Ostatni Szczebel Drabiny








OSTATNI
SZCZEBEL DRABINY




 by  STEPHEN KING
The Last Rung on the Ladder
Wczoraj przyszedł list od Katriny, niecały tydzień
po tym jak ojciec i ja wróciliśmy z Los Angeles. Był zaadresowany do Wilmington w
stanie Delaware, a ja od czasu, gdy tam mieszkałem już dwukrotnie się przeprowadziłem.
W dzisiejszych czasach ludzie ciągle przenoszą się
z miejsca na miejsce, to śmieszne, że te poprzekreślane adresy i nalepki urzędów
pocztowych wyglądają czasem jak milczące oskarżenia. Koperta była pomięta i
poplamiona, jeden róg złamał się gdzieś po drodze. Przeczytałem ten list i nim
zdążyłem pomyśleć, stałem już ze słuchawką telefonu w ręku, gotów dzwonić do
Taty. Odłożyłem ją na widełki z uczuciem niemal przerażenia. Ojciec jest już stary,
przeszedł dwa ataki serca. Miałem do niego zadzwonić i powiedzieć mu o liście Katriny
tak niedługo po tym, jak byliśmy razem w Los
Angeles? Chyba by tego nie przeżył.
Więc nie zadzwoniłem. I nie miałem nikogo, komu mógłbym powiedzieć... Taki list
jak ten to zbyt osobista sprawa, by rozmawiać o niej z kimś innym niż żona albo bliski
przyjaciel. Nie nawiązałem wielu przyjaźni w ciągu ostatnich lat, a z moją żoną
Helen rozwiodłem się jeszcze w 1971. Nasza korespondencja ogranicza się do pocztówek
na Boże Narodzenie. Jak się miewasz? Jak leci w pracy? Szczęśliwego Nowego Roku.
Nie dał mi zmrużyć oka przez całą noc - ten list. Równie dobrze wystarczyłaby
kartka. Pod nagłówkiem "Drogi Larry" było tylko jedno zdanie. Ale jedno
zdanie potrafi bardzo wiele znaczyć. Potrafi wiele zdziałać.
Myślałem o moim ojcu, takim jakim widziałem go wtedy w samolocie, o jego starej i
zniszczonej twarzy w ostrych promieniach słońca na wysokości osiemnastu tysięcy stóp
gdy kierowaliśmy się na zachód od Nowego Jorku. Według słów pilota przelecieliśmy
właśnie nad Omaha, a Tata zauważył: - To znacznie dalej niż się nam zdaje, Larry. - W jego głosie brzmiał ciężki ton smutku, który
zaniepokoił mnie, ponieważ nie potrafiłem go wtedy zrozumieć. Zrozumiałem go dobrze,
przeczytawszy list od Katriny.
Wychowaliśmy się jakieś osiemdziesiąt mil na zachód od Omaha, w miejscowości,
która nazywała się Hemingford Home - ojciec, mama, moja siostra Katrina, którą
wszyscy nazywali Kitty, i ja. Byłem od niej dwa lata starszy. Kitty była pięknym
dzieckiem i piękną kobietą, nawet w wieku ośmiu lat - wtedy, gdy zdarzył się ten
wypadek w stodole - było widać, że jej jedwabiste
włosy nigdy nie pociemnieją i że jej oczy na zawsze zachowają ten ciemny, głęboki
odcień skandynawskiego błękitu. Mężczyzna, który choć raz w nie spojrzał, był
stracony dla świata.
Można pewnie powiedzieć, że byliśmy wieśniakami. Ojciec miał trzysta akrów
płaskich, żyznych pól, na których uprawiał kukurydzę i hodował bydło. W tamtych
czasach wszystkie drogi były piaszczyste z wyjątkiem autostrady numer 80 i Nebraska
Route 96, a na wypad do miasta czekało się po trzy dni.
Obecnie jestem jednym z najlepszych niezrzeszonych radców
prawnych w Ameryce, tak mi w każdym razie mówią - i uczciwie rzecz biorąc muszę
przyznać, że mają rację. Kiedyś prezes poważnego przedsiębiorstwa przedstawił mnie
członkom zarządu jako swego płatnego rewolwerowca.
Noszę kosztowne garnitury, a skóra, z której robią mi buty, jest w najlepszym gatunku.
Zatrudniam trzech asystentów na pełen etat, a w razie potrzeby mogę zwołać jeszcze
tuzin. Ale w tamtych czasach nasza szkoła mieściła się w jednej sali. Chadzałem do niej piaszczystą drogą, na ramieniu niosłem związane
paskiem książki, a obok mnie szła Katrina. Czasami, wiosną, chodziliśmy na bosaka.
Wtedy obsługiwano jeszcze klientów wchodzących bez obuwia do baru albo do sklepu.
W jakiś czas potem zmarła moja matka - Katrina i ja uczyliśmy się wtedy w szkole
średniej w Columbia City - a dwa lata później ojciec stracił farmę i zajął się
sprzedażą ciągników. Był to koniec naszej rodziny, chociaż wtedy nie wyglądało to
aż tak tragicznie. Tata radził sobie w pracy,
wykupił salon sprzedaży, aż w końcu, dziewięć lat temu, awansował na kierownicze
stanowisko. Ja otrzymałem stypendium sportowe na uniwersytecie stanowym w Nebrasce i
