Funkcjonowanie w systemie ratownictwa medycznego

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Piotr Karpiński
Funkcjonowanie w systemie ratownictwa medycznego
322[06].Z2.01
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
dr n. med. Dariusz Piotrowski
mgr El\bieta Kwasiborska
Opracowanie redakcyjne:
mgr Piotr Karpiński
Konsultacja:
mgr Małgorzata Sienna
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[06].Z2.01
Funkcjonowanie w systemie ratownictwa medycznego , zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu ratownika medycznego.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 4
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Baza pojęciowa stosowana w ratownictwie medycznym 7
4.1.1. Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzające 8
4.1.3. Ćwiczenia 9
4.1.4. Sprawdzian postępów 9
4.2. System Państwowego Ratownictwa Medycznego, Ustawa
o Państwowym Ratownictwie Medycznym 10
4.2.1. Materiał nauczania 10
4.2.2. Pytania sprawdzające 12
4.2.3. Ćwiczenia 13
4.2.4. Sprawdzian postępów 13
4.3. Zadania administracji publicznej w zakresie organizacji
i funkcjonowania systemu bezpieczeństwa wewnętrznego
państwa 14
4.3.1. Materiał nauczania 14
4.3.2. Pytania sprawdzające 15
4.3.3. Ćwiczenia 15
4.3.4. Sprawdzian postępów 16
4.4. Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy, Krajowe Centrum
Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności 17
4.4.1. Materiał nauczania 17
4.4.2. Pytania sprawdzające 20
4.4.3. Ćwiczenia 20
4.4.4. Sprawdzian postępów 20
4.5. Systemy ratownictwa medycznego na świecie
21
4.5.1. Materiał nauczania 21
4.5.2. Pytania sprawdzające 22
4.5.3. Ćwiczenia 23
4.5.4. Sprawdzian postępów 23
4.6. Międzynarodowa pomoc w katastrofach 24
4.6.1. Materiał nauczania 24
4.6.2. Pytania sprawdzające 25
4.6.3. Ćwiczenia 25
4.6.4. Sprawdzian postępów 25
4.7. Centrum Powiadamiania Ratunkowego i Dyspozytornia
Medyczna 26
4.7.1. Materiał nauczania 26
4.7.2. Pytania sprawdzające 40
4.7.3. Ćwiczenia 41
4.7.4. Sprawdzian postępów 44
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
4.8. Rodzaje i wyposa\enie techniczno medyczne ambulansów,
wyposa\enie lotniczego zespołu ratownictwa medycznego 45
4.8.1. Materiał nauczania 45
4.8.2. Pytania sprawdzające 50
4.8.3. Ćwiczenia 50
4.8.4. Sprawdzian postępów 50
5. Sprawdzian osiągnięć 51
6. Literatura 56
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o organizacji i zarządzaniu
w zakresie ratownictwa medycznego w zdarzeniach nadzwyczajnych oraz zadaniach
zespołów ratownictwa medycznego na miejscu wypadku masowego i katastrofy.
W poradniku znajdziesz:
- wymagania wstępne wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć ju\ ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,
- materiał nauczania wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki
modułowej,
- zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy ju\ opanowałeś określone treści,
- ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować
umiejętności praktyczne,
- sprawdzian postępów,
- sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi
opanowanie materiału całej jednostki modułowej,
- literaturę uzupełniającą.
322[06].Z2
Medycyna katastrof
322[06].Z2.01
Funkcjonowanie w systemie ratownictwa
medycznego
322[06].Z2.02
Organizowanie działań ratowniczych
w nagłych i nadzwyczajnych zagro\eniach
322[06].Z2.03
Stosowanie procedur postępowania
ratowniczego w zagro\eniach
cywilizacyjnych i środowiskowych
322[06].Z2.05
322[06].Z2.04
Rozwiązywanie problemów
Posługiwanie się językiem migowym
psychologicznych człowieka w zagro\eniu
Schemat układu jednostek modułowych
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WSTPNE
Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej powinieneś umieć:
- charakteryzować strukturę administracji rządowej i samorządowej,
- omawiać zasady tworzenia aktów prawnych ró\nej rangi (ustawa, rozporządzenie,
obwieszczenie),
- interpretować zapisy aktów prawnych,
- stosować standardy postępowania w stanach zagro\enia \ycia,
- korzystać z ró\nych zródeł informacji,
- obsługiwać komputer,
- współpracować w grupie.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAACENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- wyjaśnić pojęcia stosowane w ratownictwie medycznym,
- scharakteryzować system Państwowego Ratownictwa Medycznego,
- określić zadania administracji publicznej w zakresie organizacji i funkcjonowania
systemu ratownictwa medycznego,
- scharakteryzować system powiadamiania ratunkowego,
- zidentyfikować jednostki systemu i jednostki współpracujące z systemem,
- zorganizować pracę na stanowiskach ratowniczych w jednostkach systemu,
- scharakteryzować wyposa\enie ambulansów,
- podjąć medyczne czynności ratunkowe w jednostkach systemu,
- udokumentować podejmowane działania,
- podjąć współpracę z innymi jednostkami ratowniczymi,
- porównać funkcjonowanie systemów ratownictwa na świecie,
- rozró\nić organizacje międzynarodowe ratownictwa,
- przygotować chorych i poszkodowanych do transportu.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. MATERIAA NAUCZANIA
4.1. Baza pojęciowa stosowana w ratownictwie medycznym
4.1.1. Materiał nauczania
Tworząc rozwiązania systemowe w procesie legislacyjnym nale\y utworzyć pewien
szkielet oparty na predefiniowanych obiektach. Baza zdefiniowanych pojęć umo\liwia
jednoznaczną interpretację zapisów zawartych w aktach prawnych.
W pracach koncepcyjnych nad tworzeniem systemu ratownictwa medycznego w Polsce
zastosowano tą samą zasadę stworzono katalog definicji precyzujący pojęcia znane i od
dawna funkcjonujące w medycynie ratunkowej.
Przyjrzyjmy się, zatem bli\ej tej bazie (alfabetycznie).
a) Dysponent jednostki zakład opieki zdrowotnej, w którego skład wchodzi jednostka
systemu, czyli szpitalny oddział ratunkowy i/lub zespoły ratownictwa medycznego w tym
tak\e Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Dysponent jednostki zawiera stosowne
umowy na świadczenie usług z zakresu:
- ratownictwa medycznego (zespoły ratownictwa medycznego);
- opieki zdrowotnej (szpitalne oddziały ratunkowe).
Z uwagi na specyfikę świadczeń opieki zdrowotnej wydzielono kategorię jednostki
organizacyjne szpitali wyspecjalizowane w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych
niezbędnych dla ratownictwa medycznego (oddziały toksykologii, kardiologii
interwencyjnej itp.). Jednostki te określono jako współpracujące z systemem,
b) Kwalifikowana pierwsza pomoc czynności podejmowane wobec osoby w stanie
nagłego zagro\enia zdrowotnego przez ratownika, a zatem osoby zatrudnionej lub
pełniącej słu\bę w jednostkach współpracujących z systemem (jednostki organizacyjne
Państwowej Stra\y Po\arnej, jednostki Ochotniczej Stra\y Po\arnej i inne włączone do
Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego lub podobne jednostki organizacyjne
podległe Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministrowi Obrony
Narodowej). Do jednostek współpracujących z systemem zalicza się równie\ społeczne
organizacje ratownicze, które w ramach swych zadań ustawowych lub statutowych są
obowiązane do niesienia pomocy osobom w stanie zagro\enia zdrowotnego (np. TOPR,
GOPR, WOPR). Warunkiem uznania jednostki jako współpracującej z systemem jest
wpisanie jej do rejestru jednostek współpracujących z systemem,
c) Lekarz systemu lekarz posiadający tytuł specjalisty lub specjalizujący się w dziedzinie
medycyny ratunkowej (do 31 grudnia 2020 r. lekarzem systemu mo\e być lekarz
posiadający specjalizację lub tytuł specjalisty w dziedzinie: anestezjologii i intensywnej
terapii, chorób wewnętrznych, chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, ortopedii
i traumatologii lub pediatrii),
d) Medyczne czynności ratunkowe świadczenia opieki zdrowotnej w rozumieniu
przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
udzielane przez jednostkę systemu w warunkach pozaszpitalnych, w celu ratowania
osoby w stanie nagłego zagro\enia zdrowotnego,
e) Miejsce zdarzenia miejsce, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące stan nagłego
zagro\enia zdrowotnego i obszar, na który rozciągają się jego skutki,
f) Pielęgniarka systemu pielęgniarka posiadająca tytuł specjalisty lub specjalizująca się
w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii,
kardiologii, pediatrii, a tak\e pielęgniarka posiadająca ukończony kurs kwalifikacyjny
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii,
kardiologii, pediatrii oraz posiadająca, co najmniej 3-letni sta\ pracy w oddziałach tych
specjalności, oddziałach pomocy doraznej, izbach przyjęć lub pogotowiu ratunkowym,
g) Pierwsza pomoc zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie
nagłego zagro\enia zdrowotnego wykonywanych przez osobę (laika) znajdującą się
w miejscu zdarzenia, w tym równie\ z wykorzystaniem udostępnionych do
powszechnego obrotu wyrobów medycznych oraz produktów leczniczych gaza, banda\,
defibrylator automatyczny,
h) Stan nagłego zagro\enia zdrowotnego - stan polegający na nagłym lub przewidywanym
w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim
następstwem mo\e być powa\ne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała
lub utrata \ycia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności
ratunkowych i leczenia (zwróć uwagę, \e pacjent stojący na dachu wie\owca, który
pragnie popełnić samobójstwo podlega tej definicji),
i) Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR) komórka organizacyjna szpitala w rozumieniu
przepisów o zakładach opieki zdrowotnej, stanowiąca jednostkę systemu, udzielająca
świadczeń opieki zdrowotnej osobom w stanie nagłego zagro\enia zdrowotnego,
j) Zespół Ratownictwa Medycznego (ZRM) jednostka systemu, podejmująca medyczne
czynności ratunkowe w warunkach pozaszpitalnych, spełniająca następujące wymagania:
- w skład zespołu wchodzą, co najmniej trzy osoby uprawnione do wykonywania
medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu oraz pielęgniarka
systemu lub ratownik medyczny zespół specjalistyczny;
- w skład zespołu wchodzą, co najmniej dwie osoby uprawnione do wykonywania
medycznych czynności ratunkowych, w tym pielęgniarka systemu lub ratownik
medyczny zespół podstawowy.
