INSTYTUT BLISKIEGO I DALEKIEGO WSCHODU
ROK AKADEMICKI 2010/2011
SYLABUS
1.
Prowadzący
dr Marek Kalmus
2.
Tytuł kursu
Wielkie systemy medyczne Wschodu
3.
Opis przedmiotu (maksymalnie 4000 znaków)
3
4.
Medycyna w kontekście specyfiki kulturowej i filozoficznej oraz wielość opisów
organizmu ludzkiego i jego funkcji. Wprowadzenie do orientalnych tradycji Indii,
Chin i Tybetu oraz ich obrazów opisu świata i człowieka oraz relacji człowieka z
naturą. Transfer idei filozoficznych i medycznych oraz rola wybitnych lekarzy
różnych tradycji i ich wzajemne kontakty.
MEDYCYNA INDYJSKA: tradycja wedyjska; klasyczna literatura Ajurwedy; wielcy
lekarze; terminologia i podstawy systemu. Dietetyka, farmakologia, masaż i inne
techniki terapeutyczne. Znaczenie jogi i medytacji. Unani  unikalna medycyna
grecko-persko-indyjska i jej pozycja w dawnych i współczesnych Indiach.
Oddziaływanie medycyny indyjskiej na kraje sąsiednie. Ajurweda klasyczna i
współczesna. Recepcja Ajurwedy na Zachodzie.
MEDYCYNA CHIC
SKA: taoistyczne podstawy; diagnostyka z tętna, języka i
wizualna; potęga tradycyjnej farmakologii; akupunktura klasyczna, akupunktura
taoistyczna, akupresura, moksa, bańki; starożytne techniki samomasażu, masaż tuina i
refleksologia On Zon Su. Znaczenie diety i ćwiczeń ruchowych. Medycyna chińska,
jako profilaktyka zdrowia. Klasyczna literatura. Wysoka pozycja społeczna lekarza
chińskiego. Medycyna  bosonogich lekarzy a akupunktura medycyny zachodniej.
Medycyna chińska na Zachodzie (i w Polsce). Badania naukowe nad akupunkturą.
Dostępność leków w świetle aktualnego prawa. Współczesna medycyna chińska w
ChRL  systemy kształcenia.
MEDYCYNA TYBETAC
SKA i jej bogate korzenie. Pierwsze międzynarodowe
kongresy medyczne i uformowanie się systemu w VII i VIII w. Wielcy lekarze.
Podstawy teoretyczne systemu. Pochodzenie człowieka i ontogeneza. Diagnostyka z
pulsu, języka i moczu. Tybetańska farmakopea. Psychologia w medycynie
tybetańskiej. Buddyzm wadżrajany a medycyna tybetańska  znaczenie medytacji i
specjalnych pigułek. Rytuały medyczne i ich skuteczność.
Medycyny orientalne szansą dla pacjentów i zachodniej służby zdrowia  możliwości
współpracy i ograniczenia. Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia.
5.
Opis skrócony (maksymalnie 1000 znaków)
3
Medycyna w kontekście specyfiki kulturowej i filozoficznej.
Wielość opisów organizmu ludzkiego.
Wprowadzenie do orientalnych tradycji Indii, Chin i Tybetu oraz ich obrazów opisu
świata i człowieka.
Transfer idei filozoficznych i medycznych.
Medycyna indyjska: tradycja wedyjska, dieta, farmakologia i inne techniki
terapeutyczne, znaczenie jogi i medytacji.
Unani  medycyna grecko-persko-indyjska.
Medycyna chińska: taoistyczne podstawy; diagnostyka z tętna, języka i wizualna;
farmakologia; akupunktura i inne techniki.
Medycyna chińska a profilaktyka zdrowia.
Znaczenie diety i ćwiczeń ruchowych.
Medycyna chińska na Zachodzie.
Współczesna medycyna chińska.
Medycyna tybetańska i jej korzenie.
Pochodzenie człowieka i ontogeneza.
Diagnostyka z pulsu, języka i moczu.
Tybetańska farmakopea.
Buddyzm wadżrajany a medycyna tybetańska.
Rytuały medyczne i ich skuteczność.
Medycyny orientalne szansą dla zachodniej służby zdrowia.
Zalecenia WHO.
6.
Literatura (maksymalnie 4000 znaków)
3
AJURWEDA:
Ananda S. Chopra,
yurveda, w:  Medicine Accross Cultures. History and
Practice of Medicine in Non-Western Cultures , editor Helaine Selin, Kluwer
Academic Publishers, New York 2003, s. 75-84
Dr. David Frawley, Dr. Subhash Ranade, Ayurveda Nature s Medicine, Motilal
Banarsidass Publishers Ltd., Delhi 2007.
S.V. Govindan, Ajurwedyjski masaż leczniczy, tłum. A. Boniszewska, a-
aurweda.pl, Kraków 2010.
MEDYCYNA CHIC
SKA:
Cai Jingfeng and Zhen Yan, Medicine in Ancient China, w:  Medicine Accross
Cultures. History and Practice of Medicine in Non-Western Cultures , editor
Helaine Selin, Kluwer Academic Publishers, New York 2003, s. 49-75.
