Ekonomika turystyki R Łazarek (66)

5.3. Właściwości popytu turystycznego

W literaturze naukowej z zakresu turystyki zwraca się uwagę na kilka właściwości popytu turystycznego⁶⁰.

Popyt turystyczny ma charakter indywidualny, realizowany przez jednostki stanowiące gospodarstwo domowe lub jego część. Przy podobnych możliwościach finansowych turystyka w każdym gospodarstwie domowym, u każdego człowieka, może się znajdować w innym miejscu w hierarchii potrzeb. Zależy to bowiem od wielu czynników, takich jak cechy demograficzne, biologiczne i inne.

Wynika stąd różnorodność popytu turystycznego wśród ludzi znajdujących się w tych samych grupach dochodowych. Oczywiście, w przypadku dużych zbiorowości, również i pod tym względem występują określone prawidłowości.

W porównaniu do codziennej konsumpcji w środowisku stałego zamieszkania konsumpcja turystyczna odznacza się znacznie większymi możliwościami wyboru. Wybór ten dotyczy rodzajów i form turystyki. Za właściwość popytu turystycznego uznaje się zależność od czynników irracjonalnych. Niekiedy mają one większe znaczenie niż możliwości finansowe, stan zdrowia, zainteresowania zawodowe i inne uwarunkowania. W tym znajduje wytłumaczenie wiele mistyfikacji w zachowaniu się turystów. Nagle na plaży pojawiają się sami dyrektorzy, prezesi, naczelni inżynierowie, modelki, pielęgniarki udające lekarki. Te mistyfikacje w konsekwencji powodują odmienną skłonność do wydatkowania niekiedy całorocznych oszczędności na „wakacyjne szaleństwo”.

Popyt turystyczny jest zjawiskiem złożonym. Ma to odbicie w elastyczności cenowej i wynika ze struktury potrzeb turystycznych. Niektóre elementy produktu turystycznego są relatywnie sztywne (potrzeby konieczne), a inne, z wyższych pięter struktury potrzeb turystycznych, głównie te, które mają charakter zachcianki, $ą elastyczne.

**lPopyt turystyczny jest bardzo podatny na propagandę i reklamę. Często reklama decyduje o wyborze miejsca wypoczynku, o wprowadzeniu na rynek nowych krajów, regionów, miejscowości czy tras. Nierzadko potrafi spowodować przesunięcie wyjazdów z jednego regionu do innego.

Popyt turystyczny charakteryzuje się sezonowością, uzależnioną głównie od warunków klimatycznych. Dlatego mamy główne sezony (letnie i zimowe), weekendy oraz sezony martwe. Sezonowość jest uzależniona od rodzajów turystyki oraz od położenia geograficznego.

W swej podstawowej masie popyt turystyczny charakteryzuje się dużą wrażliwością na wahania koniunktury, a także substytucyjnością wynikającą z substytu-cyjności produktu turystycznego.

Na ogół uważa się, iż właściwością popytu turystycznego w krajach rozwiniętych gospodarczo jest tendencja do szybkiego wzrostu niezależnie od koniunktury gospodarczej. Wynika to z kilku ogólnych czynników, takich jak: stały rozwój

⁶⁰ Por. W. Freyer: op. cit., s. 62; V.T.C, Middlcton: op. cit., s. 43.

68