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jaka jest ró\nica między pierwszą pomocą a kwalifikowaną pierwszą pomocą?
2. Jak zdefiniowany jest stan zagro\enia zdrowotnego?
3. Co to są medyczne czynności ratunkowe?
4. Jakie wymagania musi spełniać pielęgniarka systemu?
5. Jakie wymagania musi spełniać lekarz systemu?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wyjaśnij ró\nicę pomiędzy pierwszą pomocą a kwalifikowaną pierwszą pomocą.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące definicji pierwszej pomocy
oraz kwalifikowanej pierwszej pomocy,
2) dokonać analizy i wskazać ró\nicę;
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 2
Określ wymagania kwalifikacyjne pielęgniarki systemu i lekarza systemu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące kwalifikacji pielęgniarki
systemu oraz lekarza systemu,
2) dokonać analizy i wykazać ró\nicę.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) podać definicję pierwszej pomocy?
1 1
2) podać definicję kwalifikowanej pierwszej pomocy?
1 1
3) wyjaśnić pojęcie stanu nagłego zagro\enia zdrowotnego?
1 1
4) wyjaśnić pojęcie dysponenta jednostki?
1 1
5) podać najprostsze określenie miejsca zdarzenia?
1 1
6) wymienić jednostki współpracujące z systemem?
1 1
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
4.2. System Państwowego Ratownictwa Medycznego, Ustawa
o Państwowym Ratownictwie Medycznym
4.2.1. Materiał nauczania
Próby reformy i unowocześnienia systemu ratownictwa medycznego w Polsce sięgają
początku lat dziewięćdziesiątych. Niestety, problematyka stanowisk kierowania nie znalazła
się w kręgu zainteresowań ówczesnych projektodawców ustawy. Przewa\ała opinia, \e
pogotowie ratunkowe to zespoły wyjazdowe, a reszta jest tylko uzupełnieniem.
Latami pogotowie ratunkowe łatało dziury wadliwie działającego systemu podstawowej
opieki zdrowotnej, a efektem takiej polityki był permanentny brak mo\liwości realizacji
statutowych zadań z zakresu ratownictwa medycznego. System był nadmiernie rozbudowany,
bardzo przecią\ony i szalenie kosztowny. Wskaznik koszt/efekt osiągał alarmujące wielkości,
lecz z przyczyn czysto politycznych nie uwzględniano go w planach organizacji systemu
ochrony zdrowia.
Lata 1999 2003 to okres intensywnych prac nad programem Zintegrowane
Ratownictwo Medyczne .
Celem nadrzędnym programu było stworzenie podwalin pod stworzenie spójnego
systemu, którego zadaniem byłoby zapewnienie kwalifikowanej pomocy medycznej ka\dej
osobie znajdującej się w stanie nagłego zagro\enia \ycia lub zdrowia w czasie nie dłu\szym
ni\ 1 godzina, licząc od chwili przyjęcia wezwania do rozpoczęcia definitywnego,
specjalistycznego leczenia w szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR) lub innym,
w zale\ności od wskazań.
Zapewnienie większego bezpieczeństwa zdrowotnego społeczeństwu w części dotyczącej
ratownictwa medycznego miało polegać na finansowaniu rozwoju następujących obszarów:
- ratownictwo przedszpitalne (zespoły ratownictwa medycznego w tym tak\e LPR),
- zintegrowane stanowiska dysponowania sił i środków (Centra Powiadamiania
Ratunkowego),
- ratownictwo szpitalne (Szpitalne Oddziały Ratunkowe).
Plan finansowania rozwoju poszczególnych obszarów podzielono na 8 pakietów
zadaniowych, z których czwarty dotyczył tworzenia centrów powiadamiania ratunkowego
(CPR), a ósmy szkoleń (w tym tak\e dyspozytorów medycznych).
Z Programu zabezpieczono na rok 2002 środki bud\etowe na utworzenie 32 centrów
powiadamiania ratunkowego.
W zało\eniach, CPR miały powstać w oparciu o strukturę Państwowej Stra\y Po\arnej
(Powiatowe/Miejskie Stanowiska Kierowania).
Stało to w pewnej sprzeczności z zało\eniem programu 1 CPR na 200 300 tys. ludności
(obszar 2 4 powiatów), gdy\ struktura organizacyjna PSP nie dopuszcza łączenia
Powiatowych Stanowisk Kierowania.
Program zakładał, \e wojewodowie w swych rocznych, wojewódzkich planach
zabezpieczenia ratunkowego określą konieczną ilość, jak te\ rozmieszczenie centrów
powiadamiania ratunkowego i zespołów ratownictwa medycznego oraz wska\ą jednostki,
które będą je tworzyć.
Ustawa z 8 września 2006 zmieniła filozofię systemu:
finansowanie usług z zakresu ratownictwa medycznego w obszarze przedszpitalnym
przesunięto do zadań bud\etu państwa (CPR, dyspozytornie medyczne, ZRM, LPR),
a zatem wyłączono znaczącą część obcią\eń wynikających z funkcjonowania systemu ze
składki ubezpieczenia zdrowotnego (wyjątkiem jest LPR, które zawsze było finansowane
z bud\etu państwa),
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
zmieniono usytuowanie ratownika medycznego w systemie samodzielne działania
ratownicze zgodne z wytycznymi,
doprecyzowano pozycję osób zatrudnionych lub pełniących słu\bę w jednostkach
współpracujących z systemem (PSP, OSP, TOPR, GOPR, WOPR itp.) z uwzględnieniem
utrzymania ich wysokiego poziomu wyszkolenia dzięki stworzeniu systemu
certyfikowanych kursów kwalifikowanej pierwszej pomocy,
ustanowiono instytucję lekarza koordynatora ratownictwa medycznego działającego
w centrum zarządzania kryzysowego wojewody,
wprowadzono obowiązek powszechnej edukacji z zakresu pierwszej pomocy na
wszystkich poziomach nauczania i we wszystkich grupach wiekowych.
Nie ma wątpliwości, \e są to rozwiązania o kluczowym znaczeniu i zapewne, a raczej na
pewno przyniosą wymierny efekt w postaci zmniejszenia śmiertelności, lecz na efekt ten
musimy poczekać kilka lat.
Niestety, ustawa ta nie jest pozbawiona błędów i niedociągnięć, które miejmy nadzieję,
zostaną poprawione. Dla przykładu:
- w rozumieniu przepisów ustawy CPR jest dodatkowym ogniwem w przepływie
informacji między osobą wzywającą a dyspozytorem właściwym do dysponowania sił
i środków oraz obszaru wystąpienia stanu zagro\enia \ycia i zdrowia (prawdopodobne
jest przekłamanie informacji na zasadzie głuchego telefonu ).
- w rozumieniu przepisów ustawy akcja prowadzenia czynności ratunkowych z zakresu
ratownictwa medycznego zaczyna się w momencie przybycia na miejsce zdarzenia, lecz
nie jest to jednoznaczne z momentem dotarcia do poszkodowanego, jak to ma miejsce np.
w katastrofach budowlanych, gdzie przedział czasowy między dotarciem na miejsce
zdarzenia, a dotarciem do poszkodowanego, a zatem podjęciem czynności ratunkowych,
jest zazwyczaj liczony w godzinach a nawet dniach.
Ratownik medyczny w systemie
Zarówno wymieniona wy\ej Ustawa jak i Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia
29 grudnia 2006 r. stanowią, \e ratownik medyczny mo\e wykonywać samodzielnie
medyczne czynności ratunkowe działając w zespołach ratownictwa medycznego typu
podstawowego. Podany został zarówno katalog tych czynności, jak i leków, jakie mo\e
podawać ratownik medyczny samodzielnie, bez zlecenia lekarskiego. Jak zapewne
zauwa\yłeś to olbrzymie wyzwanie, wielki kredyt zaufania społecznego i równie wielka
odpowiedzialność przed jaką stanęli ratownicy medyczni.
W celu utrzymania wysokiego poziomu wiedzy teoretycznej, jak i praktycznej
ustawodawca nało\ył na ratowników medycznych obowiązek doskonalenia zawodowego.
Uczestnictwo w ró\nego rodzaju kursach, szkoleniach, zjazdach czy sympozjach naukowych,
a tak\e publikowanie prac oryginalnych lub przeglądowych jest punktowane a ratownik
medyczny zobowiązany jest w okresie 5 lat zdobyć 200 punktów.
