ekonomika (184)

366 11. In huncfc ekonomiczny w transport ic

w zasobach majątku spowodowane działalnością inwestycyjną. Środki trwale wykazywane są w tym wskaźniku według wartości netto, stąd też firma, mająca majątek w dużym stopniu zamortyzowany, będzie wykazywała rotację majątku wyższą niż firma konkurencyjna, dysponująca nowszym majątkiem

Wielkość poszczególnych składników środków obrotowych jest uzależniona od szybkości ich obrotu. Większa szybkość obrotu określonego składnika majątku oznacza krótszy czas unieruchomienia środków pieniężnych zamrożonych w tym składniku. Rotacja zapasów czy należności mówi, ile razy w jednostce czasu odbył się obrót lub - ile dni trwał obrót tym składnikiem. Niski poziom wskaźnika rotacji zapasów wskazuje na nadmierne lub zbędne zapasy, utrzymywane przez przedsiębiorstwo. Wzrost wskaźnika rotacji zapasów oznacza. że zapasy wystarczają na coraz mniejszą liczbę dni sprzedaży. Wskaźnik rotacji (obrotu) należności daje obraz, jak długo przedsiębiorstwo ma środki zamrożone w należnościach od odbiorców.

Wskaźniki rynkowe służą do wyceny wartości rynkowej przedsiębiorstwa i w tym sensie są informacją dla inwestorów. Z kolei w przedsiębiorstwie wykorzystywane są do oceny zdolności menedżerów do powiększania wartości rynkowej tego podmiotu.

lab. 11.9. Ekonomiczne wskaźniki rynkowe

Nazwa wskaźnika	Sposób liczenia	Interpretacja
1 Zyskowność na akcję I {tammg par slutre - EPS)	****"^rfto jaj*	Wielkość zysku netto przypadająca na jedną akcję spółki
	liczka akcji w obiegu
1 Cena rynkowa udziału | (jrrict eammgs ratio - PfE)	cena rynkowa akcji tnrtnf	O tyle wartość rynkowa akcji przewyższa wartość zysku wypracowanego w ciągu roku
	. . 100% zysk na akqę
Cena rynkowa akcji do jej wartości księgowej (price/book oalue - P/BV)	cena rynkowa akcji	O tyle wartość spółki na rynku jest większa (mniejsza) od jej wartości księgowej
	cena ksifgowa akcji
Dywidenda na jedną akcję 1 (dividends per slutre - DPS)	zysk na dywidendy	Wysokość dywidendy, jaką można otrzymać za jedną akcję
	.. , _ . .. . . 100% Uczbe akcji w obiegu

Źródło: L Bednarski. Jt Borowiecki. J. Duraj, E. Kurty*, X Waśniewski, B. Wenty: Analiza ekonomiczna w przedsifbiorstwie. Mtyid. AE. Wrodaw 1995, s. 83-84.

^w KUdnś rotacji irodkóto trwałych .Tygodnik Finansowy". http^łwww.tf.pl/view.php?art=7404 z 24.08.2005.

Oprócz przedstawionych w tab. 11.9, jest jeszcze kilka innych wskaźników -ujaywych. Ważne znaczenie w ocenie przedsiębiorstwa ma wskaźnik zyskow-ptń na jednostkę udziału (akcję), gdyż pozwala na ocenę potencjalnych ko-_flry$d z posiadania danych akcji w postaci dywidendy, jak też wynikających ze prostu wartość rynkowej tych akcji. Zwykle stanowi on podstawę oceny ze ygany udziałowców oraz podejmowanych decyzji co do dalszego inwestowa-^ pogłębioną ocenę tego zagadnienia daje wskaźnik ceny rynkowej do zysku, -wypadających na jedną akcję i w porównaniu z innymi spółkami, umożliwiający ocenę efektywności lokat kapitałowych*’".

jl.5. Rachunek ekonomiczny w działalności inwestycyjne)

115-1- Inwestycje w transporcie i ich rodzaje

Inwestycje kapitałowe w transporcie, polegające na powiększaniu majątku trwałego, muszą być poprzedzone przeprowadzeniem rachunku ekonomicznego, bez względu na to, czy są podejmowane przez przedsiębiorstwo, czy przez władze administracyjne. Konieczne jest określenie celowości proponowanej inwestycji oraz dokonanie wyboru wariantu najbardziej efektywnego. Działalność inwestycyjna w transporcie nie jest bezpośrednio związana z bieżąco prowadzoną działalnością, ale decyduje o przyszłym potencjale produkcyjnym. Wpływa ona na przyszłą aktywność gospodarczą, przy czym inwestycje w dziedzinie infrastruktury transportowej oddziałują na funkcjonowanie nie tylko tego działu, ale także całej gospodarki.

Decyzje inwestycyjne, dotyczące infrastruktury transportu, ze swej natury mają charakter długookresowy, są bardzo kapitałochłonne, a w przypadku zrealizowania takiej inwestycji trudno się z niej wycofać, gdyby okazała się nieefektywna. Podjęcie decyzji o zaangażowaniu znacznych środków pieniężnych na długi okres wymaga właściwego przewidywania ogólnej koniunktury w gospodarce, warunków technicznych i ekonomicznych w danej gałęzi, wielkości i struktury popytu na określone usługi, działania konkurencji, czy sytuacji na rynkach finansowych. Im dłuższy horyzont czasowy bierze się pod uwagę, tym mniej dokładny będzie rachunek ekonomiczny.

W rachunku ekonomicznym opłacalności inwestycji bierze się pod uwagę, z jednej strony, nakłady inwestycyjne, okres realizacji prac budowlanych i okres eksploatacji inwestycji, z drugiej zaś - efekty ekonomiczne, jakie można będzie uzyskać w wyniku rozwoju potencjału produkcyjnego.

L. Bednarski, R. Borowiecki, J. Duraj, E. Kurtys, T. Waśmewski. B. Wersty. op dl, s. 84