zdołałem nauczyć się czegoś więcej niż jak wyprowadzać piłkę spod bramki.
A Katrina? O niej właśnie chcę opowiedzieć.
To stało się - ta historia w stodole - w pewną sobotę na początku listopada.
Prawdę mówiąc, nie potrafię dokładnie przypomnieć sobie roku, ale Eisenhower był
jeszcze prezydentem. Mama pojechała na targ pieczywa w Columbia City, a ojciec poszedł
do naszych najbliższych sąsiadów (mieszkali siedem mil od nas) pomóc w naprawie
żłobu. Człowiek wynajęty do pomocy miał zastąpić ojca na farmie, ale tamtego dnia
nie pojawił się w ogóle i Tata zwolnił go niecały miesiąc później.
Ojciec zostawił mi listę prac do wykonania (dla Kitty
też znalazło się kilka) i zabronił nam się bawić, dopóki wszystkiego nie
skończymy. Nie zajęło nam to jednak wiele czasu. Był listopad i mieliśmy już za
sobą krytyczny okres, który decyduje o powodzeniu bądź
ubóstwie farmerów. Tamtego roku znowu się nam udało. Nie miało to być regułą.
Bardzo dokładnie pamiętam ten dzień. Niebo zasnuło się chmurami i chociaż nie
było zimno, czuło się, że chce być zimno,
że pogoda chce już zająć się na dobre szronem i mrozem, mżawką i śniegiem. Pola
opustoszały, zwierzęta były leniwe i markotne. W domu panowały dziwne, delikatne
przeciągi, których nie było nigdy przedtem.
W dzień taki jak ten, jedynym naprawdę miłym miejscem była stodoła. Ciepła,
przesiąknięta przyjemną mieszaniną zapachu siana, sierści i gnojówki, pełna
tajemniczych cmokań i gruchania jaskółek na wysokim poddaszu. Zadarłszy głowę
widziało się, jak przez szpary w dachu wpada białe listopadowe światło i można było
próbować napisać swoje imię. Taka zabawa była znośna jedynie w pochmurne jesienne
dni.
Do przebiegającej pod sklepieniem belki przytwierdzona była drabina, która
kończyła się tuż nad podłogą stodoły. Zabroniono nam się na nią wspinać, bo
była stara i chwiejna. Tata obiecywał Mamie setki razy, że rozbierze drabinę i wstawi
nową, mocniejszą, ale zawsze gdy miał wolną chwilę, pojawiało się coś
ważniejszego do zrobienia... na przykład naprawa żłobu u sąsiada. A pomocnik nie na
wiele się przydawał.
Wspiąwszy się na tę rozklekotaną drabinę - miała dokładnie czterdzieści trzy
szczeble, Kitty i ja liczyliśmy je wystarczająco wiele razy, żeby zapamiętać na całe
życie - docierało się do belki tkwiącej siedemdziesiąt stóp nad zaśmieconą słomą
podłogą. A kiedy pokonało się wzdłuż niej dwanaście stóp, z mdlejącymi kolanami,
z nogami drżącymi w kostkach, czując w wyschniętych ustach smak przepalonego
bezpiecznika, docierało się nad głęboką stertę siana. Wtedy można było zeskoczyć
z belki i spaść jak kamień całe siedemdziesiąt stóp przeraźliwym, komicznym, desperackim lotem nurkowym, prosto w miękkie objęcia soczystego siana.
To siano pachnie zawsze tak słodko... I mogłeś spocząć wśród tego aromatu
odrodzonego lata, podczas gdy twój żołądek wisiał jeszcze wysoko w powietrzu, i
czułeś się... tak, jak chyba musiał się czuć
Łazarz. Skoczyłeś i przeżyłeś ów upadek, żeby opowiedzieć o tym innym ludziom.
Oczywiście był to sport surowo zakazany. Gdyby nas przyłapano, matka dostałaby
spazmów z przerażenia, a ojciec spuściłby nam lanie mimo, że nie byliśmy już tak
zupełnie mali. To z powodu drabiny i jeszcze dlatego, że gdyby straciło się
równowagę i odpadło od belki nie zdążywszy dotrzeć nad górę luźnego siana, nie
było ratunku od śmierci w zderzeniu z twardymi deskami podłogi.
Jednak pokusa była nieodparta. Gdy kota myszy nie czują... sami wiecie, co jest
dalej.
Ten dzień zaczął się jak wszystkie inne, od cudownego uczucia strachu pomieszanego
z niecierpliwością. Staliśmy u stóp drabiny, spoglądając jedno na drugie. Kitty
miała na twarzy rumieńce, a jej oczy wydawały się ciemniejsze i bardziej lśniące
niż zwykle.
- Boisz się? - spytałem zaczepnie.
Kitty, bez wahania - Ty pierwszy, to twój pomysł.
Ja, bez wahania - Dziewczyny mają pierwszeństwo.
- Nie jeśli coś jest niebezpieczne - odparła,
spuszczając skromnie oczy, jakby nikt nie wiedział, że jest największym zawadiaką
wśród dziewczyn z Hemingford. Ale taka właśnie była: szła zawsze, ale nigdy jako
pierwsza.
- Dobra - powiedziałem. - No to idę.
 