Mo\liwości spełnienia zawodowego ratownika medycznego, zgodnie z zapisami ustawy,
są stosunkowo szerokie. Ratownicy medyczni mogą i powinni znalezć zatrudnienie zarówno
w jednostkach systemu (CPR, SOR, dyspozytornia medyczna, ZRM, LPR) jak
i w jednostkach współpracujących z systemem a tak\e w nauczaniu pierwszej pomocy
w szkolnictwie powszechnym na ka\dym poziomie nauczania i w ka\dej grupie wiekowej.
Planowanie i organizacja systemu
Na terenie kraju nadzór nad systemem spoczywa na ministrze zdrowia, który zleca
planowanie, organizację i nadzór nad systemem na terenie województwa wojewodom.
Wojewodowie zobowiązani są, po uzyskaniu stosownych informacji od jednostek
samorządu terytorialnego i po uzgodnieniach z dyrektorami NFZ, komendantami
wojewódzkimi policji i PSP, Stra\y Granicznej, szefami Wojewódzkich Sztabów
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Wojskowych sporządzić plan działania systemu na obszarze właściwym dla danego
wojewody.
Plan powinien zawierać:
- charakterystykę potencjalnych zagro\eń.
- liczbę i rozmieszczenie jednostek systemu.
- zasady koordynacji działań jednostek systemu.
- kalkulację kosztów utrzymania zespołów ratownictwa medycznego.
Niezwykle wa\ne jest, i\ wojewoda zobligowany został do organizacji systemu
zapewniającej takie parametry czasu dotarcia na miejsce zdarzenia zespołów ratownictwa
medycznego, aby mediana czasu nie przekraczała 8 minut w mieście powy\ej 10 tys.
mieszkańców oraz 15 minut poza miastem (maksymalne czasy dotarcia na miejsce zdarzenia
to odpowiednio: 15 i 20 minut). Do bie\ącego nadzoru i koordynacji działań jednostek
systemu, a w szczególności w przypadkach wystąpienia zdarzeń o charakterze masowym
i katastrof na trenie województwa powołano instytucję lekarza koordynatora ratownictwa
medycznego dy\urującego w wojewódzkim centrum zarządzania kryzysowego.
Do jego zadań nale\ą w szczególności:
- nadzór merytoryczny nad funkcjonowaniem dyspozytorni medycznych,
- koordynacja działań dyspozytorni medycznych w przypadkach zdarzeń nadzwyczajnych,
- wsparcie merytoryczne dyspozytorów medycznych,
- udział w pracach zespołu reagowania kryzysowego wojewody.
Zwróć proszę uwagę na fakt, \e dyspozytornie medyczne to, na poziomie powiatów,
najczęściej jednoosobowe stanowiska. W przypadkach zdarzeń o charakterze masowym lub
katastrofy dyspozytor medyczny pomimo wsparcia lekarza koordynatora ratownictwa
medycznego nie będzie fizycznie w stanie:
- współpracować z ZRM biorącymi udział w akcji ratowniczej,
- współpracować z koordynatorem medycznych działań ratunkowych,
- przyjmować zgłoszenia z obszaru nale\ącego do jego właściwości,
- realizować inne zgłoszenia o najwy\szym priorytecie na obszarze nale\ącym do jego
właściwości.
4.2.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Na jakich zasadach finansowane są świadczenia z zakresu ratownictwa medycznego
pozaszpitalnego?
2. Jakie są zadania lekarza koordynatora ratownictwa medycznego?
3. Jakie jest miejsce ratownika medycznego w systemie?
4. Jak zorganizowany jest system doskonalenia zawodowego ratowników medycznych?
5. Jakie podjęto kroki prawne, aby wprowadzić powszechne nauczanie pierwszej pomocy?
6. Jaką rolę pełnią roczne wojewódzkie plany działania systemu?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ, jakie czynności ratunkowe mo\e podjąć samodzielnie ratownik medyczny.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące czynności, jakie mo\e
podejmować ratownik medyczny samodzielnie bez zlecenia lekarskiego,
2) dokonać analizy i wskazać mo\liwe problemy wynikające ze stopnia zaawansowania
czynności ratunkowych,
3) podać pełny katalog czynności, jakie mo\e podejmować ratownik medyczny
samodzielnie bez zlecenia lekarskiego.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 2
Określ, jakie leki, z uwzględnieniem dawek i drogi podania, mo\e podawać ratownik
medyczny samodzielnie, bez zlecenia lekarskiego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące leków, jakie mo\e
podawać ratownik medyczny samodzielnie bez zlecenia lekarskiego,
2) dokonać analizy i wskazać mo\liwe problemy wynikające ze specyfiki działania leków,
3) podać pełny katalog leków, jakie mo\e podawać ratownik medyczny samodzielnie bez
zlecenia lekarskiego.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) określić na jakich zasadach finansowane są świadczenia z zakresu
ratownictwa medycznego pozaszpitalnego? 1 1
2) wymienić zadania lekarza koordynatora ratownictwa medycznego?
1 1
3) określić miejsce ratownika medycznego w systemie?
1 1
4) scharakteryzować organizację systemu doskonalenia zawodowego
ratowników medycznych? 1 1
5) omówić kroki prawne, które podjęto aby wprowadzić powszechne
nauczanie pierwszej pomocy? 1 1
6) omówić rolę, jaką pełnią wojewódzkie plany działań systemu?
1 1
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
4.3. Zadania administracji publicznej w zakresie organizacji
i funkcjonowania systemu bezpieczeństwa wewnętrznego
państwa
4.3.1. Materiał nauczania
Za bezpieczeństwo powszechne RP odpowiedzialne są następujących struktury:
- Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy (KSR-G) realizowany przez Państwową
i Ochotniczą Stra\ Po\arną;
- system: Utrzymania Aadu i Porządku Publicznego realizowany przez Policję Państwową;
- system: Zabezpieczenia i Ochrony Granic realizowany przez Stra\ Graniczną;
- system: Państwowe Ratownictwo Medyczne;
- systemy współpracujące (słu\ba SAR, Ratownictwo Górnicze, techniczne słu\by
miejskie, PCK), w tym tak\e jednostki Sił Zbrojnych RP.
Na terenie województwa, z ramienia administracji rządowej, za tak szeroko rozumiane
bezpieczeństwo odpowiada wojewoda, który realizuje powierzone mu zadania przy
współpracy z Wydziałem Zarządzania Kryzysowego, do którego zadań między innymi
nale\y:
- gromadzenie i przetwarzanie danych oraz ocena zagro\eń występujących na obszarze
województwa,
- współpraca z powiatowymi zespołami zarządzania kryzysowego,
- realizacja zadań stałego dy\uru w ramach gotowości obronnej państwa,
- planowanie u\ycia pododdziałów lub oddziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
- realizowanie zadań w zakresie ratownictwa medycznego,
- nadzór nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i alarmowania oraz systemem
wczesnego ostrzegania ludności,
- współdziałanie z podmiotami prowadzącymi akcje ratownicze, poszukiwawcze
i humanitarne,
- przygotowania i wykorzystania systemów łączności na potrzeby obronne państwa.
W przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej powoływany jest Zespół Reagowania
Kryzysowego w skład, którego wchodzą: Komendanci PSP i Policji, kierownicy jednostek
organizacyjnych słu\b i instytucji niezbędnych do prowadzenia działań ratowniczych oraz
usuwania skutków zdarzeń nadzwyczajnych. Do zadań Zespołu nale\y:
- monitorowanie klęsk \ywiołowych i prognozowanie rozwoju sytuacji,
- realizowanie procedur i programów reagowania w czasie stanu klęski \ywiołowej,
- opracowywanie i aktualizowanie planów reagowania kryzysowego,
- planowanie wsparcia organów kierujących działaniami na ni\szym szczeblu administracji
publicznej,
- przygotowywanie warunków umo\liwiających koordynację pomocy humanitarnej na
obszarach działania zespołów,
- realizowanie polityki informacyjnej związanej ze stanem klęski \ywiołowej.
Kierownicy zespołów reagowania kryzysowego mają, po ogłoszeniu stanu klęski
\ywiołowej, uprawnienia do ograniczania swobód obywatelskich na terenach objętych klęską.
Oczywiście Wydziały (Centra) Zarządzania Kryzysowego jak i Zespoły Reagowania
Kryzysowego działają na ka\dym szczeblu administracji. I tak:
1. Gminny Zespół Reagowania
Gminny Zespół Reagowania, kierowany jest przez wójta, burmistrza lub prezydenta
miasta jest odpowiedzialny za ochronę przed klęską \ywiołową na terenie gminy. Wójt
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
(burmistrz, prezydent miasta) mo\e wydawać polecenia organom jednostek
pomocniczych, kierownikom jednostek organizacyjnych utworzonych przez gminę,
kierownikom jednostek ochrony przeciwpo\arowej oraz kierownikom jednostek czasowo
przekazanym do wykonywania zadań na terenie gminy.
2. Powiatowy Zespół Reagowania Kryzysowego
Powiatowy Zespół Reagowania Kryzysowego kierowany jest przez starostę. Zespół
włącza się do akcji ratowniczej, gdy klęską zagro\ony jest obszar kilku gmin poło\onych
na terenie powiatu. W czasie kierowania działaniami w stanie klęski \ywiołowej staroście
podlegają wójtowie oraz kierownicy jednostek organizacyjnych utworzonych przez
powiat, kierownicy powiatowych słu\b, inspekcji i stra\y, jak równie\ kierownicy
jednostek ochrony przeciwpo\arowej.
