MG!50

twardości na powierzchni wypukłej daje wyniki twardości mniejsze od rzeczywistych i wspomniane poprawki należy dodawać. Na powierzchniach wklęsłych pomiar twardości daje wyniki większe od rzeczywistych, dlatego poprawki należy odejmować.

4.    Temperatura pomiaru powinna wynosić 20*_\q°C.

5.    Odległość środków dwóch sąsiednich odcisków powinna odpowiadać co najmniej czterokrotnej średnicy odcisku, lecz nie powinna być mniejsza niż 2 mm. Natomiast odległość między środkiem odcisku, a krawędzią próbki powinna odpowiadać co najmniej dwu- i półkrotnej średnicy odcisku, lecz nie powinna być mniejsza niż 1 mm. Odległość między środkiem odcisku a krawędzią próbki nie powinna być mniejsza niż 2,5 d dla stali, miedzi i stopów miedzi oraz 3 d dla metali lekkich, ołowiu, cyny i ich stopów.

Wartość liczbową twardości Rockwella odczytuje się bezpośrednio na tarczy czujnika z dokładnością do 1/2 jednostki. Na każdej próbce powinny być wykonane co najmniej 3 pomiary, z których wylicza się wartość średnią. Ze względu na przyjęcie różnych wartości K dla stożka i kulki, czujnik twar-dościomierza Rockwella jest zaopatrzony w dwie skale, przesunięte względem siebie o wielkość 30 działek. Wartość liczbową twardości odczytuje się bezpośrednio na czujniku.

W celu wyeliminowania błędów pomiarowych należy unikać przyczyn powodujących te błędy, takich jak np.: duża chropowatość powierzchni, zadziory na krawędziach przedmiotu, wypukłość przedmiotu, wklęsłość podłoża, zbyt mała średnica przedmiotu, nierówność podłoża, miękkie podłoże, przesunięcie osi penetratora względem osi wałka, pomiar za blisko krawędzi przedmiotu, zaokrąglenie powierzchni, nieprostopadłość powierzchni, pomiar twardości zbyt cienkiego przedmiotu i ugięcie przedmiotu.

2.2.4. Pomiar twardości sposobem Vickersa

Sposób Vickersa pomiaru twardości polega na wgniataniu w płaską, odpowiednio gładką powierzchnię badanego przedmiotu diamentowego foremnego czworokątnego ostrosłupa o kącie wierzchołkowym 136° z określoną siłą F (rys. 2.21) oraz zmierzeniu długości przekątnej powstałego odcisku. Kąt wierzchołkowy został tak dobrany, aby można było zapewnić porównywalność twardości Vickersa z dokładnością Brinella i jest równy kątowi między stycznymi do odcisku Brinella w optymalnym zakresie obciążeń (rys. 2.22). Przy pomiarze twardości sposobem Brinella średnica odcisku d w większości przypadków jest zawarta w zakresie średnic 0,25 D + 0,5 D. Średnia wartość średnicy odcisku wynosi więc d = 0,375 D. Kąt wgniatania, obliczony ze wzoru (2.38)

sin-J - 4: - 0,375,    (2.42)

2 D

61