- 12
O Ile utworzony w powyższy sposób obwód umiejscowić tak, te epolna A Rys. 9 będzie znajdować się w ośrodku o stałej
temperaturze tQ, wówczas siła termoelektryczna będzie funkcją Jedynie temperatury t, w jakiej znajduje się spoina B. Spoina B będzie w tym wypadku spoiną mlerniozą o— środka o temperaturze t 1 siłę termoelektryozną określi zalotność
(8a)
E - f (t)
Spoina A umieszczona w ośrodku o temperaturze tQ = const Jest spoiną odniesienia, a odpowiadająca jej temperatura tQ nazywa się temperaturą odniesienia.
Rys. 10. Złąoza termoelementów
Złącze termoelementu musi być wykonane bardzo dokładnie Rys. 10, przy czym Jedno z ramion może być-Jednocześnie rurą ochronną - Rys. 10o.
Pomiar siły elektromotorycznej można dokonywać bądź metodą wyohylenlową - głównie w pomiarach teohnioznych, bądź metodą kompensacyjną - przeważnie w pomiarach laboratoryjnyoh.
Metoda wyohylenlową pomiaru pdlega na odozytanlu wskazać millwoltomlerza, tj. napięcia V na Jego zaolskaoh, będącego funkcją temperatury spoiny mlernlozej t, przy założeniu stałości temperatury odniesienia tQ Rys. 11. Najprostszy rodzaj połąozed przedstawia układ I. Przewody łąoząoe termoparę z galwanometrem nie powinny dawać ogniwa termoelektrycznego z
Tabela 3
Charakterystyka typowyoh terwopar*'
Materiał termopary |
Zakres stosowania (°c) |
Biegunowo óó |
Siła termo-elektromotoryczna (mV)lOO deg |
+ — | |||
Miedź-Konstantan |
od -190’do +400 |
Cu Ko |
1,8 + 6,2 |
Że1azo-Konstantan |
’ od -190 do 850 |
Fe Ko |
3,0 + 6,0 |
Chromel-Alumel |
od 0 do 1350 |
Ch A |
~ 4,0 |
Nlklelohrom-Niklel |
od 0 do 1350 |
Ni-Cr Ni |
- 4,0 |
Platynarod-Platyna |
od 0 do 1700 |
Pt-Rh Pt |
0.5 ♦ 1.4] |
materiałem termopary, przeważnie są to druty miedziane. Natomiast układy II, III 1 IV przedstawiają schematy połączeń z tzw. przewodami kompensa-
cyjnymi stosowanymi w oelu -«--p^ /
wyeliminowania wpływu temperatury ośrodka badanego na spoiny odniesienia, tzw.
"zimne końce11.
Przewody kompęnsaoyjne wykonuje się zwykle z tych samych metali co odpowiednie termoelementy; Jednakże dla termopar wykonanych z metali szlachetnych, np.
Rys. 11. Schematy połączeń stosowane w metodzie wyohyleniowej
PtRh-Pt, w celu obniżenia kosztów przewody te wykonuje się ze stopów o charakterystykach termoelektrycznych odpowiadających charakterystyce danego termo-elęmentu.
Jako temperaturę odniesienia przyjmuje się zazwyczaj temperaturę 0°C lub 20°C.
x) Wg J. Bruton: Pratiąue de la llesure et du Contróle dans 1 Industrie, tom 2, Paryż 1966.