64
a) b)
Rys. 4.3. Ruch swobodny powietrza wokół nagrzanych rur poziomych o różnych średnicach [1]
OsoDliwy charakter ruchu wykazuje płyn ogrzewany przez płyty umieszczone poziomo, o stosunkowo dużych wymiarach (rys. 4.4a). Wówczas obserwuje się strumienie wstępujące i zstępujące w ogrzewanym płynie. Jeżeli pozioma płyta ma niewielkie wymiary i jest umieszczona nagrzaną powierzchnią do góry (rys. 4.4b), to występuje tylko jeden strumień wstępujący. Jeżeli nagrzana powierzchnia płyty jest skierowana ku dołowi (rys. 4.4c), to porusza się tylko cienka warstwa płynu znajdująca się pod powierzchnią płyty.
Rys. 4.4. Konwekcja swobodna płynu od poziomych nagrzanych płyt [2]
Omówione warunki ruchu oraz powstawania konwekcji swobodnej odnoszą się tylko do nieograniczonej przestrzeni, w której były umieszczane ciała o różnej geometrii. Zjawisko konwekcji naturalnej występuje również w niewielkich ograniczonych przestrzeniach, ale ten przypadek nie będzie omawiany.
Aby analitycznie opisać zjawisko konwekcji naturalnej, należy podać równania ciągłości strugi oraz ruchu, energii i wymiany ciepła. Aby jednak opis był pełny, należy również dołączyć dane dotyczące wszystkich własności, tzw. warunki jednoznaczności. Są nimi wymiary geometryczne, charakteryzujące ciało, własności fizyczne ośrodka i ciała, warunki charakteryzujące własności przepływu na granicach ciała, warunki charakteryzujące przebieg zjawiska w czasie.
Równania różniczkowe w układzie współrzędnych prostokątnych opisujące zjawisko konwekcji swobodnej z założeniem stałych własności materiałowych są następujące [3]:
a) równanie ciągłości strugi
dux ć)uy du dx dy d z
z _
= 0
(4.7)
b) równania ruchu
P ux
du^
dx
+ u.
dux
dy
+ u,
du^
dz
d2ux d2ux d2 ux^
= T| -++
v dx2 dy2 dz2 j
+ g(Po~P) (4-8)
P ux , -y . -z
duv fd2uv d2uv d2u ^
= T1
dx'
dy2 dz*
(4.9)
du7 du7 du7
c) równanie energii
dT dT
(<l
- T)
dzu7 3 u, 3 u
dx^
dy2 dz1
(4.10)
dT
Uxdx+Uy dy+Uzdz”a
(d2T d2T d2T^ \^dx2 dy2 dz2
(4.11)