30
pomiaru, jeżeli pomiędzy próbką a grzejnikiem lub chłodnicą istnieją szczeliny powietrzne. Grubość próbki zależy od przewodności cieplnej badanego materiału i powinna wynosić od 1 mm (dobry izolator, np. korek) do 10 mm (np. mokre drewno).
b) Montaż i demontaż aparatu
Przed przystąpieniem do pomiarów należy zdjąć górny pojemnik i włożyć próbkę między chłodnicę a grzejnik. W celu właściwego upakowania poszczególnych elementów należy wstawić specjalną wkładkę tak, żeby jedną powierzchnią opierała się o sworznie, a drugą powierzchnię wykorzystać do wyrównywania płytki ciepłej, grzałki, próbki, chłodnicy i elementów korkowych. Po wyrównaniu poszczególnych elementów zakłada się jarzmo, dokręca śrubę -wywierając siłę ściskającą układ - i wyjmuje się wkładkę. Następnie zakłada się górny pojemnik i całość zasypuje się materiałem izolacyjnym przechowywanym w pojemniku dolnym. Tak przygotowany aparat, po podłączeniu do ultratermo-statów, przyrządów pomiarowych i źródła zasilania, jest gotowy do pomiarów. Przed założeniem nowej próbki należy wyłączyć prąd i dopływ wody.
c) Pomiar właściwy
Odczyty siły termoelektrycznej, napięcia i natężenia prądu elektrycznego można wykonywać, jeżeli:
- temperatura grzejnika i ogrzewanej płytki jest jednakowa (uzyskujemy ją przez regulację napięcia i natężenia lub temperatury wody dopływającej do ogrzewanej płytki),
- wyniki dwu kolejnych serii odczytów wskazań przyrządów w czasie nie mniejszym niż 5 min sąjednakowe,
- różnica wskazań termometrów szklanych na wlocie i wylocie wody nie przekracza 0,3 K,
- średnia temperatura próbki jest bliska temperatury otoczenia.
Po spełnieniu tych wymagań uzyskuje się stan ustalony aparatu. Odczytów wskazań przyrządów dokonuje się w odstępach 5-minutowych, przez co najmniej pół godziny. Wskazania wpisuje się do formularza (tab. 1.2).
d) Obliczenie przewodności cieplnej
Wartość przewodności cieplnej oblicza się na podstawie średnich wartości z okresu pomiaru właściwego.
Moc cieplna
Q=UI-I2Ra, W (1.36)
gdzie: U - średnia wartość spadku napięcia na spirali grzejnika, V,
I - średnia wartość natężenia prądu zasilającego grzejnik, A,
Ra - opór amperomierza (odczytany na amperomierzu), Q.
Woltomierz (rys. 1.10) wskazuje sumaryczny spadek napięcia U na spirali grzejnika i oporze wewnętrznym amperomierza. Spadek napięcia na spirali grzejnika jest mniejszy od napięcia U wziętego do obliczeń, dlatego wzór na moc cieplną ma postać, jak podano.
Przewodność cieplną oblicza się ze wzoru:
(1.37)
Tabela 1.2. Formularz pomiarowy
PRÓBKA materiał.................................. A 1 A =........................m- 5 =........................m |
AMPEROMIERZ Ra =..........« | ||||
POMIARY |
% =.............°c | ||||
Lp. |
uG |
C € O |
UWz |
U |
I |
mV |
mV |
mV |
V |
A | |
1 | |||||
2 | |||||
3 | |||||
4 | |||||
5 | |||||
6 | |||||
Średnia |
Z CHARAKTERYSTYK TERMOPAR
Tb-VK | |
T\Vc ~ To ’ K |
Twz-T^K
(UI-I2RA)5 ~ A(Tg -TWz)
OBLICZENIA
WYNIK X =.................................W/(mK)
AAT