(1199)

Adaptacja czynnościowa i morfologiczna

Zabiegi fizykoterapeutyczne powodują najpierw natychmiastową reakcję, a następnie, w ciągu pewnego czasu, pojawiają się odległe reakcje w postaci różnego rodzaju adaptacji. Natychmiastowe reakcje obejmują krótkotrwałą zmianę funkcji komórek, tkanek czy narządów, która może przebiegać

Tabela 3

Pożądane reakcje na bodźce fizykoterapeutyczne

1. Natychmiastowe

• Krótkotrwała zmiana czynności narządu(ów)

• Przejściowa zmiana homeostazy

• Wzbudzenie reakcji wyrównawczych

• Działanie przeciwbólowe

• Działanie przeciwzapalne

2. Odległe reakcje miejscowe i ogólne o charakterze adaptacji czynnościowej i morfologicznej

• Usprawnienie funkcji poszczególnych narządów i całego organizmu

• Normalizacja funkcji

• Synchronizacja funkcji

• Wzrost ogólnej wydolności i odporności z przejściową zmianą homeostazy. Natomiast adaptacja o różnym charakterze, np. normalizacji zaburzonych funkcji, koordynacji czynności narządów, wzrostu ogólnej, nieswoistej odporności, rozwija się dopiero po pewnym czasie, jeśli zabiegi wykonuje się seryjnie. Najpierw rozwija się adaptacja czynnościowa, a dopiero po pewnym, raczej dłuższym, okresie stosowania danego rodzaju energii związanej z zabiegami fizykoterapeutycznymi, rozwija się adaptacja morfologiczna. Wyrazem czynnościowej adaptacji jest np. poprawa zdolności wykonawczej efektorów. Pod wpływem różnych zabiegów następuje m.in. przesunięcie wartości progu pobudliwości niektórych tkanek, poprawa ukrwienia skóry, zwiększenie wytwarzania ciepła, zwiększenie objętości wyrzutowej serca czy zmniejszenie częstości skurczów serca. Do czynnościowej adaptacji zalicza się również poprawę i usprawnienie funkcji układów regulacyjnych ustroju oraz nastawienie mechanizmów utrzymujących homeostazę na nieco inne wartości parametrów, jakie mają być utrzymane.

Rozwijająca się pod wpływem seryjnego stosowania zabiegów fizykoterapeutycznych czynnościowa adaptacja oznacza usprawnienie funkcji poszczególnych narządów i całego organizmu, zwiększenie wydolności ogólnej, normalizację przebiegu wegetatywnych procesów życiowych, usprawnienie mechanizmów regulacyjnych układu krążenia, oddychania, przemiany materii, ruchu, termo-regulacji i in., trening pozostałych, zdrowych jeszcze narządów, zwiększenie odporności ogólnej i profilaktykę infekcji, kompensację ubytków morfologicznych i czynnościowych spowodowanych chorobą, poprawę zdolności reagowania organizmu.