HPIM5184

Wielkość m, nazywamy modułem czołowym. Średnica okręgu podziałowego kół walcowych o zębach śrubowych będzie zatem równa

d = m,z    (3.79)

Związek między modułem czołowym m, a modułem m„ jest taki, jak między po-działką czołową a podziałką normalną. Z rysunku 3.26a widać, że

mi m, - —-cos p	(3.80)
Średnica okręgu wierzchołkowego
N 4- II *ts	(3.81)
Średnica okręgu stóp
df = d-2hf	(3.82)

Wysokości głowy zęba h„ i stopy zęba hf są jednakowe w przekrojach czołowym i normalnym. Przyjmuje się je tak samo jak w kołach o zębach prostych, tj. zgodnie ze wzorami (3.6) i (3.7). Dla kół bez przesunięcia zarysów mamy

hf = h\m = (/i* + c*)m

gdzie m jest modułem znormalizowanym występującym w przekroju normalnym. Jeśli te same wysokości wyrazimy przez moduł czołowy, to otrzymamy

ha=h'am, cos p	(3.84)
hf = (/i*-f c*)/n, cos/3	(3.85)
Współczynniki /»* i c* podane są w tabl. 3.2. Podstawowa odległość osi
d\ +di Z1+Z2 ^Q~ 2 “2cos P^m	(3.86)

3 2.2.2. Czołowy i normalny kąt zarysu, linia zęba, kąt pochylenia linii zęba

Kąty zarysu zęba koła zębatego w przekroju czołowym a, i w przekroju normalnym ot>, są równe kątom zarysu zęba zębatki występującym w tych samych płaszczyznach przekroju. Kątem nominalnym a jest kąt ct_n. Kąty te są pokazane na rys. 3.26b i c. Na rysunku 3.28a pokazano ząb zębatki oraz dwa jego przekroje: ABCD - przekrój płaszczyzną czołową,

GBEF - przekrój płaszczyzną normalną do linii zęba na walcu podziałowym.

Płaszczyzny normalna i czołowa tworzą między sobą kąt /?. Z rysunku wy-

nika, że
KB		HB	KB
KE	= tga„.	Si|P’	HB
Stąd	_ tga„	_ tga
tg et,	cos fi	cos/3

(3.87)

RYS. 3.28. a) kąty zarysu: normalny a„, czołowy a,: b) linie zębów w rzucie na płaszczyznę czołową: A_hBw - na walcu wierzchołkowym. A_%B_y - na walcu dowolnym. AB - na walcu podziałowym, A/fB/, - na walcu zasadniczym; c) linia zęba na rozwinięciu walca dowolnego: py - kąt pochylenia linii zęba na walcu dowolnym

Zdefiniujemy teraz ściśle pojęcie linii zęba i kąta pochylenia linii zęba. Na rysunku 3.28b jest pokazany w rzucie na płaszczyznę czołową ząb śrubowy oraz zaznaczone są cztery walce współosiowe z kołem: wierzchołkowy (W), podziałowy (P), zasadniczy (Z) oraz walec dowolny o promieniu rJ Powierzchnia walca dowolnego przecina powierzchnię boczną zęba na linii AyB_y. Z definicji linia ta jest linią zęba na walcu dowolnym, podobnie linie A_WB_W, AB i A^Bb są liniami zęba na walcu wierzchołkowym, podziałowym i zasadniczym. Linie te na rys. 3.28b są pokazane w rzucie na płaszczyznę czołową. Jeśli rozwiniemy walec dowolny (rys. 3.28c), to linia zęba na tym rozwinięciu będzie odcinkiem linii prostej A_yB_y odchylonym od tworzącej tego walca o kąt J3_V. Na powierzchni walca linia ta jest linią śrubową o skoku h. Z rysunku 3.28c wynika, że

A    (3.88)

tg H li

271