3. Wojewódzki Zespół Reagowania Kryzysowego
Wojewoda kieruje Wojewódzkim Zespołem Reagowania Kryzysowego w czasie stanu
klęski \ywiołowej na terenie województwa. Wojewodzie podporządkowane są jednostki
organizacyjne administracji rządowej i samorządu wojewódzkiego działające na obszarze
województwa. Do działań zapobiegających skutkom klęsk \ywiołowych na terenie
województwa mogą być kierowane oddziały Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej.
4. Rządowy Zespół Koordynacji Kryzysowej
Pracami Rządowego Zespołu Koordynacji Kryzysowej kieruje minister właściwy do
spraw wewnętrznych lub inny minister, do zakresu działania, którego nale\y
zapobieganie skutkom klęski \ywiołowej lub ich usuwanie. Minister kieruje Zespołem
wtedy, gdy klęska \ywiołowa ma zasięg ponadwojewódzki, mo\e wydawać polecenia
organom administracji rządowej, a tak\e organom samorządu terytorialnego.
4.3.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie są podstawowe elementy bezpieczeństwa wewnętrznego państwa?
2. Jakie są podstawowe zadania wojewody w zakresie bezpieczeństwa?
3. Jakie są podstawowe zadania Wydziału Zarządzania Kryzysowego?
4. Kiedy powoływane są Zespoły Reagowania Kryzysowego?
5. Jakie są podstawowe zadania Zespołów Reagowania Kryzysowego w zale\ności od
szczebla administracyjnego?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wymień zadania Zespołu Reagowania Kryzysowego szczebla powiatowego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zadań Zespołu Reagowania
Kryzysowego szczebla powiatowego,
2) dokonać analizy i wskazać mo\liwe problemy wynikające ze specyfiki zdarzeń
o charakterze masowym lub katastrof,
3) omówić zadania Zespołu Reagowania Kryzysowego.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić podstawowe struktury odpowiadające za bezpieczeństwo
wewnętrzne państwa? 1 1
2) wymienić podstawowe zadania wojewody w zakresie
bezpieczeństwa? 1 1
3) wymienić podstawowe zadania Wydziału Zarządzania Kryzysowego?
1 1
4) wymienić kiedy powoływane są Zespoły Reagowania Kryzysowego?
1 1
5) omówić podstawowe zadania Zespołów Reagowania Kryzysowego
w zale\ności od szczebla administracyjnego? 1 1
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
4.4. Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy, Krajowe Centrum
Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności
4.4.1. Materiał nauczania
Specyfika i stopień zło\oności zdarzeń mających znamiona sytuacji kryzysowej
powoduje, i\ \adna ze słu\b ratowniczych nie jest w stanie samodzielnie podołać
przedsięwzięciom ratowniczym wymaganym do jej opanowania. W przytłaczającej
większości przypadków rolę wiodącą pełni PSP (dowodzenie i koordynacja) i stąd te\
konieczne jest uporządkowanie podmiotów i systemów funkcjonujących na terenie RP
w formę zintegrowaną, to jest Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy.
Podstawową bazę KSR-G tworzą:
- jednostki PSP,
- jednostki organizacyjne wojskowej ochrony przeciwpo\arowej,
- jednostki OSP spełniające kryteria wymagane w KSR-G,
- jednostki zakładowe stra\y po\arnej,
- inne jednostki ratownicze.
Siły systemu działają na dwóch poziomach:
- doraznego reagowania (poziom powiatu),
- odwodu operacyjnego (poziom województwa i kraju).
Poziom centralny (krajowy), uruchamiany jest w przypadkach zdarzeń wykraczających
poza mo\liwości operacyjne sił i środków szczebla wojewódzkiego. W tych przypadkach
dowodzenie przejmuje Komendant Główny PSP oraz Krajowe Centrum Koordynacji
Ratownictwa i Ochrony Ludności, które wykonuje zadania w zakresie:
- kierowania krajowym systemem ratowniczo-gaśniczym i ochrony ludności,
- określania zadań systemu na obszarze kraju,
- ustalania planu sieci jednostek tego systemu,
- koordynowania działań ratowniczych, których rozmiar i zasięg przekracza mo\liwości
ratownicze województwa,
- organizowania i kierowania działaniami centralnego odwodu operacyjnego,
- przygotowywania i wdra\ania procedur postępowania ratowniczego,
- koordynowania i opracowywania planów ratowniczych,
- zapewniania całodobowej grupy operacyjnej wraz ze środkami transportu,
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Rys. 1. Przydział zadań poszczególnym słu\bom w zale\ności od specyfiki zdarzenia ( siatka bezpieczeństwa )
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Rys. 2. Przydział zadań poszczególnym słu\bom w zale\ności od specyfiki zdarzenia
( siatka bezpieczeństwa )
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
4.4.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie jednostki tworzą KSR-G?
2. Na jakich poziomach funkcjonuje KSR-G?
3. Jakie są zadania Krajowego Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności?
4. W jakich zdarzeniach jednostki KSR-G odgrywają rolę wiodącą?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj analizy siatki bezpieczeństwa i uzasadnij rolę wiodącą jednostek KSR-G
we wskazanych zdarzeniach.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przydziału zadań (ról) dla
poszczególnych słu\b w zale\ności od specyfiki zdarzenia,
2) dokonać analizy i wskazać mo\liwe problemy wynikające ze specyfiki zdarzeń
o charakterze masowym lub katastrof,
3) uzasadnić rolę wiodącą jednostek KSR-G we wskazanych w siatce bezpieczeństwa
zdarzeniach.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) podać jednostki tworzące KSR-G?
1 1
2) omówić poziomy funkcjonowania KSG-R?
1 1
3) wymienić zadania Krajowego Centrum Koordynacji Ratownictwa
i Ochrony Ludności? 1 1
4) wskazać zdarzenia, w których jednostki KSR-G odgrywają wiodącą
rolę? 1 1
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
4.5. Systemy ratownictwa medycznego na świecie
4.5.1. Materiał nauczania
Nie ma na świecie jednolitego systemu ratownictwa medycznego. Ka\de państwo
w oparciu o własną strukturę ochrony zdrowia, mo\liwości finansowania, zdolności
organizacyjne jak równie\ tradycję organizuje system niesienia pomocy osobom w stanie
zagro\enia zdrowotnego. Na podkreślenie zasługuje fakt, i\ działania organizacyjno-prawne
podejmowane przez rząd ka\dego państwa zmierzają do takiej organizacji systemu, aby
mo\liwe było zastosowanie zasady złotej godziny , prawidłowego funkcjonowania
łańcucha ratunkowego oraz umo\liwienia ofiarom wypadków udzielenia pomocy
w oddziałach ratunkowych lub centrach urazowych.
Organizację systemu ratownictwa medycznego prześledzimy na przykładach Wielkiej
Brytanii, Portugalii, Niemiec oraz Węgier.
" Wielka Brytania (telefony alarmowe: 999, 112).
Na terenie kraju funkcjonują trzy typy zespołów ratownictwa medycznego.
1. Podstawowy (typ BLS) personel to technicy ratownictwa, którzy przeszli 12-
tygodniowy kurs i mają uprawnienia do wykonywania m.in. takich czynności jak:
- prowadzenie podstawowych czynności resuscytacyjnych,
- przyrządowe udra\nianie dróg oddechowych,
- wentylacja workiem samorozprę\alnym z zastawką i maską,
- defibrylacja automatyczna i manualna oraz mogą oni podawać takie leki jak: tlen,
kwas acetylosalicylowy, salbutamol w nebulizacji, nitroglicerynę podjęzykowo,
adrenalinę, glukagon.
2. Specjalistyczny (typu ALS) personel to paramedycy (ratownicy medyczni), którzy
dzięki systemowi szkoleń uprawnieni są do wykonywania m.in. tak zaawansowanych
czynności ratunkowych jak:
- intubacja dotchawicza,
- punkcja igłowa jamy opłucnowej,
- konikotomia igłowa,
- zapewnienie dostępu do\ylnego.
Dysponują tak\e szerokim katalogiem leków, które mogą podawać samodzielnie zgodnie
z przyjętymi wytycznymi postępowania.
3. Zespoły ratownictwa z powietrza (HEMS), w których dy\ury pełnią równie\ lekarze.
W przypadkach wezwań o najwy\szym priorytecie pilności centra koordynacji zespołów
ratownictwa medycznego mają mo\liwość dysponowania paramedyków na motocyklach lub
przeszkolonych ratowników członków organizacji ochotniczych (first responders) celem
zapewnienia 8-minutowego czasu dotarcia do osoby w stanie zagro\enia zdrowotnego.
Ponadto w przypadku zdarzeń masowych i katastrof centrum koordynacji ma mo\liwość
dysponowania lekarzy-ochotników do wsparcia działań ratowniczych. W zdecydowanej
większości przypadków pacjenci przewo\eni są do najbli\szego oddziału ratunkowego.
" Węgry (telefony alarmowe: 104, 112).
Na terenie kraju funkcjonują trzy typy zespołów ratownictwa medycznego.
