ekonomika (26)

Ot* rozwoju ara transeuropejskich — transportowej (I hN-T), energetycznej (IŁN-E) oraz telekomunikacyjnej (e-TEN). w budżecie Unii Europejskiej została stworzona odrębna linia finansowa. W łatach 1995-1999 na rozwój sieci transeuropejskich przeznaczono 2345 min euro, a w latach 2000—2006 — 4600 min euro. Program TEN-T to:

*    dodatkowy, obok FS i EFRR, instrument finansowy w dziedzinie transportu;

*    wyodrębniona w budżecie Unii Europejskiej pula środków finansowych;

*    program skierowany do wszystkich pafistw członkowskich;

*    środki, o które mogą ubiegać się zarówno podmioty państwowe, jak i prywatne. działające w sferze usług publicznych; program wspiera realizację projektów w formule partnerstwa publiczno-prywa tnego.

Środki z budżetu TEN-T są przeznaczone na projekty, które:

• przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju sieci transportowej na obszarze całej Wspólnoty;

• zapewniają spójność oraz interoperacyjność transeuropejskiej sieci transportowej oraz dostępu do niej;

■ integrują wszystkie rodzaje transportu;

• przyczyniają się do ochrony środowiska oraz podwyższenia standardów bezpieczeństwa

wspierane są przede wszystkim projekty dotyczące rozwoju transportu kolejowego, morskiego i śródlądowego, projekty będące projektami trans granicznymi, projekty zgłaszane przez więcej niż jeden kraj członkowski, projekty wysokich technologii, dotyczących np. wdrażania systemów zarządzania ruchem środków transportu.

Pierwszeństwo przy rozdysponowywaniu środków z budżetu TEN-T mają projekty priorytetowe. Według listy projektów priorytetowych, zatwierdzonej decyzją nr 8S4/2004/EC, przez terytorium Polski przebiegają cztery z nich:

•    oś kolejowa Gdańsk - Warszawa — Brno /Bratysława — Wiedeń;

•    autostrada Gdańsk — Brno / Bratysława — Wiedeń;

•    oś kolejowa .Raił Ballica" Warszawa — Kowno — Ryga — Tallin — Helsinki;

•    autostrada morska na Morzu Bałtyckim.

Rok 2004 był pierwszym, w którym Polska miała dostęp do środków finanso- j wyeh z programu TEN-T Ministerstwo Infrastruktury przekazało do Komisji j Europejskiej 8 wniosków o dofinansowanie projektów (dwa złożyły PKP PLK, a pozostałe sześć - GDDKiA). Komisja Europejska podjęła decyzję o dofinansowaniu trzech z nich:

•    przygotowania projektu .Modernizacja linii kolejowej E59 na odcinku Poz- ■ nań — Szczecin — Świnoujście";

*    przygotowania projektu .Modernizacja linii kolejowej E30 (III korytarz) na odcinku Kraków - Medyka - granica państwowa";

2.6 Zatrudnienie w transporcie

• studium wykonalności dla odcinka autostrady płatnej A-l Stryków - Częstochowa wraz z analizę ruchu na tym odcinku.

Całość wsparcia dla tych projektów wyniosła 4,25 min euro, co stanowiło 8,1% puli przeznaczonej w 2004 roku dla nowych krajów członkowskich**.

2.6. Zatrudnienie w transporcie

Transport jest działem gospodarki, w którym występuje duże zaangażowanie czynnika ludzkiego. Ustalenie wielkości zatrudnienia w transporcie napotyka wiele problemów, a podstawowym jest to, czy liczbę zatrudnionych ustalać metodę działową czy za wodo wę:

*    metoda działowa obejmuje tylko pracowników działu gospodarki .transport" ; jest mniej ścisła i pomniejsza faktyczną liczbę osób zaangażowanych w działalność przewozową, ale jest też mniej skomplikowana w zbieraniu danych statystycznych;

•    metoda zawodowa obejmuje wszystkich zaangażowanych w procesy transportowe, w tym również pracowników zatrudnionych poza działem .transport", czyli pracowników transportu na użytek własny w innych działach gospodarki, spedytorów, pracowników przeładunkowych.

Wielkości sprawozdawcze GUS są ustalane metodą działową, są zatem zaniżone w stosunku do stanu faktycznego (tab. 2.7). W roku 2005 w transporcie zatrudnionych było 408,8 tys. osób i podobny stan zatrudnienia utrzymuje się od 2003.

Tab. 2.7. Zatrudnienie w transporcie w Polsce latach 1985-2005

Rok	Przeciętna liczba zatrudnionych (tys. osób)	Udział w zatrudnieniu ogółem (%)	Dynamika przeciętnego 1 zatrudnienia (rok 1985 = 100)
1985	873,5	73	100
1990	695,9	6.1	79,6
1995	477,4	5,1	54,6
2000	469,5	5.0	53,7
2003	408,7	4,7	46,8
2005	408,8 | 3,6		46,8

Źródło: obliczenia własne na podst Transport - wyniki działalności. Roczniki statystyczne GUS, Warszawa.

TEN-T. Ministerstwo Infrastruktury. h«pyA»wwjni.gov.pł/prezcntaqo215JitmI z 31.08 2005