Foto0740

bezpieczeństwu politycznemu i innym przedmiotowym wymiarom bezpieczeństwa. Przedstawia to poniższa tabela.

Tabela 9. Różne sfery kultury i bezpieczeństwa w relacjach do kultuiy bezpieczeństwa

^Bezpieczeństwie Kultura ^ ^	Biologiczne i zdrowotne	Ekonomicz- ne/gospodarcze	Polityczne	Publiczne	Inne
Beotogczna i zdrowotna	Kultura ber-pieczeńrtwł ekologiczne go i rdrowot-^ne9°_
Ekonomio-ttĄtgspoeto-J ro—pną		Kultura bezpieczeństwa ekonomiczne-go/gospo-darczeoo
| SaToezre |			Kdtm bezpieczeństwa		i
				Rnkura bezpie aseństwa pobBczneoo
! 1_1	-1			1 Im j radzie I hateaty

Kulcunmaperspekrywu badawcza wydaje się być wielce obiecująca dh K®ioju nauk o bezpieczeństwa Umożliw ia ona bowiem prowadzenie badan

0    charakterze inter- i transdy scyplinarny m, które będą sprzyja))' dojrzewaniu □owt^ dziedziny wiedzy - nauk o bezpieczeństwie. Zarówno teoretyczne¹, jak

1    empiryczne² ^przyczołkr* subdyscypliny kultura bezpieczeństwa już istnieją

1 Dylematy związane z inter- i transdyscyplinarnym charakterem wiedzy o bezpieczeństwie

W ostatnich tatach pierwszego dziesięciolecia XXI wieku dydaktycy i badacze problemów bezpieczeństwa nierzadko zadają sobie pytanie: czy powinno sie pracować nad rozwojem teorii bezpieczeństwa i metodologii badań problemów bezpieczeństwa, czy tylko korzystać z dotychczasowego dorobku

innych dyscyplin i dziedzin wiedzy, np. filozofii, psychologii, socjologii, pedagogiki, itd. oraz wykorzystywać je jako założenia do prowadzenia badań, również do badań dla potrzeb prac kwalifikacyjnych?

Próbując poszukiwać odpowiedzi na to pytanie³ dochodzę do wniosku, że te dwa rodzaje działań powinny odbywać się przez jakiś czas równolegle, tzn. korzystając w badaniach i w procesie dydaktycznym z dotychczasowego dorobku różnych dyscyplin i dziedzin wiedzy, jednocześnie powinno się pracować nad rozwojem teorii i metodologii badań problemów bezpieczeństwa. W ten nurt myślenia i działania wpisuje się niniejsza książka.

Kolejne z nasuwających się pytań dotyczy tego, czy powinna powstać nowa dziedzina wiedzy, np. nauki o bezpieczeństwie, a w niej takie dyscypliny, jak: bezpieczeństwo ekologiczne i zdrowotne, bezpieczeństwo ekonomiczne, bezpieczeństwo polityczne, bezpieczeństwo publiczne i militarne, bezpieczeństwo informacyjne, itp., czy raczej kadra dydaktyczno-naukowa stanowiąca trzon kierunku studiów bezpieczeństwo powinna zdobywać stopnie naukowe w istniejących dotychczas formalnie dyscyplinach i dziedzinach wiedzy?

Chociaż wariant pierwszy (zdobywanie przez kadrę dydaktyczno--naukową stopni i tytułów naukowych w naukach o bezpieczeństwie) Wydaje się w przyszłości zasadny, to jednak również w tym przypadku przez jakiś czas jeszcze kwalifikacje formalne w odniesieniu do sfery bezpieczeństwa w formie stopni naukowych będą zdobywane i nadawane w innych dyscyplinach i dziedzinach wiedzy, w których przez ostatnie lata rozwinęły się subdyscypłiny zajmujące się problematyką bezpieczeństwa, takie jak: nauki wojskowe, filozofia bezpieczeństwa, psychologia bezpieczeństwa, socjologia bezpieczeństwa czy kultura bezpieczeństwa.

Dotychczasowe doświadczenia wskazują na znaczące osiągnięcia w tym zakresie przedstawicieli tych dyscyplin i subdyscypłin wiedzy. Warto jednak zauważyć, że badania problemów bezpieczeństwa prowadzone byty przez nich z wykorzystaniem charakterystycznej dla tych dyscyplin terminologii i podstawowych założeń metodologicznych. Zebrane doświadczenia pozwoliły jednak zauważyć istniejące bariery, utrudniające prowadzenie takich badań i realizację procesu dydaktycznego, co wiąże się, m.in., ze wspomnianym już inter-i transdyscyplinamym charakterem zjawisk bezpieczeństwa. Dalszy rozwój badań tego (tych) fenomenów będzie zależał w dużym stopniu od formalnego usankcjonowania i rozwoju nauk o bezpieczeństwie.

Zatrzymując się przy kolejnym dylemacie dotyczącym podejmowanej problematyki można postawić pytanie: czy studia na kierunku bezpieczeństwo podejmowane będą w przyszłości li tylko albo głównie z myślą o zdobyciu kwalifikacji zawodowych, czy także z innych powodów? Odpowiadając na to

1

M Cieśbrczyk. Kultura bezpieczeństwa i obronności, Wyd. AP, Siedlce 2006 i 2007.

2

A. Filipek. Kultura bezpieczeństwa młodzieży akademickiej. Rozprawa doktorska AON. Wir* szawa 2005 oraz liczne prace magisterskie napisane t obronione w Katedrze Edukacji Obronnej Instytutu Pedagogiki Wydziału Humanistycznego Akademii Podlaskiej w Siedlcach.

3

“ Swój pogląd na ten temat przedstawiłem już na konferencji naukowej w Drohiczynie w 200$ roku.