kilkudziesięciu lat dokładne pomiary stężenia CO; wykazały, że tempo przyrostu tego .razu w atmosferze nasiliło się szczególnie w ostatnich latach i wynosi według różnych szacunków 1 - 2 ppm rocznie. Wiąże się to z uwalnianiem CO2 do atmosfery w ilości odpowiadającej około 8-10 miliardom ton węgla. Jeżeli tempo przyrostu CO2 utrzyma się na obecnym poziomie, to do roku 2050 zawartość tego gazu w atmosferze może osiągnąć około 0,055% (obecna zawartość 0,036%).
Dwutlenek węgla występujący w atmosferze jest, obok innych gazów takich jak metan, para wodna czy chlorowcopochodne związki węgla, jedną z głównych przyczyn efektu cieplarnianego. Istota efektu cieplarnianego polega na tym, że światło słoneczne może bez przeszkód przenikać przez szklane ściany szklarni i jego część absorbowana we wnętrzu szkłami generuje ciepło. Pochłonięta energia jest częściowo reemito-wana jako promieniowanie podczerwone. Szyby szkłami są jednak słabo przepuszczalne dla tego rodzaju promieniowania, ulega więc ono absorpcji, dodatkowo ogrzewając szklarnię od wewnątrz.
Wymienione gazy, tzw. gazy cieplarniane, obecne w atmosferze, pełnią rolę analogiczną do szklanych ścian szkłami: przepuszczają światło słoneczne w zakresie widzialnym, ale pochłaniają emitowane z powierzchni Ziemi promieniowanie podczerwone przyczyniając się tym samym do jej ogrzewania.
Nie ma pełnej zgodności wśród badaczy co do Wszystkich możliwych następstw nagromadzania się dwutlenku węgla w atmosferze. Zwiększenie zawartości C6j i nasilenie efektu Cieplarnianego może prowadzić do Wzrostu temperatury j zmian klimatycznych na naszym globie, Szacuje się, że podwojenie zawartości COj w powietrzu może spowodować podwyższenie temperatury «■1.5 -4.5°C, a efektem tego byłoby topnienie lodowców i r ' : "sienie p 1 wód w oceanie światowymi Ż imlk zawartość
COj w atmosferze, którego aktualne stężenie jest czynnikiem ograniczającym asymilację, powmroa wpłynąć korzystnie na intensywność procesu fotosyntezy 1 co za tym idzie, na zwiększenie produkcji biomasy roślinnej.
Organizmy prokariotyczne, któro mogą wykorzystywać energię świetlną do przeprowadzania niektórych reakcji metabolicznych, stanowią grupę zróżnicowaną zarówno pod względem bodowy, jak i wymagań troficznych i środowiskowych. Oprócz sinic icyjano-bakterii), które prowadzą oksygeniczny typ fotosyntezy (z wydzielaniem tlenu), istnieją grupy bakterii. Iktórych wspólną cechą jest *0, ze nie mogą wykorzystywać wody jako źródła elektronów, lako donory elektronów wykorzystywane są związki siarki lub proste związki organiczne, dlatego fotosynteza w tych organizmach przebiega bez wydzielania tlenu <anok-sygeniczny typ fotosyntezy. Charakterystyczne jest też, że bakterie te mają tylko jeden fotouklad w odróżnieniu od organizmów prowadzących oksygeniczny typ fotosyntezy, w których występują dwa fotouklady (sinice i roślinyj.
Niektórzy badacze zaliczają do bakterii fotosyn-tetycznych oprócz kilku grup Eubacteno również haio-bakterie należące do Archebacteria (tab. 5.3), jednakże mechanizm wykorzystania energii świetlnej u tych organizmów różni się w sposób zasadniczy od procesu fotosyntezy, jaki przeprowadzają bakterie fotosyntetycz-ne z grupy Eubacterkt. Dalej omówiono pokrótce najważniejsze cechy poszczególnych grup bakterii wykorzystujących energię świetlną.
Sinice, czyli cyjanobakterie (Cyarwbacteria) są najbardziej zbliżone właściwościami do chloroplastów. Mają chlorofil gj dwa fotouklady (fotouklad l i fotouklad U) oraz korzystają z wody jako źródła elektronów, prowadząc oksygeniczny typ fotosyntezy.
Cechami odróżniającymi sinice od chloroplastów roślin eukariotycznych są brak struktur gronowych oraz występowanie charakterystycznego układu anten - fl-kobilisomów zawierających fikobiliny jako barwniki wspomagające. Sinice natężą do najbardziej uniwersalnych organizmów żyjących na Ziemi. Mogą zasiedlać bardzo zróżnicowane środowiska, takie jak gorąee źródła, tereny pokryte wiecznym lodem czy obszary