HPIM4371

Incegnacfa. sty^maryucia a amonomia

-    i ciemne strony suhkailtury ince^racji ____________ 1 7S

I rafektoria narodzin upośledzonego dziecka ......................

ASp^rr/ &4>gptd*rzrs

dTo naówi.f ludzie żaccy kiełkowa n a

fako o|>dźniena w rozwoju umysłowym? ........................ 255

Maski Pana Boga ---------------------------------------------------------------2“72

Informacja o autorach.................-------................................290

Anders Gustmson Elżbieta Zakrzeu/ska-Manterys

Wprowadzenie: społeczny kontekst upośledzenia

Społeczne konstruowanie upośledzenia

Jean-Jacqucs Stikcr (1982; 1996) w swych analizach dotyczących historii upośledzenia twierdzi, iż w obecnych czasach kontrapunktem w rozumieniu pojęcia upośledzenia jest dla ludzi Zachodu pojęcie normalności, jedną z najbardziej uderzających ilustracji tej tezy jest istnienie psychomc-trycznej definicji upośledzenia umysłowego. Zgodnie z tą definicją osobą upośledzoną jest ktoś, czyj iloraz inteligencji wynosi poniżej 70, przy czym wielkość 70 jest ustanowiona na podstawie miar statystycznych i oznacza dwa odchylenia standardowe od wartości przeciętnej wynoszącej 100.

Perspektywa traktowania upośledzenia jako zjawiska społecznie lub kulturowo konstruowanego była często stosowana przez badaczy społecznych ciągu ostatnich 20-30 lat (/.oh. Goffman 1963; Edgcrton 1967; Stikcr 1982; Lea 1988; Sóder 1989). Upośledzenie jest zwykle rozumiane jako brak lub ograniczenie kompetencji. Przyjęcie perspektywy społecznej lub kulturowej konstrukcji nic oznacza kwestionowania faktu, że pewne braki istnieją, lecz oznacza raczej akcentowanie tego, iż znaczenia, jakie ludzie przypisują tym brakom, różnią się w zależności od okresu historycznego i od środowisk społecznych.

W niektórych krajach, jak na przykład w Szwecji, perspektywa u ma ogromny wpływ na politykę społeczną i usługi