warto jednak pamiętać, że wspomniane skutki ■ powinny być analizowane nie tylko z punktu widzenia danego podmiotu, ale I także uwzględniając bezpieczeństwo jego środowiska. W modelu idealnym po* I winno się uwzględniać w miarę harmonijny, zrównoważony rozwój człowieka I
III Dobrym przykładem lego moźc być Szwajcaria, w której poziom i charakter kultury bezpk* I czeństwa obywateli różni się dość wyraźnie od kultury bezpieczeństwa w innych częściach Euro- I py i świata (patrz: M. Perz, Kultura bezpieczeństwa społeczeństwa polskiego i szwajcarskiego I Nkp»d>likowana praca magisterska. Wydział Humanistyczny AP, Siedlce 2006).
- NagrodrNobła dla byłego wiceprezydenta USA - Al Góra, konferencja w Poznaniu w 200$ I
I jego różnych środowisk. Analiza ta powinna obejmować wymiar nie tylko „ta i teraz”, ale także - a może przede wszystkim - „gdzieś I kiedyś”. Być może przydatny w badaniach tych problemów okaże się sposób analizowania, przedstawiony w tabeli 7.
Tabela 7. Jeden z możliwych sposobów analizowania bezpieczeństwa podmiotów
SKUTKI |
pozytywne dziś |
pozytywne w przyszłość) |
negatywne dziś |
negatywne worzysztośd |
Dla bezpieczeństwa podmiotu $/jego celów b/ stanu wewnętrznego | ||||
Gfo bezpieczeństwa trodowtok - pnyroddaego (natwatnego) I sęctecwegG, a w rm im/cti [ podmiotów | - taMucowego | ||||
i fts przedmiotu bszfHeodr 1 óm | ||||
\ (%s retac? asdaHot'otoczenie |
Układ tej tabeli pozwala zauważyć, że przy analizie bezpieczeństwa danego podmiotu warto uwzględniać nie tylko skutek (skutki), istotne dla bezpieczeństwa danego podmiotu, ale także skutki ważne dla jego środowiska (przyrodniczego, społecznego, technicznego, Informacyjnego). Chodzi w tym przypadku zarówno o skutki pozytywne, jak i negatywne, rozpatrywane nie tyk ko w danym momencie, ale także w przyszłości.
Powyższą tabelę można również wzbogacić o kolejne elementy, uwzględniające podstawowe funkcje bezpieczeństwa, takie jak; a/ zapewnienie warunków bytu dla danego podmiotu oraz jego względnie stabilne i długotrwale trwanie (traktowane jako wartość), zachowując i utrwalając inne istotne dla da-nego podmiotu wartości oraz osiągając założone cele, potrzeby i Interesy w tzw. sytuacjach normalnych (przy względnym braku zagrożeń), oraz b/ jego (pod* miotu) przetrwanie w sytuacjach trudnych, kryzysowych, a także d rozwój podmiotu - w sytuacjach „normalnych” i kryzysowych. Powyższa refleksja kieruje naszą uwagę w stronę junkcji bezpieczeństwa.
4. Funkcje bezpieczeństwa
Aby lepiej zrozumieć, czym jest bezpieczeństwo, trzeba zastanowić się także nad tym, jakie funkcje pełni bezpieczeństwo. Nie chodzi w tym przypadku o uprzedmiotowienie bezpieczeństwa, a jedynie o próbę poszukiwania odpowiedzi na pytanie - do czego bezpieczeństwo sltd/l
143