Definicje
" Ultrasonografia  metoda obrazowania
wykorzystująca fale akustyczne
" Ultradz
więkiem nazywamy dz
więk o
częstotliwo ci leżącej powyżej
przedziału słyszalno ci dla ucha
ludzkiego, tj. > 16-20 kHz
" W diagnostyce medycznej wykorzystuje
się najczę ciej fale o częstotliwo ci od
2-12 MHz
Zasada działania
" Podstawową zasadą diagnostyki
ultradz
więkowej jest wykorzystanie
zjawiska echa  czyli zjawiska odbijania
się czę ci fali ultradz
więkowej na
granicy między o rodkami o różnym
oporze akustycznym.
" Na granicy tkanek o różnych
wła ciwo ciach akustycznych następuje
czę ciowe odbicie fali  powstaje echo
Ograniczenia
" Je li fale trafią na granicę 2 o rodków,
między którymi występują szczególnie
duże różnice impedancji (np. tk. miękka-
ko ć lub tk. miękka-powietrze ) to bardzo
duża czę ć dz
więku zostanie pochłonięta
 dlatego ko ci i narządy wypełnione
powietrzem stanowią barierę dla
ultradz
więków i je wygaszają
Rodzaje głowic
1. Sonda konweksowa
2. Sonda liniowa
3. Sonda sektorowa
Rodzaje głowic
" im niższa częstotliwo ć sondy tym
głębsza penetracja fal
na przykładŚ
" przy częstotliwo ci 8 MHz  głęboko ć
penetracji 3,5 cm
" przy częstotliwo ci 4 MHz  głęboko ć
penetracji 8 cm
Przygotowanie pacjenta
" Na czczo (4-6 godzin)
" Dzień wcze niej nie
spożywać pokarmów
wzdymających
" Nie palić, nie żuć gumy
" Wypełnić pęcherz je li to
konieczne
Przygotowanie do badania
- Mo na przyjąć w przeddzień badania
środki zmniejszające ilość gazów
jelitowych (np. Espumisan)
- Badanie wykonuje się w pozycji le ącej
na plecach i w razie potrzeby w
uło eniach skośnych i na boku lub
innych, w zale ności od badanej
okolicy
- el pomiędzy głowicą usg a skórą
(opatrunki)
Unikajmy błędów
" W wieku prokreacyjnym, np. w przypadkach
nagłych, najpierw badanie usg, potem rtg
" U kobiet w ciąży nie używamy funkcji Color
Doppler, Power Doppler
" Pacjenci z podejrzeniem zmian w pęcherzu
moczowym - najpierw badanie usg póz
niej
oddanie moczu do analizy
" Pacjenci z podejrzeniem zmian w pęcherzyku
żółciowym  na czczo
" Badanie sutków  u kobiet miesiączkujących
najlepiej I faza cyklu
Badanie gruczołów piersiowych
poniżej 35 r. ż. - badanie USG!
35  50 r. ż. - mammografia/USG
USG/mammografia
powyżej 50 r. ż. - mammografia
ew. uzupełniające
USG
Słowniczek
1. Normoechogeniczny - o prawidłowym
(przyjętym jako standard) echu.
2. Hiperechogeniczny - o echu wzmożonym,
ja niejszym na ekranie.
3. Hipoechogeniczny - o echu obniżonym,
ciemniejszy na ekranie.
4. Homogenny - jednorodny.
5. Bezechowy - czarny na monitorze  płyn.
6. Cień akustyczny - czarna smuga - za
zwapnieniem, złogiem gazem.
Zalety usg
" Badanie nieinwazyjne
" Możliwe do wykonania przyłóżkowo
" Szybkie
" Powtarzalne
" Nie obciąża pacjenta promieniowaniem
Bezpieczeństwo stosowania
ultradz
więków
Komitet do spraw bezpieczeństwa
stosowania ultradz
więków EFSUMB
podsumował, iż w dotychczasowych
badaniach epidemiologicznych i
badaniach zwierząt do wiadczalnych
nie znaleziono żadnych
prawdopodobnych dowodów
szkodliwego działania ultradz
więków, w
tym także teratogennego.
Zastosowanie:
" Narządy j. brzusznej i miednicy
" Serce i układ naczyniowy
" CUN ( usg przezciemiączkowe)
" Układ mię niowo-szkieletowy, stawy
" Tarczyca, linianki, grasica, przytarczyce
" Gałki oczne
" Gruczoły piersiowe, moszna
" Badanie naczyń
" Tkanki miękkie  zmiany skórne, np. naczyniaki,
zmiany zapalne, węzły chłonne, jamy opłucnej
" Biopsja diagnostyczna i lecznicza pod kontrolą usg
" Diagnostyka nieprawidłowych zbiorników płynu i
nacieków zapalnych
" Urazy narządów miąższowych
" Zakrzepica (test uciskowy)
Narządy jamy brzusznej
" Pęcherzyk żółciowy i drogi żółciowe (100 x 40 mm),
" Wątroba (150 mm)
" Trzustka (25-30, 18, 30, Wirsung 2 mm)
" ledziona (120 mm)
" Duże naczynia jamy brzusznej (Ao 25- 20 mm)
" Węzły chłonne j. brzusznej
" Nerki, w tym przeszczepione (ok. 100 mm)
" Nadnercza ( usg nie jest badaniem wykluczającym!)
" Pęcherz moczowy
" Narządy miednicy mniejszej  przydatki, macica;
prostata ( < 25 ml)
" Patologiczne masy, zbiorniki płynowe
" Jelita  poszerzenie, ocena cian, perystaltyka