- Miałem wtedy dziesięć lat i byłem chudy jak szczapa, ważyłem
dziewięćdziesiąt funtów. Kitty miała osiem lat i była o dwadzieścia funtów lżejsza. Jak dotąd drabina zawsze utrzymywała nasz ciężar i dlatego
myśleliśmy, że zawsze utrzyma - a taka filozofia nie raz już mściła się na ludziach
i narodach.
Tamtego dnia czułem, wspinając się coraz wyżej, jak drabina zaczyna chwiać się
nieznacznie w zapylonym powietrzu stodoły. Jak zawsze, mniej więcej w połowie drogi, z
upodobaniem wyobraziłem sobie, co zostałoby ze mnie, gdyby drabina któregoś razu nie
wytrzymała i wyzionęła ducha. Ale wspinałem się dalej, aż wreszcie zacisnąłem
ręce wokół drewnianej belki, podciągnąłem się i spojrzałem w dół.
Twarz wpatrzonej we mnie Kitty wyglądała z góry jak mały, biały owal. W wyblakłej
kraciastej koszulce i niebieskich dżinsach moja siostra przypominała lalkę. Nade mną,
wyżej niż mogłem wejść, w zakurzonych zakamarkach strzechy słodko szczebiotały
jaskółki.
I znowu, jak zawsze
 
- Hej, tam w dole! - zawołałem, a mój głos popłynął do niej przez słomiany
pył.
- Hej, tam na górze!
 
