ekonomika (30)

TA 111 Koszty zewnętrzne dla poszczególnych rodzajów środków transportu

Tłinsport pasażerski (euroAOOO pkm)		Transport ładunków (euro/1000 tkml
Motocykl	2*3	Samolot	271,3
Samochód osobowy	76,0	LDV (nule samochody dostawcze)	250,2
Samolot	SIS	HDV (samochody ciężarowe)	71,2
Autobus		Barka żeglugi śródlądowej	22,5
iboąg	22.9	foaąg	17,9

Źródła opracowanie własne na podst Ejtffiwl cwI of transport Ujniillc siady. INFRAS/1WW, Zurych 30M

ekologicznego rozwoju gospodarczego i społecznego, z uwzględnieniem działań, jakie muszą być podjęte w stosunku do transportu. Dokumentem o takiej samej randze w stosunku do transportu była Polityka transportom państwa z 1995 roku, a problemy ochrony środowiska i zwiększenia bezpieczeństwa przewozów zostały postawione na drogim miejscu, zaraz po działaniach dostosowawczych polskiego transportu do zasad gospodarki rynkowej.

Podstawą polityki ekologicznej Wspólnoty są uchwalane przez nią pięcioletnie programy działań, począwszy od 1973 roku. Od tamtego czasu wydano ponad 200 aktów prawnych dotyczących ochrony środowiska, w formie rozporządzeń lub dyrektyw.

Polityka transportowa, zmierzająca do zmniejszenia szkodliwości wpływu transportu na środowisko, podąża w trzech kierunkach ■ transferu pasażerów i ładunków z transportu samochodowego do gałęzi transportu bardziej przyjaznych środowisku, czyli kształtowanie racjonalnej struktury gałęziowej;

*    wprowadzenia zasady .zanieczyszczający płaci" (PPP - polluter pays princip-te), czyli pełnego obciążenia sprawców szkód kosztami zewnętrznymi;

*    eliminacji zanieczyszczeń i hałasu u źródeł, czyli wprowadzania instrumentów wpływających na unowocześnienie techniczne pojazdów, paliw i infrastruktury.

Do realizacji tych celów są stosowane zarówno instrumenty ekonomiczne (rynkowe), jak i mechanizmy regulacyjne (prawne i administracyjne), czyli regulacja bezpośrednia, ale ze względu na ścisły związek powodzenia w rozwiązywaniu tych problemów z wpływem na ludzkie zachowania zdecydowanie bardziej predestynowane są instrumenty ekonomiczne

Wpływ polityki państwa na kształtowanie racjonalnej struktury gałęziowej przybiera dwie formy. Z jednej strony, działania koncentrują się na promowaniu różnymi sposobami gałęzi transportu przyjaznych środowisku i publiczne-2.7 Ekologiczne wpykty transportu

go transportu zbiorowego, z drugiej zaś - zmierza się do zniechęcenia użytkowników samochodów osobowych i klientów transportu samochodowego ładunków do korzystania z tych form przewozu.

Promowanie publicznego transportu zbiorowego polega na:

•    sieciowej integracji różnych środków komunikacji;

•    stosowaniu niskich cen;

•    większej częstotliwości i prędkości przemieszczania;

•    poprawieniu komfortu podróżowania (jakości pojazdów i przystanków, stacji);

•    wprowadzaniu systemów informatycznych;

•    instalowaniu urządzeń do nabywania biletów.

Do korzystania z rowerów i ruchu pieszego zachęcać ma:

•    tworzenie sieci ścieżek rowerowych, bezpiecznych i odpowiednio oznakowanych;

•    wyznaczenie stref wyłącznie dla pieszych, wyłączonych z ruchu kołowego;

•    zapewnienie bezpiecznej drogi do szkoły dzieciom poruszającym się pieszo i na rowerach.

Promowanie i uatrakcyjnianie publicznego transportu zbiorowego, używania rowerów i chodzenia pieszo nie wystarczy, aby ludzie zrezygnowali z jeżdżenia samochodami. Konieczne jest podjęcie działań zmierzających do zniechęcenia ludzi do motoryzacji indywidualnej:

•    zastosowanie instrumentów wpływających na podwyższenie kosztów eksploatacji samochodów:

-    odpowiedni system podatków (od posiadania pojazdów, od przebiegu pojazu, zawartych w cenie paliw),

-    opłaty za korzystanie z dróg, mostów, tuneli,

-    wysokie opłaty parkingowe, uzależnione od lokalizacji parkingu i pory dnia;

•    podjęcie kroków administracyjnych zmierzających do zmniejszenia atrakcyjności samochodów osobowych, jako szybkich i bezpośrednich środków transportu:

-    tworzenie obszarów wyłączonych z ruchu w centrach miast,

-    redukcja liczby miejsc parkingowych,

-    znaczne ograniczenie dopuszczalnej prędkości, łącznie z tworzeniem obszarów o dopuszczalnej prędkości do 30 km/h.

Innego typu działania muszą zostać podjęte, aby zachęcić do korzystania z transportu kolejowego i kombinowanego:

•    promocja transportu kolejowego i kombinowanego:

-    tworzenie sieci kolei dużych prędkości,

-    pociągi hotelowe,

-    pociągi wycieczkowe.