Pobrano z http://magda.of.pl
Dziady cz. IV
Tragedia miłosna Gustawa w IV części Dziadów Mickiewicza. motto: Kto miłości nie zna ten
\
yje szczęśliwy.
Adam Mickiewicz w losach Gustawa zawarł swój dramat miłosny, rozstanie się z Maryla.
Świadczy o tym fakt, \
e nazwał kochankę Gustawa Marią a tak\
e opisywany stan w jakim
znajdował się Gustaw po trzyletniej nieobecności. Trzy lata po samobójczej śmierci Gustaw
ukazuje się nam pod postacią pustelnika. Ma on przy sobie sztylet którym odebrał sobie \
ycie.
Bohater udaje się do domu księdza, który był dawniej jego nauczycielem. Przepojony myślą o
tragicznej miłości pyta się swojego dawnego nauczyciela:
 A znasz ty \
ywot Heloisy
Znasz ogień i łzy Wertera
Adam Mickiewicz aby ukazać stan wewnętrznego rozdarcia i burzy uczuć po utracie kochanki
Maryli, opisuje burzliwą pogodę:
 Wicher gromy burza sroga
Symbolem tragedii miłosnej Gustawa jest gałązka cyprysu, którą nieszczęśliwy kochanek
otrzymał od Maryli w chwili rozstania. Gałązka ta stanowi dla niego swego rodzaju talizman,
który nosi przez cały czas przy sobie. W domku księdza bohater prze\
ywa trzy godziny :
miłości, rozpaczy i przestrogi. W czasie tych godzin czas bie\
ący miesza się ustawicznie z
przeszłością wywołaną przez wspomnienia. W godzinie miłości Gustaw powraca cały czas w
chwilę przegnania i rozstania z ukochaną kobietą, wywy\
sza ponad wszystko miłość jako rzecz
najwa\
niejszą. Bohater upaja się prze\
ywanym szczęściem. Idealizuje kochankę mówiąc, \
e jest
 najpiękniejsza, jak aniołek w raju . Wszystkie wspomnienia jakie sobie przypomina nie
zawierają ani odrobiny złych chwil, wszystko co się wtedy działo było najpiękniejsze i najlepsze.
Godzina rozpaczy to czas głębokich refleksji Gustawa nad własnym losem. Wspomina
odwiedziny pustego po śmierci matki domu rodzinnego, lata szkolne i narodziny pierwszej
miłości. Głównym jednak motywem jest prze\
ywanie wesela utraconej kochanki. We
wspomnieniach o niej miłość miesza się z nienawiścią a uwielbienie z oskar\
eniem. Gustaw
podczas tej godziny buntuje się przeciwko światu w którym bogactwo i tytuły są więcej warte i
bardziej cenione ni\
uczucia. Mówi :
 Błyskotkę niosę dla jasnych panów. Ot tym wina utoczę na ślubie toasty.
W godzinie przestrogi Gustaw wypowiada maksymę  Kto za \
ycia choć raz był w niebie ten po
śmierci nie trafi od razu. . Ze słów tych wynika \
e za miłość trzeba płacić cierpieniem. Ksiądz
próbuje pomóc bohaterowi ale nie udaje się mu, poniewa\
duchowny reprezentuje postawę
racjonalistyczną więc nie rozumie cierpień Gustawa, a zarazem nie mo\
e mu pomóc. Wyznania
Gustawa to jakby pośmiertna spowiedz
z całego jego \
ycia, właśnie dlatego przybył do księdza,
szukając kogoś z kim mógłby podzielić się swoimi prze\
yciami opowiedzieć o przyczynach
które doprowadziły go do obłąkania i samobójczej śmierci. (Osoba taka jak Gustaw cechuje się
wybujałą uczuciowością, wewnętrznym rozdarciem, widzeniem świata przez pryzmat miłości
skłóceniem się ze światem, odrzucenie zasad moralnych, pogarda dla takiego świata, rozstanie
się z \
yciem).