Wstałem. Zakołysałem się lekko. Jak zawsze wydało mi się, że wokół unoszą
się dziwne powietrzne prądy, których nie ma na dole. Słysząc bicie własnego serca,
cal po calu posuwałem się po belce z rękoma rozpostartymi dla równowagi. Kiedyś
podczas tego właśnie etapu przygody tuż obok mojej głowy przefrunęła jaskółka i
uchylając się odruchowo, nieomal straciłem równowagę. Od tamtej pory żyłem w
strachu, że może się to powtórzyć
Nie tym razem. Wreszcie stanąłem nad bezpieczną
otchłanią siana. Teraz widok w dół był nie tyle przerażający, co zmysłowy. Moment
oczekiwania... W końcu dałem krok przed siebie, w pustkę, zaciskając dla efektu nos -
i tak jak zawsze, nagły uścisk grawitacji, ciągnącej mnie brutalnie do ziemi, zmuszającej do upadku, sprawił, że miałem
ochotę wrzasnąć: Przepraszam, ja nie chciałem, pozwólcie mi wrócić!
I wpadłem w odmęty siana, drąc je jak pocisk, ogarnięty słodkim, suchym zapachem,
zanurzałem się w nim coraz głębiej, niby w gęstej wodzie, aż w końcu zatrzymałem
się głęboko pod powierzchnią. Czułem przemożne łaskotanie w nosie. Słyszałem, jak
jakaś spłoszona mysz, może dwie, umykają w bardziej zaciszne miejsce. I miałem
wrażenie, jakże niezwykłe, że oto narodziłem się na nowo. Pamiętam, jak Kitty powiedziała mi pewnego razu, że po nurkowaniu
w to siano czuje się świeżo i rześko jak niemowlak. Wzruszyłem wtedy tylko ramionami
- na poły rozumiejąc, na poły nie mając pojęcia o czym mówi - ale odkąd
przeczytałem jej list, jest to jedna z rzeczy, o
których tyle ostatnio myślę.
Wygramoliłem się z siana, jakbym wypływał na powierzchnię wody, aż udało mi się
zeskoczyć na ziemię. Miałem siano w spodniach i pod koszulą. Lepiło się do moich
butów i łokci. Ziarna we włosach? Jeszcze ile!
Kitty tymczasem była już w połowie wysokości drabiny,
złociste warkocze podrygiwały jej na ramionach, gdy wspinała się w snopie światła,
pełnym drobin kurzu. O innej porze roku światło miałoby prawie kolor jej włosów, ale
tego dnia nie musiała obawiać się konkurencji - jej
warkocze stanowiły niewątpliwie najbardziej kolorowy punkt tam, na wysokości.
Pamiętam, że zaniepokoiło mnie to, jak drabina się chybocze. Wydało mi się, że
nigdy przedtem nie była tak zdradliwa.
Chwilę później Kitty była już na szczycie,
wysoko nade mną - to ja byłem teraz mały, to moja twarz wyglądała jak zwrócony ku
górze owal, podczas gdy jej głos płynął do mnie na zbłąkanych pyłkach kurzu
wznieconych moim upadkiem:
- Hej, tam w dole!
- Hej, tam na górze!
 
