skanuj0056

i organizator ognisk wych. dla czonych i zaniedbanych wychowaWi zał. To w. Przyjaciół Dzieci Ulleyj* dowane 1953 przez władze jako nlt] z ideologią socjalist.; 1957 utw. Pań pół Ognisk Wych. w Warszawie, kt(j| rował do 1971; kolejnym kier. zoslalj patkowa.

Lock John (ur. 29 VIII 1632, Wrl/w^

28 X 1704, Oates), filozof ang.; przedlj empiryzmu; odrzucił koncepcję „itlel ł| nych” i określił umysł jako tabula nut zapisana tablica, której konkreluy¹ nadają doświadczenia, także będąctj kiem oddziaływań wych.; swoje pogl| dag. przedstawił w dziele pt. Myśli 0 ( waniu (1693, wyd. poi. 1959).

logopedia, nauka o kształtowaniu p| łowej mowy oraz usuwaniu jej wad I rżeń; kształtowanie mowy w okresie J woju, a także doskonalenie wymów ukształtowanej — to przedmiot zalntl wania 1. ogólnej; do zadań 1. specjalnej f opracowanie metod przezwyciężania I go rodzaju wad i zaburzeń mowy, w tytj że konstruowanie metod nauczania (mówienia i rozumienia mowy) w wyp jej utraty; rozwija się na pograniczu ! dyscyplin nauk.: językoznawstwa, foillj neurofizjologii, psychologii i pedagogiki, j

logoteoria, koncepcja antropologiCZI teoria zaburzeń psych., sformułowana pj V.E. Frankla; odwołuje się do podłj —■ egzystencjalnego i -> fenomenologii go, doświadczeń biograficznych jej ai (pobyt w obozie koncentracyjnym), prał psychiatrycznej oraz założeń tzw. antro] gii przestrzennej, krytykującej teorie ri cjonistyczne; byt ludzki zredukowany do spektywy bioł. ujawnia jedynie aspekty matyczne, zredukowany w kategoriach chol, — psychiczne; logoteoria postuluje łościową wizję człowieka, którego psychO' matyczna jedność ujawnia się na specyfica ludzkim wymiarze egzystencji — wymiął duchowym (zw. noetycznym); w zaburgj niach psych, należy brać pod uwagę czynni! psych., somatyczne i noetyczne (np. nerwił lękowa może być uwarunkowana objawaif psych, na tle seksualnym, nadczynnością t(| czycy czy też egzystencjalną rozpaczą jeĘ nostki); w logoteorii człowiek jest ujmowaSg jako byt otwarty i nieustannie „stający się”; procesie rozwoju gł. rolę odgrywa poszukf wanie i odnajdywanie sensu i wartości, stę nowiących o istocie człowieczeństwa fwvt

Liceum

Liceum Warszawskie, państw, szkoła średnia o rozszerzonym programie nauczania utworzona 1804 przez władze prus., z inicjatywy TPN w Warszawie; miała 2 klasy przygotowawcze i 6 klas właściwej szkoły średniej, zw. literacką; organizacyjnie obejmowała też kursy „poboczne” fszkoła handlowa i seminarium nauczycielskie); program obejmował naukę języków (łac„ gr., poi., niem., franc., ang.), filozofię, etykę, historię, przedmioty mat.-przyr., geografię, technologię, a także naukę tańca, muzyki, jazdy konnej; w wyższych klasach nauka odbywała się w jeżyku niem.; przy szkole istniał 6-osobowy eforat jako specjalna instytucja nadzoru społ., w skład której wchodzili przedstawiciele TPN oraz duchowieństwa katol. i protest. (1807 większość z nich została powołana do Izby Edukacji Publicznej); dyr. był S.B. Linde; zreorganizowane w okresie Księstwa Warszawskiego.

liderzy reformy, specjalnie przygotowany w ramach -> programu „Nowa Szkoła” zespół nauczycieli, których zadaniem jest prowadzenie w szkołach różnych typów wew-nątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli oraz organizowanie grup wsparcia dla nauczycieli środowisku lokalnym; liderzy mają też współpracować z punktami konsultacyjnymi „Nowej Szkoły” powstałymi w ramach placówek doskonalenia nauczycieli (WOM, WODN).

liniowy tok nauczania, układ treści nauczania, w którym poszczególne, następujące po sobie partie materiału są ze sobą powiązane w taki sposób, że każda następna stanowi dalszy ciąg poprzedniej.

Linke Karl (ur. 1884, zm. 1938), pedagog austr.; twórca metody nauczania łącznego, będącej odmianą nauczania -» całościowego; metoda dydaktyczna L. polegała na prowadzeniu dziecka od poznawania w „kręgach życia”, obejmujących określone wycinki rzeczywistości przyr. i społ. (nauczanie łączne), do poznawania w „kręgach rzeczy”, odpowiadających poszczególnym dyscyplinom nauk. i nauczaniu przedmiotowemu; w latach 20. metodę nauczania łącznego wprowadzono do klas początkowych szkół podstawowych w Austrii, a następnie w Niemczech; gł. dzieło: Nauczanie łączne i nauczanie języka ojczystego w szkole powszechnej (1927, wyd. poi. 1933).

Lisiecki Kazimierz, zw. Dziadkiem (ur. 9 II 1902, Pruszków, zm. 8 XII1976, Warszawa), pedagog, wychowawca; twórca koncepcji

Luter

'yi ,iivl; .inaliza egzystencjalna staliw i /yimik terapii psychol., zw. lo-f(|i[ Hm Wille zam Sinn, Bern 1972; Czło-jifłimie otwarte, red. K. Popielski, Lublin fii|>ll l :,KI Noetyczny wymiar osobowości,

Mi

Mail Iii lwi'. 10 XI 1483, Eisleben, zm. jMh l lnIHien), teolog protest., reforma-i s|hiI:, prof. teol. uniw. w Wittenber-się odnowy religijności w du-jatf/zhiil.i biblijnego; twórca oryginal-tHiin |i( ji teol., które miały wpływ nie nr m/.wój Kościoła (powstanie Kościo-iniluBlanckich), lecz również filozofii •jIfiii j.iliznm i hermeneutyki), żyda limliilenie nowocz. relacji państwo — iil| i ty leż oświaty; Luter zaprezentował ji [iiihliilciiy pedag. w piśmie Do radnych wszystkich miast niemieckich, aby zakładali szkoły chrześcijańskie (1524) oraz w dziele pt. Kazanie o powinności posyłania dzieci do szkoły (1530); obok wychowania „w służbie Ewangelii” wyróżnił on wychowanie do „służby światu”, którego celem jest zachowanie pokoju, prawa i życia; celem wychowania jest ukształtowanie człowieka zdolnego zachować swoje człowieczeństwo; istotną rolę w wychowaniu odgrywa edukacja językowa, gdyż język — jak uważał — jest hermeneu-tyczną zasadą ujmującą rzeczywistość; na wniosek Lutra 1527 rozpoczęły się w Saksonii regularne wizytacje szkół; zaniepokojony poziomem oświaty wśród dzieri oprać. 1529 swoisty podręcznik do nauki religii, zw. katechizmem.

Elementy pedagogiki religijnej, red. B. Miierski, Warszawa 1998.