tów widokowych, a także wykorzystanie cypli do uzyskania najlepszych widoków z mieszkań. Mieszkańcy, indagowani przez dziennikarzy czasopisma „Detail” przyznawali, że najlepszą stroną zamieszkiwania na Borneo jest kontakt z wodą, dużo światła, cisza i możliwość parkowania własnej łodzi tuż przy drzwiach mieszkania10.
Rzeźbiarsko ukształtowane dominanty „meteorytów” zmieniają skalę, każą zapomnieć : pasmowym, tradycyjnie holenderskim podziale większości działek na obu półwyspach, '-prowadzają hybrydowe place, ułatwiające orientację i identyfikację. Dwa spośród nich są uż zamieszkane, ostatni zostanie ukończony w 2003 r. Swoistym znakiem przestrzennym -la półwyspu Sporenburg stał się superblok, znany jako „wieloryb”, o niezwykłej bryle, ' ■-órej genezę autorzy (Frits van Dongen i de Architekten Cie) upatrują w analizie kierunku : idania promieni słonecznych, a której wygląd istotnie przypomina orkę wyskakującą z wody. najistotniejszym zabiegiem formalnym było tu uwolnienie parteru, w celu uzyskania oświecenia niższych kondygnacji wnętrza superbloku światłem słonecznym1\
Do ukończenia realizacji ostatniego z meteorytów „wieloryb” pozostanie głównym akcentem Sporenburga, pomimo że u nasady półwyspu ma konkurencję w postaci wieżowca r„eszkalnego z zespołem handlowym w parterze - kompleksu „Brazilie” (autorstwa archi-ritów z biura Neutelings Riedijk).
Na wyspie Java, poprzecinanej poprzecznymi małymi kanałami, gdzie dominuje zabu-:: wa wielorodzinna, uzyskano zupełnie inne wrażenie, mniej amsterdamskie, bardziej we-eckie, dzięki kolorytowi i zmniejszonej skali (szerokości) uliczek, oddzielających koloro-r. powtarzalne kamieniczki od wody. Od północy wyspa ma charakter jednolitej obrzeż--: zabudowy o skali dziewiętnastowiecznego kwartału, od południa, dzięki nowym wą-;iim kanałom zmienia zupełnie swój charakter. Wciąż jeszcze nierozstrzygnięte są losy za--• rdniego cypla wyspy Java, czeka on na zadowalający mieszkańców i władze projekt, : ionkurs ideowy nie przyniósł rozstrzygnięcia.
Teren wschodniego portu w Amsterdamie jest przykładem na to, że duże zróżnicowanie ~malne można osiągnąć przez niewielkie zmiany przekrojów zabudowy i szerokości ka-iiiłów, przenikanie siatki dróg i zabudowy z siatką czy linią nabrzeża rzeki i kanałów.
Najbardziej krańcowym realizowalnym pomysłem na zabudowę mieszkaniową związa-
- z wodą wydaje się być budynek w zachodniej części industrialnego nabrzeża Amsterda-
- - megastruktura Silodam (studio architektoniczne MVRDV). 157 mieszkań, połączo-* : z w zespoły różniące się funkcją, konstrukcją i typologią przestrzeni ułożonych jest jak . ;c:enery w porcie jedne na drugich połączone z lądem wąską jezdnią i pieszą ścieżką -
'«-Tiianym trapem głęboko wybiegającym w nurt rzeki Ij. SILODAM sąsiaduje ze wznie-: Tym w 1898 r. starym elewatorem zbożowym (arch. J.F. Klinkhamer), obecnie zamie-i ~ym na mieszkania i pracownie. Zaskakująco naturalnie wpisuje się ta megastruktura w pa industrialny krajobraz. Wydawałoby się, że jej ogrom powinien przytłaczać, tu jednak
letail Konzept 42, seria 2002, nr 3, Wohnungsbau, str. 278.
31 lokonano tu redefinicji miejskiego bloku zabudowy, autorzy porównują swój budynek do klasycznego 2j. Amsterdamu „bloku Berlagego”, którego obrys jest identyczny, przy dwukrotnie mniejszym programie "racjonalnym.