Przesuwała się wolno po belce i odetchnąłem głębiej dopiero, gdy oceniłem, że
dotarła w bezpieczne miejsce nad stertą siana. Zawsze bałem się o nią trochę, mimo,
że była ode mnie zwinniejsza i lepiej umięśniona - jeśli można tak powiedzieć o
młodszej siostrze.
Wstała, utrzymując równowagę na palcach stóp w znoszonych tenisówkach, z rękoma
wyciągniętymi przed siebie. Potem skoczyła w przepaść. Czy są rzeczy niezapomniane,
nieopisane? Myślę, że potrafię to opisać... do pewnego stopnia. Ale nie tak,
żebyście pojęli, jakie to było piękne, jakie
doskonałe, jedna z niewielu rzeczy w moim życiu, które wydają się całkowicie
rzeczywiste, absolutnie prawdziwe. Nie, w taki sposób nie umiem tego opisać. Brak mi na
to talentu i w mowie, i w piśmie.
Przez krótką chwilę wydawało się, że zawisła w powietrzu, jakby unoszona jednym
z tych tajemniczych prądów, które istniały wyłącznie tam, na poddaszu - jasna,
złoto upierzona jaskółka, jakiej od tamtej pory nikt w Nebrasce nie oglądał. A to
była Kitty, moja siostra, z ramionami odrzuconymi do tyłu, wyprężona w locie - jakże ją kochałem przez to jedno
drgnienie serca!
Spadła, zanurzając się głęboko w sianie, znikła mi z oczu. Z leja, który
utworzył się po jej upadku, uniosła się eksplozja słomianych pyłków i chichotu.
Zapomniałem, jak chwiejna wydała mi się drabina, gdy Kitty wspinała się po jej
szczeblach i zanim wydostała się ze stosu siana, sam byłem już w połowie drogi na
górę.
Też spróbowałem dać nurka, ale, jak zawsze ogarnięty strachem, zwaliłem się w
dół jak kamień. Chyba nigdy nie wierzyłem w istnienie tej sterty siana pod sobą tak
głęboko, jak wierzyła Kitty.
Jak długo trwała ta zabawa? Trudno powiedzieć, ale dziesięć czy dwanaście skoków
później zauważyłem, że światło zmieniło barwę. Rodzice mieli wkrótce wrócić, a
my byliśmy cali obsypani drobinami siana; nasz wygląd wystarczyłby za uroczyście
podpisane wyznanie winy. Umówiliśmy się, że wykonamy jeszcze po jednym skoku.
Wchodząc pierwszy poczułem, że drabina kołysze się pode mną i usłyszałem
leciutkie pojękiwania starych gwoździ, coraz luźniej siedzących w drewnie. Pierwszy
raz ogarnął mnie prawdziwy, przejmujący lęk. Myślę, że gdybym nie był już tak
wysoko, zszedłbym natychmiast na dół i na tym wszystko by się skończyło - ale teraz
belka pod dachem była bliżej i wydawała się bezpieczniejsza. Gdy zostały mi do pokonania ostatnie trzy szczeble,
przeciągły jęk gwoździ stał się głośniejszy i nagle zmroziło mnie przerażenie i
przekonanie, że tym razem przeciągnąłem strunę.
Ale wtedy zaciskałem już dłonie na szorstkim drewnie
belki, odciążając drabinę; poczułem na czole chłodny, nieprzyjemny pot i przyklejone
źdźbła słomy. Znikła cała przyjemność z zabawy. Jak najszybciej dotarłem nad
górę siana i zeskoczyłem. Nawet upadek nie
przyniósł już radości. Spadając wyobraziłem sobie, co czułbym, gdybym uderzył o
twarde klepki podłogi zamiast o miękkie, poddające się siano.
Wygramoliłem się na środek stodoły i zobaczyłem, że Kitty pospiesznie wchodzi na
drabinę. Zawołałem do niej:
- Hej, zejdź! To niebezpieczne!
- Mnie utrzyma! - odkrzyknęła z pewnością siebie w głosie. - Jestem lżejsza od
ciebie!
- Kitty...
 
Ale nie dokończyłem zdania, bowiem w tym momencie drabina puściła.
Dźwięk pękającego spróchniałego drewna. Krzyknąłem, a Kitty wrzasnęła ze
strachu. Była mniej więcej tam, gdzie ja byłem właśnie gdy ogarnęło mnie
przekonanie, że tym razem posunąłem się za daleko.
Szczebel, na którym stała, pękł, po czym drabina rozdzieliła się na dwoje. Ta jej
część, która zwisała całkiem luźno poniżej Kitty, przypominała olbrzymią
modliszkę albo patyczaka, który nagle postanowił odejść.
W końcu drabina zawaliła się i upadła na podłogę z suchym klapnięciem, od
którego kurz uniósł się w powietrze, a krowy zaczęły muczeć ze strachu. Któraś z
nich kopnęła w drzwi swojej przegrody.
Kitty wydała wysoki, przeszywający krzyk:
- Larry! Larry! Pomóż mi!
 
Wiedziałem, co należy zrobić, zorientowałem się natychmiast. Byłem śmiertelnie
przerażony, ale strach nie odebrał mi przytomności umysłu. Kitty znajdowała się
ponad sześćdziesiąt stóp nade mną, jej nogi w niebieskich dżinsach kopały dziko
puste powietrze, nad nią kwiliły jaskółki. Byłem przerażony, o tak. I wiecie, do
dziś nie mogę oglądać cyrkowych akrobacji na trapezie. Ani na żywo, ani w telewizji. Robi mi się słabo na taki widok.
Ale wiedziałem, co należy zrobić.
- Kitty - wrzasnąłem do niej - tylko się nie ruszaj! Nie ruszaj się!
Usłuchała mnie natychmiast. Przestała wierzgać i zawisła nieruchomo, zaciskając
drobne dłonie na ostatnim ocalałym szczeblu drabiny, jak akrobata, kiedy trapez zatrzyma
się w locie.
Pobiegłem do sterty siana, chwyciłem oburącz, ile tylko mogłem udźwignąć,
wróciłem i upuściłem siano na podłogę. Pobiegłem po następną porcję. I znowu. I
jeszcze raz.
Więcej właściwie nie pamiętam - poza tym, że góra siana urosła do wysokości
mojego nosa i nie mogłem pohamować kichania. Biegałem tam i z powrotem, układając
nowy stóg w miejscu, gdzie przedtem zwisała drabina. Ale mój stóg był mały. Gdy
patrzyłem na niego, a potem na Kitty zawisłą tak
strasznie wysoko, przypominały mi się te filmy rysunkowe, w których z niebotycznej
wysokości ktoś wskakuje do szklanki z wodą.
Tam i z powrotem. Tam i z powrotem.
 