1. Podstawowy (typ BLS) personel to technik ratownictwa oraz kierowca,
2. Wypadkowy personel to lekarz lub paramedyk, technik ratownictwa oraz kierowca,
3. Reanimacyjny personel to lekarz specjalista pomocy doraznej, technik ratownictwa
oraz kierowca.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Technik ratownictwa ma ukończony 80-godzinny kurs podstawowy, a po podjęciu pracy
przechodzi 2-letni cykl szkolenia w systemie wieczorowym. Paramedycy posiadają
wykształcenie wy\sze (4 lata nauki w Wy\szej Szkole Paramedyków). Zakres uprawnień do
wykonywania czynności ratunkowych i podawania leków jest zbli\ony do ich brytyjskich
odpowiedników.
" Portugalia (telefony alarmowe: 112)
Na terenie kraju funkcjonują trzy typy zespołów ratownictwa medycznego:
1. Podstawowy personel to dwóch techników ratownictwa,
2. Specjalistyczny personel to lekarz oraz pielęgniarka,
3. Zespoły ratownictwa z powietrza (HEMS), w których dy\ury pełnią lekarze oraz
pielęgniarki.
Do wezwań o najwy\szym priorytecie pilności dysponowane są przez Centrum
Zarządzania Ratownictwem Medycznym (CODU) zespoły specjalistyczne lub HEMS
natomiast do pozostałych wezwań wyje\d\ają zespoły podstawowe. Technicy ratownictwa
przechodzą 210-godzinne kursy dające im mo\liwość prowadzenia podstawowych czynności
resuscytacyjnych, opatrywanie ran, unieruchamianie kręgosłupa, tlenoterapii, odebraniu
niepowikłanego porodu oraz kwalifikowanego transportu. W zespołach specjalistycznych
dy\urują głównie anestezjolodzy, chirurdzy oraz interniści natomiast pielęgniarki mają
doświadczenie w pracy w warunkach oddziałów ratunkowych lub intensywnej terapii.
Ka\de państwo podejmuje ciągłe starania zmierzające do usprawnienia funkcjonowania
systemu ratownictwa medycznego, podniesienia poziomu kwalifikacji zawodowych personelu
medycznego oraz podniesienia standardów udzielania pomocy osobom znajdującym się
w stanie zagro\enia zdrowotnego.
" Niemcy (telefony alarmowe 112 i 110 policja)
Zespoły ratownictwa medycznego oparte na ratownikach medycznych (dwuosobowe)
stacjonują przy szpitalach, jednostkach stra\y po\arnej lub w stanicach usytuowanych przy
autostradach. Ró\ne podmioty, na mocy podpisanych umów mogą być dysponentami
zespołów ratownictwa medycznego (Niemiecki Czerwony Krzy\, Stowarzyszenia zakonów
Joannitów i Maltańczyków). Do szczególnie trudnych przypadków, w tym równie\ zdarzeń
masowych i katastrof dysponowani są na miejsce zdarzenia lekarze, którzy doje\d\ają
samochodami osobowymi i przejmują opiekę nad pacjentem (system randez vous).
Lekarze funkcjonują równie\ w ratownictwie medycznym z powietrza. Cykl nauki
ratowników medycznych trwa 2 lata i oparty jest na szkolnictwie średnim.
4.5.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie typy zespołów ratownictwa medycznego funkcjonują w Wielkiej Brytanii?
2. Jaki poziom kwalifikacji posiada personel ratowniczy w Wielkiej Brytanii?
3. Jak zorganizowany jest system ratownictwa medycznego w obszarze pozaszpitalnym
w Portugalii?
4. Jaki poziom kwalifikacji posiada personel ratowniczy na Węgrzech?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Porównaj organizację pozaszpitalnego ratownictwa medycznego Polski i innych państw.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące organizacji pozaszpitalnej
pomocy doraznej w Polsce i innych krajach,
2) dokonać analizy i wskazać ró\nice i podobieństwa systemów niesienia pomocy osobom
w stanie zagro\enia zdrowotnego.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wskazać typy zespołów ratownictwa medycznego funkcjonujące
w Wielkiej Brytanii? 1 1
2) omówić poziom kwalifikacji posiadany przez personel ratowniczy
w Wielkiej Brytanii? 1 1
3) omówić organizację systemu ratownictwa medycznego w obszarze
pozaszpitalnym w Portugalii? 1 1
4) omówić poziom kwalifikacji posiadany przez personel ratowniczy na
Węgrzech? 1 1
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
4.6. Międzynarodowa pomoc w katastrofach
4.6.1. Materiał nauczania
W przypadkach wystąpienia katastrof lub klęsk \ywiołowych, których rozmiary
przekraczają mo\liwości reagowania danego państwa rolę wiodącą w organizacji niesienia
pomocy przejmuje ONZ. Agendą zajmującą się tą problematyką jest Biuro Koordynacji do
spraw Humanitarnych ONZ (OCHA), a w szczególności Oddział Reagowania na Klęski
(ORK) oraz Międzynarodowa Grupa Doradcza do spraw Poszukiwania i Ratownictwa
(INSARAG) tworzące Międzynarodowy System Reagowania. W systemie tym wydzielono
takie struktury jak: Centrum Koordynacji Akcji (na miejscu zdarzenia) oraz Lokalna
Struktura Zarządzania w Sytuacjach Kryzysowych. Na podkreślenie zasługuje fakt,
i\ wsparciem dla działań ONZ są struktury NATO Dyrekcja do spraw Planowania
Kryzysowej Pomocy Cywilnej.
Koordynacja pomocy międzynarodowej realizowana jest na trzech poziomach:
- strategicznym pomoc międzynarodowa (organizacja pomocy finansowej i rzeczowej
takiej jak: leki, namioty, odzie\, koce, \ywność, a tak\e medycznej jak np.: szpitale
polowe w oparciu o realne zapotrzebowanie zgłaszane z poziomu operacyjnego),
- operacyjnym w stolicy państwa zwracającego się o pomoc (koordynacja
i optymalizacja współpracy między siłami i środkami zaanga\owanymi na miejscu
katastrofy, rządem państwa dotkniętego katastrofą oraz wszystkimi podmiotami
międzynarodowymi zgłaszającymi akces do niesienia pomocy),
- interwencyjnym działań bezpośrednich na miejscu katastrofy.
Przyjrzyjmy się poziomowi trzeciemu. W przypadku wystąpienia katastrofy lub klęski
\ywiołowej państwo, które zostało dotknięte tym zdarzeniem występuje z prośbą
o uruchomienie międzynarodowej pomocy do Biura Koordynacji ds. Humanitarnych ONZ.
Siły i środki z zakresu ratownictwa (grupy poszukiwawczo ratownicze) dysponowane są
z uwzględnieniem odległości oraz mo\liwości transportowych. Dla zapewnienia sprawnego
i uporządkowanego działania w ramach akcji ratowniczej podzielono ją na fazy:
- gotowości, w ramach, której dy\uruje 24 godziny na dobę Krajowy Punkt Kontaktowy
(KPK) odpowiedzialny za wymianę informacji z OCHA oraz mobilizację grup
ratowniczych,
- powołania, za pomocą, tzw. notki powołującej, przesłanej do KPK, co oznacza
mobilizację grupy poszukiwawczo ratowniczej,
- transportu, tak z bazy macierzystej do państwa objętego stanem klęski, jak i od
momentu przybycia na teren tego państwa do dotarcia na miejsce zdarzenia,
- operacji, czyli bezpośrednich działań ratowniczych na miejscu zdarzenia,
- ponownego przypisania/zwolnienia tj. zmiany lokalizacji bazy operacyjnej oraz
przydzielenia nowych zadań lub zwolnienia grupy,
- powrotu do kraju, rozumianego w szerszym aspekcie, to jest transportu, wypoczynku,
analiz i odpraw, uzupełnienia sprzętu, osiągnięcia stanu gotowości operacyjnej.
Jeśli państwo na terenie, którego wystąpiła katastrofa lub klęska \ywiołowa ma
podpisane obustronne porozumienie dotyczące wzajemnej pomocy w tego typu sytuacjach
z innym państwem to nie ma wymogu występowania z prośbą o pomoc do OCHA.
Opisane powy\ej działania są tylko częścią całego spektrum działań podejmowanych
przez społeczność międzynarodową (ONZ, MCK, organizacje pozarządowe, kościoły
i związki wyznaniowe, rządy poszczególnych krajów i inne) w ramach pomocy humanitarnej
niesionej ofiarom katastrof, klęsk \ywiołowych czy konfliktów zbrojnych.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
4.6.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Która agenda ONZ zajmuje się organizacją niesienia pomocy krajom dotkniętym
katastrofą lub klęską \ywiołową?
2. Na jakich poziomach realizowana jest międzynarodowa pomoc humanitarna?
3. Jakie są fazy działań poziomu interwencyjnego?
4.6.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Opisz sposób mobilizacji grupy poszukiwawczo-ratowniczej oraz jej delegowanie do
udziału w działaniach ratowniczych na terytorium innego kraju.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące procedur mobilizacji
i delegowania GP-R do działań na terytorium innego kraju,
2) dokonać analizy i wykazać problemy organizacyjne i logistyczne, jakie nale\y
uwzględnić w ww. procedurach,
3) opisać sposób mobilizacji i delegowania GP-R.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
4.6.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić agendę ONZ zajmującą się organizacją niesienia pomocy?
1 1
2) podać na jakich poziomach realizowana jest miedzynarodowa pomoc
humanitarna? 1 1
3) wymienić fazy działań poziomu interwencyjnego?