Henry B. Lin, Wielka księga medycyny chińskiej, tłum. dr U.A. Chorzępa, Bauer-
Weltbild Media, Klub dla Ciebie, Warszawa 2010
Medycyna chińska, red. dr. Duo Gao, tłum. E. Niegowska-Drahal, Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa 2003
Hugh Shapiro, Chinese and Western Medicine, w:  Medicine Accross Cultures.
History and Practice of Medicine in Non-Western Cultures , editor Helaine Selin,
Kluwer Academic Publishers, New York 2003, s. 49-75, s. 351-272.
MEDYCYNA TYBETAC
SKA:
Elbert Bazaron, Medycyna tybetańska, Wydawnictwo Rewers, Białystok 1991
Terry Clifford, Tibetan Buddhist Medicine & Psychiatry. The Diamond Healing,
Motilal Banarsidass Publishers (Pvt.) Ltd. Delhi 2001
dr Jesi Donden, Zdrowie i równowaga. Podstawowe założenia medycyny
tybetańskiej, tłum. F. Majkowski, Wydawnictwo Norbu, Warszawa 2009
Marek Kalmus, Medycyna tybetańska, w:  Tybet. Legenda i rzeczywistość ,
Wydawnictwo Bezdroża, Kraków 2009, s. 337-349.
Robert William Prasaad Steiner, Cultural Perspectives on Traditional Tibetan
Medicine, w:  Medicine Accross Cultures. History and Practice of Medicine in
3
Non-Western Cultures , editor Helaine Selin, Kluwer Academic Publishers, New
York 2003, s. 85-114.
PRACE OGÓLNE:
9
ke Hultkrantz, The Relation Between Medical States and Soul Beliefs among
TribalPeoples, w:  Medicine Accross Cultures. History and Practice of Medicine
in Non-Western Cultures , editor Helaine Selin, Kluwer Academic Publishers,
New York 2003, s. 385-396.
Medicine Accross Cultures. History and Practice of Medicine in Non-Western
Cultures, editor Helaine Selin, Kluwer Academic Publishers, New York 2003.
Jq
rgen Thorwald, Dawna medycyna, jej tajemnice i potęga, tłum. A. Bandurski, J.
Sczaniecka, Ossolineum, Wrocław 1990.
Jim B. Tucker, Religion and Medicine, w:  Medicine Accross Cultures. History
and Practice of Medicine in Non-Western Cultures , editor Helaine Selin, Kluwer
Academic Publishers, New York 2003, s. 373-384.
7.
Cele przedmiotu (maksymalnie 2000 znaków)
Wprowadzenie w założenia teoretyczne systemów: indyjskiej Ajurwedy, medycyny
chińskiej i medycyny tybetańskiej z umiejscowieniem ich na tle kulturowym i
filozoficznym. Wykłady mają na celu zapoznać słuchaczy ze specyfiką każdego z
tych systemów medycznych, podobieństwami, zapożyczeniami i różnicami między
nimi  również w odniesieniu do zachodniej medycyny akademickiej. Dzięki temu
słuchacze będą lepiej orientować się możliwościach terapeutycznych i ograniczeniach
tych systemów  coraz popularniejszych również na rynku ofert medycznych w Polsce.
Przedstawienie korzyści (i ewentualnych zagrożeń) z ich stosowania może w przyszłości
ułatwić współpracę terapeutów i lekarzy tradycji orientalnych z lekarzami medycyny
akademickiej, poszerzając możliwości lecznicze oraz znacząco obniżyć koszty leczenia.
Wykład powinien być otwarty również dla studentów Collegium Medicum UJ.
8.
Wymagania wstępne (maksymalnie 2000 znaków)
Zainteresowanie tematyką profilaktyki ochrony zdrowia. Otwartość na odmienne
sposoby opisu świata oraz człowieka w relacji do środowiska.
Wstępna znajomość podstaw teoretycznych i uwarunkowań kulturowo-filozoficznych
tradycji indyjskiej, chińskiej i tybetańskiej.
3
9.
Warunki zaliczenia (maksymalnie 2000 znaków)
70% obecności na wykładach oraz zdanie egzaminu ustnego lub pisemnego (rodzaj
egzaminu określony zostanie na początku semestru, w zależności od liczby studentów
zapisanych na kurs). Nieobecności na wykładach można zaliczyć na podstawie prac
pisemnych  oddzielnie do każdego z wykładów.
3
Szanowni Państwo!
Uprzejmie proszę o przygotowanie sylabusów według ujednoliconego wzoru. Ograniczenia
liczby znaków wynikają z formularza dostępnego w systemie USOSweb, poprzez który studenci
rejestrują się na poszczególne kursy. Zachęcam Państwa do skopiowania sylabusu własnego kursu
bezpośrednio do systemu. W tym roku panie Sekretarki nie będą uzupełniać za nas sylabusów w
USOSie. W celu usprawnienia naszej pracy uprzejmie proszę zastosować następujące wymogi:
czcionka TIMES NEW ROMAN, rozmiar 12,
odstęp pomiędzy wierszami 1,5,
tekst wyjustowany.
Zbieraniem sylabusów zajmuje się p. mgr Agnieszka Mielczarska pod e-mailem:
[e-mail]
Ostateczny termin 22 grudnia 2010 r.
Z wyrazami szacunku
Ewa Trojnar
3