- Larry, nie utrzymam się dłużej! - Jej głos był wysoki i rozpaczliwy.
- Kitty, musisz! Musisz się utrzymać!
Tam i z powrotem. Źdźbła siana pod koszulą. Tam i z powrotem. Moja sterta sięgała
mi już pod brodę, ale ta, w którą zawsze skakaliśmy, była głęboka na dwadzieścia
pięć stóp. Pomyślałem, że jeśli Kitty upadając połamie tylko nogi, to i tak
będzie to szczęśliwy koniec.
Wiedziałem też, że jeśli nie trafi w siano, to zginie.
Tam i z powrotem.
- Larry! Szczebel pęka!
 
Słyszałem narastający, suchy trzask szczebla, który poddawał się pod jej
ciężarem. Znowu zaczęła wierzgać nogami w panice, wiedziałem, że jeśli nie
przestanie, na pewno nie trafi w stertę siana.
- Przestań! Przestań! Puść szczebel! Po prostu puść, Kitty!
Uczyniła to w tej samej sekundzie. Spadła prosto, jak ciężki nóż. Wydawało mi
się, że trwa to wieczność, złote warkoczyki ponad jej głową, zamknięte oczy, twarz
biała jak porcelana. Nie krzyczała. Zakryła usta dłońmi, jakby w modlitwie.
I uderzyła w sam środek sterty. Zniknęła mi z oczu, siano prysnęło na boki jakby
od wybuchu, jej ciało uderzyło głucho o deski podłogi. Ten dźwięk przeszył mnie
lodowatym dreszczem. Był za głośny, stanowczo za głośny. Ale musiałem zobaczyć.
Już płacząc, rzuciłem się rozgrzebywać siano,
odrzucałem za siebie całe jego kłęby. Najpierw pokazała się nogawka dżinsów, potem
kraciasta koszula... w końcu twarz Kitty. Była śmiertelnie blada, miała zamknięte
oczy. Nie żyła. Spojrzałem tylko raz i byłem tego
pewien. Listopadowa szarość ogarnęła nagle cały świat. Tylko jej złociste warkocze
zachowały własny kolor.
A potem głęboki błękit jej oczu, gdy podniosła powieki.
- Kitty? - Mój głos brzmiał szorstko, ochryple, z niedowierzaniem. W gardle drapał
mnie słomiany pył. - Kitty?
- Larry? - zapytała, oszołomiona. - Ja żyję?
Uniosłem ją i przytuliłem do siebie, a ona zarzuciła mi ramiona na szyję i oddała
uścisk.
- Żyjesz. Żyjesz, Kitty.
Lewą nogę miała złamaną w kostce, to wszystko. Kiedy doktor Pedersen, nasz lekarz
rejonowy z Columbia City, wszedł z ojcem i ze mną do stodoły, długo nie odrywał
wzroku od ciemnych zakamarków poddasza. Ostatni szczebel drabiny wciąż zwisał,
ukośnie, na jednym gwoździu.
Doktor patrzył, jak powiedziałem, przez długi czas. - Cud - powiedział do ojca, a
potem kopnął pogardliwie ułożoną przeze mnie stertę siana. Potem wsiadł do swego
zakurzonego DeSoto i odjechał.
Poczułem rękę ojca na ramieniu. - Idziemy teraz do komórki, Larry - powiedział
bardzo spokojnie. - Myślę, że wiesz, po co.
 
- Tak jest - wyszeptałem.
- Za każdym uderzeniem masz dziękować Bogu, że twoja siostra żyje.
- Tak jest.
 
I poszliśmy. Długo to trwało, tak długo, że przez tydzień jadłem na stojąco, a
przez następne dwa musiałem siedzieć na poduszce. I za każdym razem, gdy czułem
uderzenie ciężkiej, czerwonej, spracowanej ręki ojca, dziękowałem Bogu.
Głośno, bardzo głośno. Pod koniec byłem już właściwie pewien, że Bóg mnie
słyszy.
 