1 1
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
4.7. Centrum Powiadamiania Ratunkowego i Dyspozytornia
Medyczna
4.7.1. Materiał nauczania
Ustawa z dnia 25 lipca 2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym w sposób dość
szczegółowy, choć nie do końca wyczerpujący problem, określiła strukturę, organizację oraz
zadania centrów powiadamiania ratunkowego.
Zgodnie z jej zapisem, centrum powiadamiania ratunkowego to: zintegrowane
stanowisko dyspozytorskie, usytuowane w strukturze powiatowej administracji zespolonej,
słu\ące do przyjmowania i selekcji zgłoszeń o sytuacjach zagro\enia \ycia, zdrowia, mienia
lub środowiska oraz dysponowania podmiotów systemu Państwowego Ratownictwa
Medycznego, Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego i działających na ich rzecz innych
słu\b, stra\y oraz podmiotów wspomagających działania ratownicze.
Ustawa z dnia 9 grudnia 2002 r. o świadczeniu usług ratownictwa medycznego, która
zastąpiła wcześniej wzmiankowaną ustawę o Państwowym Ratownictwie Medycznym
zdefiniowała centrum powiadamiania ratunkowego jako zintegrowane stanowisko
dyspozytorskie słu\b ratowniczych do zadań, którego nale\ało między innymi:
1) przyjmowanie powiadomień o stanach nagłych,
2) ustalania priorytetów i niezwłoczne wydawanie dyspozycji jednostkom zespołom
ratownictwa medycznego, zespołom Lotniczego Pogotowia Ratunkowego oraz
szpitalnym oddziałom ratunkowym (SOR).
W \aden sposób nie sprecyzowano, na czym polega zintegrowanie z innymi słu\bami,
skoro dysponowanie sił i środków ograniczało się tylko i wyłącznie do wymienionych wy\ej.
I ta ustawa przewidywała mo\liwość tworzenia centrów powiadamiania ratunkowego
obejmujących obszar kilku powiatów, co nadal stało w sprzeczności ze strukturą i organizacją
Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego PSP.
Mimo tych ra\ących niedociągnięć oraz braku precyzyjnych zapisów, wielu starostów
oraz prezydentów miast na prawach powiatu, widząc pilną potrzebę reformy systemu
ratownictwa, podjęło decyzję o tworzeniu centrów powiadamiania ratunkowego na obszarach
le\ących we właściwości ich urzędów.
Początkowo idea tworzenia centrów na bazie powiatowych stanowisk kierowania PSP
wydawała się ze wszech miar słuszna, lecz szybko okazało się, \e w większości powiatów
ilość sił i środków z zakresu ratownictwa medycznego, pozostających w dyspozycji CPR, jest
nader skromna (2 3 zespoły ratownictwa medycznego i 1 SOR) i nie pozwala na efektywne
działanie w przypadku zdarzeń o charakterze mnogim, masowym czy te\ katastrofy,
w przeciwieństwie do mo\liwości PSP.
Tworzenie centrów obejmujących swym działaniem obszary 2 4 powiatów, z przyczyn
formalno-prawnych, było niemo\liwe, a w du\ych aglomeracjach (miasta na prawach
powiatu) nastręczało dodatkowo olbrzymie trudności natury technicznej i finansowej, biorąc
pod uwagę fakt, i\ ka\da ze słu\b posiadała własne, zazwyczaj bardzo dobrze zorganizowane
i efektywnie funkcjonujące, stanowiska kierowania.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Rys. 3. CPR zintegrowany w du\ej aglomeracji
Konieczność realizacji przepisów dotyczących wprowadzenia na terenie Unii
Europejskiej jednolitego numeru alarmowego 112 (dyrektywa Rady Europy Nr 22 z dnia 7
marca 2002 roku) pozornie skomplikowała sytuację.
Pozornie, gdy\ pozostawiała całkowitą swobodę Państwom Członkowskim w kwestii
wykonania zadania (art. 26) Państwa Członkowskie zapewniają właściwe odbieranie
i obsługę wywołań jednego europejskiego numeru alarmowego 112 , w sposób najlepiej
odpowiadający krajowej organizacji systemów alarmowych i mieszczący się w granicach
technologicznych mo\liwości sieci. .
Szeroko rozumiany system ratownictwa powinien kierować się pewną ideą,
wykorzystywać w sposób optymalny istniejącą strukturę utworzoną przez poszczególne
podmioty oraz uwzględniać specyfikę obszaru, na którym ma funkcjonować, gęstość
zaludnienia, statystykę zdarzeń pojedynczych, mnogich, masowych i katastrof, itp.
IDEA:
- ka\dy obywatel znajdujący się w stanie nagłego zagro\enia zdrowia lub \ycia ma
zapewnioną pomoc słu\b ratownictwa medycznego,
- na terenie kraju obowiązuje jeden, bezpłatny w ka\dej sieci telefonii, numer alarmowy
(112), który zapewnia przyjęcie wywołań alarmowych z zakresu zagro\enia \ycia,
zdrowia, mienia lub środowiska oraz porządku publicznego. Nie wyklucza to
funkcjonowania resortowych numerów alarmowych (997, 998, 999),
- wojewoda w oparciu o analizę zagro\eń, potrzeb oraz istniejącą infrastrukturę systemu
tworzy centra powiadamiania ratunkowego będące zintegrowanymi stanowiskami
dyspozytorskimi systemu Ratownictwa Medycznego, Państwowej Stra\y Po\arnej
i Policji, przyjmującymi zgłoszenia o zdarzeniach. Forma zintegrowania poszczególnych
słu\b zale\y od uwarunkowań lokalnych oraz potrzeb i mo\liwości,
- obsługa dyspozytorska wywołań alarmowych z numeru 112 uzale\niona jest od przyjętej
przez wojewodę koncepcji rozwiązań systemowych,
- wielkość sił i środków z zakresu ratownictwa medycznego, pozostających w dyspozycji
centrów powiadamiania ratunkowego powinna być wystarczająca do zapewnienia
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
prawidłowej obsługi zdarzeń o charakterze mnogim i masowym, co w sposób
jednoznaczny determinuje ilość tworzonych centrów powiadamiania ratunkowego na
terenie województwa.
INTEGRACJA PODMIOTÓW
System rozproszony ka\da słu\ba posiada własne stanowisko kierowania, a wymiana
informacji oraz współdziałanie oparte są o łącza teleinformatyczne i radiowe. Nie wymusza to
tworzenia osobnych stanowisk operatorskich obsługujących wywołania alarmowe z numeru
112, których zadaniem będzie, tylko i wyłącznie, przekierowanie wezwań do stanowisk
kierowania podmiotów właściwych dla specyfiki zdarzenia (koszty). Zadania te mo\e
z powodzeniem przejąć jeden z podmiotów systemu. Takie rozwiązanie ma sens w du\ych
aglomeracjach gdzie istnieją dobrze zorganizowane stanowiska kierowania poszczególnych
słu\b połączonych wspólnymi łączami tak radiowymi, jak i teleinformatycznymi. Dzięki temu
nie ma potrzeby tworzenia dodatkowego ogniwa w przepływie informacji, skraca się czas od
przyjęcia do dysponowania sił i środków, a w przypadku awarii lub zniszczenia jednego ze
stanowisk kierowania, pozostałe są w stanie przejąć jego zadania (priorytet bezpieczeństwa!).
System zintegrowany wszystkie słu\by mają jedno, wspólne stanowisko kierowania.
Plusem tego typu organizacji jest koncentracja napływu wywołań alarmowych w jednym
miejscu bez względu na zródło (112, 998, 999) oraz mo\liwość natychmiastowej reakcji
dysponowania sił i środków adekwatnych do skali zdarzenia. W systemie rozproszonym, przy
obecnym poziomie techniki przepływu danych opóznienie w aktywacji podmiotów systemu
jest tak nieznaczne, \e mo\liwe do pominięcia. Minusy to: bardzo wysokie koszty budowy
i utrzymania oraz du\e ryzyko sprowadzenia powszechnego zagro\enia w przypadku awarii
lub zniszczenia (priorytet bezpieczeństwa!).
Rys. 4. Tak mo\e wyglądać zintegrowany CPR w du\ej aglomeracji po ataku terrorystycznym
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Integracja słu\b ratowniczych dotyczy głównie poziomu interwencyjnego oraz
taktycznego, a zatem działań na miejscu zdarzenia. Olbrzymi napływ informacji, konieczność
ich przetworzenia, prognozowanie rozwoju sytuacji, ponadnormatywny ruch w łączności
radiowej i telefonicznej (nadmierny hałas) jak równie\ bardzo wysoki poziom stresu
spowodują, i\ praca na stanowiskach dyspozytorskich stanie się trudna do zniesienia, co mo\e
i zapewne będzie generować błędy w procesie decyzyjnym.
