IMAG0190 (6)

Społeczne konsekwencje procesu starzenia się ludności

ch jest wysoki. Mimo na ogół trudnych warunków mieszkaniowych i górnego standardu zajmowanych mieszkań charakterystyczna dla osób starach jest niechęć do opuszczania własnego środowiska mieszkalnego. Nawet w przypadku dużej niepełnosprawności decyzja ta jest z reguły trudna²³.

Przedstawiony zarys wybranych problemów dotyczących osób starszych/ często wymagających różnych form wsparcia na skutek braku samodzielności w załatwianiu podstawowych funkcji życiowych skłania do określenia głównych kierunków profilaktyki gerontologicznej oraz szczególnych zadań socjalnych. Współczesna gerontologia wskazuje na konieczność upowszechnienia profilaktyki już w młodszym wieku, zalecając profilaktykę pierwotną, wtórną i trzeciorzędową, a także prewencję powikłań jatrogen-nych.

Działania w zakresie profilaktyki u osób starszych koncentrują się przede wszystkim na zapobieganiu:

I specyficznym problemom geriatrycznym i chorobom częstym w okresie starości,

- zniedolężnieniu - głównie poprzez odpowiednią dietę i aktywność fizyczną,

! wypadkom i urazom - prewencja upadków, ryzyko związane z prowadzeniem samochodu czy z posługiwaniem się przedmiotami codziennego użytku (zwłaszcza u osób ze znacznym upośledzeniem zmysłów wzroku, słuchu, z demencją),

1 powikłaniom jatrogennym.

Skuteczne zapobieganie powikłaniom jatrogennym może zapewnić skoordynowana opieka medyczna, umożliwiająca przepływ informacji między specjalistami i lekarzem pierwszego kontaktu²⁴. Powinni to określić geria-trzy, których w Polsce jest 150. Ta niewspółmierna do potrzeb liczba lekarzy mających odpowiednie kwalifikacje wymaga przygotowania specjalistów.

Yf odniesieniu do działań socjalnych ponownie można się posłużyć wspomnianą już deklaracją²⁵, w której określono priorytetowe zagadnienia. A zatem pracownicy socjalni powinni:

-    pomagać ludziom osiągnąć indywidualne i pozytywne zmiany we wspólnocie i społeczeństwie,

-    stosować swoje umiejętności zawodowe, wiedzę i doświadczenie w celu krytycznej oceny i analizy wraz z osobami lub grupami ich sytuacji w ciągle zmieniającym się społeczeństwie,

-    być katalizatorami zmian poprzez stosunki społeczne,

^a L. Frąckiewicz: Społeczno-demograficzne problemy starzenia się polskiego społeczeństwa. W: Seniorzy w społeczeństwach Europy XXI wieku. Red. W Pędich. Białystok 2001, s. 27-30.

¹⁴ Geriatria z elementami gerontologii ogólnej. Podręcznik dla lekarzy i studentów. Red. T. Grodzicki, J. Kocem ba, A. Skalska. Gdańsk 2006, s. 58.

²⁵ Deklaracja w sprawie pracy socjalnej..., op. cit.

79