 
Pozwolili mi zobaczyć Kitty przed pójściem do łóżka. Za oknem na parapecie
siedział drozd, pamiętam to dobrze. Leżała ze stopą całą w bandażach, opartą o
deskę.
Patrzyła na mnie tak długo i z taką miłością, że poczułem się zakłopotany. W
końcu powiedziała:
- Siano. Podłożyłeś siano.
- Pewnie - wyrwało mi się. - Co innego mogłem zrobić? Kiedy drabina pękła, nie
można było wejść po ciebie na górę.
- Nie wiedziałam, co robisz - powiedziała.
- Jak to, musiałaś wiedzieć! Przecież wisiałaś prosto nade mną!
- Bałam się patrzeć w dół. Strasznie się bałam. Przez cały czas miałam
zamknięte oczy.
Patrzyłem na nią, jak rażony piorunem.
- Nie wiedziałaś? Nie wiedziałaś, co robię? - Potrząsnęła głową.
- I kiedy ci powiedziałem, żebyś puściła ten szczebel... puściłaś go, tak po
prostu?
Skinęła głową.
- Kitty, jak mogłaś to zrobić?
Spojrzała na mnie tymi głęboko niebieskimi oczyma.
- Wiedziałam, że na pewno coś robisz, żeby mi pomóc. Jesteś moim starszym bratem.
Byłam pewna, że mnie uratujesz.
- Och, Kitty, nawet nie wiesz, jak niewiele brakowało.
Zakryłem twarz dłońmi. Kitty usiadła na łóżku i
wzięła mnie za ręce. Pocałowała mnie w policzek.
- Nie - powiedziała. - Ale wiedziałam, że jesteś tam na dole. O jejku, ale jestem
śpiąca. Doktor Pedersen mówi, że włożą mi nogę w gips.
Leżała w gipsie przez niecały miesiąc, a wszyscy koledzy i koleżanki Kitty
podpisali się na nim. Zmusiła nawet i mnie. A kiedy wreszcie go zdjęto, wypadek w
stodole odszedł w przeszłość. Ojciec wymienił drabinę na nową, mocniejszą, ale ja
już nigdy więcej nie wspinałem się na nią i nie
skakałem w siano. I o ile wiem, Kitty także nie.
Więc tak skończyła się ta historia, ale w pewnym sensie nie był to jeszcze koniec.
Koniec miał nadejść dopiero dziewięć dni temu, kiedy Kitty rzuciła się z okna na
najwyższym piętrze biurowca agencji ubezpieczeniowej w Los Angeles. Mam w
portfelu wycinek z Los Angeles Times. Pewnie zawsze
będę go nosił przy sobie, ale nie tak, jak się nosi zdjęcia ludzi, których chce się
pamiętać, albo bilety z wyjątkowo udanego wieczoru w teatrze, albo program piłkarskich
mistrzostw świata. Noszę ten skrawek papieru jak coś bardzo ciężkiego, bo noszenie go
to moja praca. Nagłówek głosi: śmiertelny skok ekskluzywnej prostytutki.
 