ZADANIA CPR
przyjmowanie, kwalifikacja i selekcja wywołań alarmowych dotyczących nagłych stanów
zagro\enia \ycia i zdrowia, środowiska oraz mienia wymagających działań ratowniczych
w trybie pilnym,
ustalenie priorytetów wezwań,
dysponowanie sił i środków według przyjętego planu ratowniczego,
przekazywanie niezbędnej informacji osobom udzielającym pierwszej pomocy,
w szczególności przed przybyciem zespołu ratownictwa medycznego na miejsce
zdarzenia,
stała analiza aktualnych mo\liwości podmiotów w zakresie ratownictwa medycznego,
chemicznego, ekologicznego, technicznego i gaszenia po\arów,
stała analiza aktualnych mo\liwości podmiotów i organizacji pozarządowych
przewidzianych do wspomagania działań ratowniczych oraz reagowania na skutki
katastrof,
przekazywanie kierującemu działaniem ratowniczym niezbędnych informacji
ułatwiających podejmowanie rozstrzygnięć na miejscu zdarzenia,
koordynacja działań ratowniczych w zakresie dysponowania sił i środków na podstawie
informacji kierującego działaniem ratowniczym lub koordynatora medycznych działań
ratowniczych,
pozyskiwanie informacji o zagro\eniach z systemu monitoringu własnego lub z instytucji
współdziałających,
uruchamianie centrum zarządzania kryzysowego w czasie powstania katastrofy lub
innych sytuacjach nadzwyczajnego zagro\enia \ycia, zdrowia, mienia, środowiska lub
porządku publicznego,
współdziałanie ze szpitalnymi oddziałami ratunkowymi oraz Wojewódzkim
Stanowiskiem Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności,
współpraca z podmiotami ratowniczymi spoza obszaru chronionego w razie potrzeby
spowodowanej rodzajem lub skalą zdarzenia,
powiadamianie organów samorządowych, przeło\onych i ludności o stopniu zagro\enia,
przy uwzględnieniu systemu zintegrowanej łączności, środków masowego przekazu lub
systemu alarmowania i ostrzegania,
gromadzenie danych dotyczących wywołań, dysponowania, działań ratowniczych na
miejscu zdarzenia, skutków zdarzenia, współdziałania z podmiotami spoza systemu oraz
innymi organizacjami, słu\bami i formacjami,
analiza przebiegu działań ratowniczych oraz ćwiczeń w celu przedstawienia propozycji
zmian planu ratowniczego, w tym zasad postępowania i pracy dyspozytorów i dy\urnych.
Ustawa z 8 września 2006 r. zmieniła w sposób zasadniczy koncepcję centrum
powiadamiania ratunkowego. Zgodnie z intencją ustawodawcy CPR stało się jedynie
stanowiskiem przyjmowania zgłoszeń z numeru alarmowego 112 i przekierowującym
zgłoszenia do właściwych jednostek Policji, Państwowej Stra\y Po\arnej i pogotowia
ratunkowego. Centra Powiadamiania Ratunkowego działać mają w urzędach wojewódzkich
wraz z lekarzem koordynatorem ratownictwa medycznego. Ustawodawca dał delegację
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych do określenia w drodze rozporządzenia
zasad funkcjonowania CPR-ów, ich ilości i rozmieszczenia z uwzględnieniem potrzeb
krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. Zarówno funkcjonowanie CPR-ów jak
i utrzymanie stanowiska lekarza koordynatora jest finansowane z bud\etu wojewody.
Istniejące do chwili obecnej CPR-y, tak zintegrowane, jaki i funkcjonujące w systemie
rozproszonym przestały istnieć (w sensie formalno-prawnym) i stały się połączonymi
stanowiskami kierowania PSP i dyspozytorni medycznych (system zintegrowany) lub
samodzielnymi dyspozytorniami medycznymi (system rozproszony). Jak jasno z tego wynika
powstało dodatkowe ogniwo w przepływie informacji pomiędzy miejscem zdarzenia,
a dyspozytorem słu\by właściwej do rozpoznanego zagro\enia oraz obszaru , na którym to
zagro\enie wystąpiło.
Do chwili obecnej nie ukazało się stosowne rozporządzenie i problem CPR-ów jest
zawieszony w pró\ni.
Strukturę i zasady funkcjonowania CPR w systemie rozproszonym omówię na
przykładzie Dyspozytorni Medycznej (DM) Wojewódzkiej Stacji Ratownictwa Medycznego
w Aodzi.
W Aodzi Dyspozytornia Medyczna Wojewódzkiej Stacji Ratownictwa Medycznego
przyjmuje zgłoszenia alarmowe oraz dysponuje siły i środki w zakresie ratownictwa
medycznego, współdziałając z PSP oraz policją na zasadzie CPR rozproszonego.
Siły i środki pozostające w dyspozycji CPR WSRM to: 10 zespołów ratownictwa
medycznego typu R , 10 zespołów typu W (z lekarzem) i 7 zespołów typu podstawowego,
Koordynatorzy Medycznych Działań Ratowniczych (2 lekarzy i 2 ratowników medycznych),
lekarz koroner, śmigłowiec ratowniczy HEMS, zapasy nienaruszalne miasta (zdeponowane
w szpitalu im. K. Jonschera), lekarze realizujący świadczenia z zakresu nocnej i świątecznej
pomocy (własnym środkiem transportu).
Liczba zgłoszeń w skali roku 155.901* (średnia dobowa 427,1), liczba interwencji
zespołów ratownictwa medycznego 114.300*.
* - dane z roku 2005.
Rys. 5. Dyspozytornia medyczna WSRM
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Obszar działania to miasto Aódz, miasta i gminy Konstantynów Aódzki oraz Lutomiersk
populacja ok. 780 tys.
W chwili obecnej DM WSRM działa w systemie operatorsko-dyspozytorskim tzn.
rozdzielono przyjmowanie wywołań alarmowych (4 stanowiska) od części dysponowania
siłami i środkami ratownictwa medycznego (3 stanowiska). Stanowiska operatorskie
przyjmują zgłoszenia z linii 999 oraz 112 przekierowanych ze stanowisk dowodzenia Policji
oraz Państwowej Stra\y Po\arnej (zgodnie z ideą systemu rozproszonego).
Rys. 6. Stanowisko radio-dyspozytora. Na ekranie lewego monitora widoczne statusy zespołów ratownictwa
medycznego oraz zgłoszenia z obrazowaniem stanu ich realizacji. Na ekranie prawego monitora mapa
z wizualizacją pozycji zespołów
W du\ej aglomeracji miejskiej wielkości Aodzi system dyspozytorski ten, kto
przyjmuje zgłoszenie, ten je realizuje, doprowadziłby nieuchronnie do chaosu i kompletnego
parali\u działań ratowniczych!
System dyspozytorski mo\e sprawdzać się w centrach powiadamiania ratunkowego
obsługujących zdecydowanie mniejszą populację pod warunkiem, \e nie będą to centra
jednoosobowe. W przypadku zdarzeń o charakterze masowym lub katastrofy jeden
dyspozytor medyczny nie będzie w stanie obsłu\yć zdarzenia, zabezpieczyć reszty podległego
mu obszaru i współpracować z Koordynatorem Medycznych Działań Ratowniczych oraz
pozostałymi podmiotami systemu. Niewątpliwie takie rozwiązanie, nader często
funkcjonujące obecnie na terenie kraju, sprowadzać będzie powszechne zagro\enie.
Obszar działania DM WSRM podzielony został na 3 jednostki funkcjonalne (obszary
operacyjne):
1. Śródmieście,
2. Górna, Widzew,
3. Bałuty, Polesie oraz miast i gmin Konstantynów i Lutomiersk.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Ka\dy obszar operacyjny obsługiwany jest przez radio-dyspozytora, który zarządza
własnymi zespołami dyslokowanymi w systemie gwiazdzistym tak, aby zachować standard
mediany czasu dojazdu ośmiu minut.
W jednostce (obszarze) operacyjnej - Śródmieście uwzględniona jest tak\e obsługa
zgłoszeń pediatrycznych z obszaru całej aglomeracji. Stanowisko Koordynatora DM
dodatkowo zarządza zgłoszeniami dla lekarzy NŚPL (Nocna, Świąteczna Pomoc Lekarska),
lekarza Koronera oraz śmigłowca LPR (HEMS).
Rys. 7. Stanowisko operatora linii 999 i 112 (przekierowanej)
Rys. 8. Stanowisko koordynatora DM. Pełna kontrola nad sytuacją
Dzięki bezpośrednim łączom telefonicznym w systemie CENTREX ze stanowiskami:
Miejskiego Stanowiska Dowodzenia Policji (MSD), Miejskiego Stanowiska Kierowania
(MSK PSP) Państwowej Stra\y Po\arnej, Centrum Zarządzania Kryzysowego Wojewody
(Lekarzem Koordynatorem Ratownictwa Medycznego), Centrum Zarządzania Kryzysowego
Urzędu Miasta (CZK-UM), Dyspozycji In\yniera Miasta (DIM), Miejskiego Stanowiska
Kierowania Stra\y Miejskiej, Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji (MPK) mo\liwe jest
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
przyjmowanie zgłoszeń oraz wymiana informacji i koordynacja działań ze stanowiska
Kierownika Zmiany DM (Koordynatora DM - WSRM) oraz stanowisk radio-dyspozytorów.
Jedno stanowisko zostało funkcjonalnie wydzielone. W godzinach 19 7 w dni
powszednie oraz całodobowo w święta i dni wolne od pracy przyjmuje i obsługuje ono
zgłoszenia z zakresu Nocnej i Świątecznej Pomocy Lekarskiej (NŚPL), wypełnia równie\
zadania Informacji Medycznej.
Wezwania alarmowe przyjęte przez operatorów linii 999 i 112, dzięki oprogramowaniu,
które filtruje zgłoszenia pod względem przynale\ności terytorialnej lub wieku pacjenta
przydzielane są odpowiednim radio-dyspozytorom (obszarom operacyjnym).
Dysponowanie zespołów polega na przekazaniu zgłoszenia drogą elektroniczną łączności
statusowej na panel znajdujący się w karetce na ekranie, którego pojawiają się kluczowe
informacje dotyczące zgłoszenia (adres, powód wezwania, płeć i wiek pacjenta itp.).