Dorośliśmy. To jedno co wiem - poza faktami, które są bez znaczenia. Kitty miała
wstąpić do szkoły biznesu w Omaha, ale latem, zaraz po tym jak ukończyła szkołę
średnią, wygrała konkurs piękności i wyszła za jednego z jurorów. Brzmi to jak
nieprzyzwoity dowcip, co? Moja Kitty.
Podczas gdy ja studiowałem prawo, Kitty rozwiodła się i przysłała mi długi list,
chyba ponad dziesięć stron, o tym co przeżyła, jak nieudane było jej małżeństwo, i
o ile łatwiej byłoby jej, gdyby mogła mieć dziecko. Pytała, czy mógłbym do niej
przyjechać. Ale opuścić tydzień zajęć na prawie to jak stracić cały semestr na wydziale sztuk pięknych. Tam wszyscy są jak charty.
Jeśli raz stracisz z oczu mechanicznego króliczka, już nigdy go nie dopadniesz.
Przeprowadziła się do Los Angeles i ponownie wyszła za mąż. Kiedy i to
małżeństwo się rozpadło, miałem już dyplom. Przyszedł kolejny list, krótszy,
bardziej gorzki. Nie zamierza spędzić życia na takiej karuzeli, pisała. To było tylko tymczasowe rozwiązanie. Żeby
pochwycić mosiężne kółko, trzeba było najpierw spaść z drewnianego konia i rozbić
sobie głowę. A jeśli taka ma być cena darmowej przejażdżki, to komu nie odeszłaby
ochota? P.S., Może mnie odwiedzisz, Larry? Sporo czasu minęło.
Odpisałem, że bardzo chciałbym do niej przyjechać, ale nie mogę. Dostałem pracę
w wymagającej firmie, byłem najniżej w hierarchii - najwięcej roboty, żadnej
satysfakcji. Jeśli kiedykolwiek miałem zrobić krok wzwyż, mogło mi się to udać
tylko tamtego roku. Taki był mój długi list,
od początku do końca poświęcony karierze.
Odpisałem na wszystkie jej listy. Ale do końca nie mogłem uwierzyć, że pisze je
Kitty, tak samo jak nie wierzyłem, że w stodole pode mną było dość siana... aż do
chwili, w której wpadałem w nie, a ono ratowało mi życie. Nie mogłem uwierzyć, że
moja siostra i ta znękana kobieta podpisująca listy imieniem "Kitty" wziętym w kółko, to naprawdę ta sama osoba. Moja siostra była małą
dziewczynką z warkoczykami, i jeszcze bez biustu.
Ona pierwsza przestała pisać. Na Gwiazdkę i na urodziny dostawałem jeszcze
pocztówki, na które odpowiadała moja żona. Potem rozwiodłem się, wyprowadziłem i
zapomniałem. W następne Boże Narodzenie i na kolejne urodziny kartki nadeszły dzięki
temu, że zostawiłem swój nowy adres w poprzednim miejscu zamieszkania. Pierwszy adres.
Mówiłem sobie: Jezu, muszę zaraz napisać do Kitty i dać jej znać, że się przeprowadziłem. Ale nie napisałem.
Jednak, jak już wspomniałem, to są fakty bez znaczenia. Liczy się tylko to, że
dorośliśmy, a ona rzuciła się z tego wieżowca, i że Kitty zawsze wierzyła, że na
dole czeka bezpieczne siano. To ona powiedziała wtedy: "Wiedziałam, że na pewno
coś robisz, żeby mi pomóc." Takie rzeczy mają znaczenie. Tak jak list od Kitty.
W dzisiejszych czasach ludzie ciągle przenoszą się z miejsca na miejsce, to
śmieszne, że te poprzekreślane adresy i nalepki urzędów pocztowych wyglądają czasem
jak milczące oskarżenia. W rogu koperty wpisała adres zwrotny - adres miejsca, gdzie
mieszkała aż do końca. Elegancki blok na Van Nuys. Pojechaliśmy tam z Tatą zabrać
jej rzeczy. Dozorczyni była uprzejma. Lubiła Kitty.
List był datowany na dwa tygodnie przed jej śmiercią. Dostałbym go o wiele
wcześniej, gdyby nie ten adres. Musiało zmęczyć ją czekanie.
Drogi Larry,
 
Ostatnio wiele o tym myślałam... i doszłam do wniosku, że byłoby lepiej dla mnie,
gdyby ten ostatni szczebel drabiny pękł, zanim zdążyłeś podłożyć siano.
Twoja Kitty.
Tak, pewnie zmęczyło ją czekanie. Wolę wierzyć w to niż wyobrażać sobie, że
Kitty stwierdziła, iż widocznie o niej zapomniałem. Nie chciałbym, żeby tak
myślała, bo to zdanie było chyba jedyną rzeczą na świecie, która mogła sprawić,
że rzuciłbym się jej na pomoc.
Ale nawet nie to jest przyczyną, dla której tak trudno mi zasnąć. Kiedy zamykam
oczy i ogarnia mnie senność, widzę jak spada spod strychu stodoły, z szeroko
otwartymi, niebieskimi oczyma, z ciałem wygiętym w łuk, z rozpostartymi
ramionami.
 
Kitty zawsze wiedziała, że na dole czeka na nią bezpieczne siano.
tłum. Marek Jedliński
red. Marek Cieślik