Dzięki predefiniowanym informacjom, zwrotnie, zespół ratownictwa medycznego
przesyła, równie\ drogą elektroniczną, dane o aktualnym stanie realizacji wezwania (wyjazd,
u pacjenta, wolny w trasie, z pacjentem, w szpitalu itp.).
Wszystkie zespoły ratownictwa medycznego WSRM wyposa\one są w urządzenia GPS,
dzięki czemu mo\liwe jest ich ciągłe pozycjonowanie na mapach cyfrowych zainstalowanych
na stanowiskach radio-dyspozytorów i Koordynatora DM.
Oprogramowanie to umo\liwia równie\ wyszukiwanie ulic i obiektów (z dokładnością do
5m), nie tylko obszaru Aodzi, ale wszystkich miast Polski (pow. 10 tys. mieszkańców).
Opcja ta sprawdziła się w przypadku katastrofy budowlanej w Katowicach w styczniu
2006 r.
Zespoły ratownictwa medycznego WSRM, delegowane wraz z siłami PSP do wsparcia
akcji ratowniczej w Katowicach, naprowadzane były na miejsce zdarzenia przez dyspozytora
medycznego ze stanowiska kierowania w Aodzi.
Ponadto, określanie dokładnych koordynat geograficznych miejsca wezwania ze
stanowiska dyspozytora medycznego zdecydowanie ułatwiają precyzyjne naprowadzanie
śmigłowca LPR.
Na potrzeby obsługi (koordynacja i zarządzanie) katastrof oraz zabezpieczeń
medycznych imprez masowych o bardzo wysokim ryzyku stworzono stanowisko zarządzania
kryzysowego. Jeśli sytuacja tego wymaga, w osobnym pomieszczeniu mo\liwe jest
uruchomienie 2 stanowisk dyspozytorskich z pełnym zapleczem teleinformatycznym
i obrazowaniem rozwoju sytuacji na wielkim ekranie.
Rys. 9. Ekran taktyczny stanowiska zarządzania kryzysowego DM WSRM
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
Przyjmowanie zgłoszeń, nadawanie kodów pilności.
1. Zgłoszenia alarmowe z linii 999 oraz 112 (przeniesionych z MSD Policji i MSK PSP)
przyjmują dyspozytorzy stanowisk DM 5-8.
2. Zgłoszenia alarmowe przychodzące na numer zewnętrzny 636-13-52 oraz z łączy
systemu CENTREX , a tak\e radiowych przyjmuje Koordynator Medyczny DM jak
równie\ radio-dyspozytorzy.
3. Na stanowiskach DM 5-8 wywołania alarmowe linii 999 i przeniesione 112 mają
absolutny priorytet nad pozostałymi i powinny być odebrane w czasie do 20 sekund.
4. Wszelkie rozmowy, które nie są wywołaniem alarmowym, muszą natychmiast zostać
zawieszone na korzyść wywołania alarmowego.
5. Dyspozytor DM, odbierając telefon ma obowiązek przedstawienia się w sposób
pozwalający na jednoznaczną identyfikację podmiotu i stanowiska np. Ratownictwo
medyczne Aódz, dyspozytor 23, co się stało? lub Dyspozytornia medyczna w Aodzi,
dyspozytor 23, w czym mogę pomóc? .
6. Dyspozytor medyczny CPR przyjmujący wezwanie zobowiązany jest do prowadzenia
rozmowy w sposób spokojny, \yczliwy rozmówcy, potwierdzający, \e rozumie zaistniały
problem. Podczas rozmowy dyspozytor ma obowiązek ustalić powód wezwania, a co za
tym idzie kod pilności, dokładny adres miejsca zdarzenia, dane poszkodowanego (o ile to
mo\liwe), numer telefonu, z jakiego nadeszło wywołanie alarmowe, dane wzywającego
i ewentualnie inne informacje potrzebne do realizacji zlecenia (lokalne zagro\enia, ilość
poszkodowanych czy konieczność powiadomienia i aktywacji innych słu\b
ratowniczych).
7. Dyspozytor medyczny DM przyjmujący wezwanie powinien być opanowany
i kulturalny, nie powinien pozwolić, aby zgłaszający odczuł emocje. Na słowną agresję
wzywającego winien odpowiadać spokojnie kontynuując wywiad. Niedopuszczalne jest
wciągnięcie się dyspozytora w dyskusję lub kłótnię.
8. W sytuacjach, gdy poszkodowany (w ocenie dyspozytora medycznego) znajduje się
w stanie bezpośredniego zagro\enia zdrowia i \ycia lub, gdy wzywający tego za\ąda
dyspozytor medyczny przyjmujący zgłoszenie ma obowiązek udzielić wyczerpujących
informacji dotyczących sposobu udzielenia pierwszej pomocy (zgodnie
z obowiązującymi wytycznymi) do czasu przybycia na miejsce zespołu ratownictwa
medycznego. Połączenie takie mo\na zakończyć tylko w przypadku, gdy w sposób
pewny potwierdzone zostanie dotarcie na miejsce wezwania zespołu ratownictwa
medycznego.
9. Wywołania alarmowe (kod 1 lub 2) spoza obszaru operacyjnego WSRM nale\y przyjąć,
przekazać właściwemu CPR i zarejestrować ze statusem końcowym - bez obsługi oraz
dodatkową adnotacją, kto przejął wezwanie.
10. W pozostałych przypadkach nale\y udzielić informacji osobie wzywającej, pod jakim
numerem telefonu i jaki podmiot obowiązany jest przyjąć zlecenie.
11. Kody pilności realizacji zleceń:
Kod 1: alarmowy
a) Stany bezpośredniego zagro\enia \ycia: cię\kie zaburzenia świadomości, cię\kie
zaburzenia oddychania, brak oznak \ycia, stan drgawkowy, ból w klatce piersiowej
sugerujący ostry incydent wieńcowy, upadek z wysokości większej ni\ 2 m, wypadki
w ruchu drogowym i miejscach publicznych, zdarzenia, masowe i katastrofa, awaryjne
lądowania statków powietrznych, zagro\enia środowiskowe (po\ary, awarie
technologiczne), wezwania do pomocy przez zespoły ratownictwa medycznego, inne,
w których wywiad i intuicja podpowiada najwy\szą pilność.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
b) Obowiązek dysponowania najbli\szego, dostępnego dla miejsca zdarzenia zespołu
ratownictwa medycznego. Jeśli konieczne - jednoczasowo dysponowanie równie\
zespołu R (do decyzji Koordynatora Medycznego DM).
c) Czas reakcji zespołu ratownictwa medycznego do 60 sekund od zadysponowania w ciągu
całej doby.
d) Czas zadysponowania w tej samej minucie, co przyjęcia.
e) Wyjazd zespołu ratownictwa medycznego z uproszczonymi danymi dotyczącymi
wezwania (adres i główny powód wezwania, wiek poszkodowanego).
f) Czas dotarcia do 8 minut w warunkach miejskich i do 15 minut poza miastem.
g) Obligatoryjne u\ycie sygnalizacji świetlnej i dzwiękowej przez zespoły ratownictwa
medycznego dysponowane do zdarzenia.
Kod 2: pilny
a) Pozostałe zdarzenia wymagające pilnej interwencji zespołu ratownictwa medycznego ze
względu na stan zagro\enia zdrowia poszkodowanego, alarm dotyczący zagro\eń
środowiskowych lub bezpieczeństwa wewnętrznego, inne, w których wywiad i intuicja
podpowiada pilność realizacji.
b) Czas reakcji zespołu ratownictwa medycznego 120 sekund od zadysponowania w ciągu
całej doby.
c) Czas zadysponowania w tej samej minucie, co przyjęcia.
d) U\ycie sygnalizacji świetlnej i dzwiękowej na zlecenie kierownika zespołu lub
Koordynatora Medycznego DM.
Kod 3: realizacja zale\na od dostępności sił i środków
a) Zachorowania i urazy, które nie są zagro\eniem dla zdrowia i \ycia, ale wymagają
interwencji zespołu ratownictwa medycznego lub lekarza NŚPL.
b) Czas reakcji zale\ny od aktualnej dostępności sił i środków.
c) Bez u\ycia sygnalizacji świetlnej i dzwiękowej - do decyzji kierownika zespołu i/lub
Koordynatora Medycznego DM (wymaga stosownej adnotacji).
Kod 4: przewozy, zgony i inne
a) Przewozy zespołem R , RN i W bez względu na powód wezwania.
b) Czas i tryb realizacji uzale\niony od powodu wezwania lub ustalonego terminu do
decyzji Koordynatora Medycznego DM.
c) Wezwania dla lekarza koronera na hasło zgon .
d) U\ycie sygnalizacji świetlnej i dzwiękowej do decyzji kierownika zespołu i/lub
Koordynatora Medycznego DM (wymaga stosownej adnotacji).
e) Zlecenia dodatkowe dla kolejnych poszkodowanych (do zlecenia pierwotnego).
f) Zabezpieczenia medyczne.
g) Rejestracja lotów Ratownika-16 (HEMS).
Kod 5: inne
a) Awarie, tankowania, uzupełnienie materiałów, leków i środków medycznych oraz
dezynfekcje planowe i dorazne a tak\e inne dysponowanie zespołów niezwiązane
z udzielaniem świadczeń zdrowotnych (np. przewozy słu\bowe i alarmowe).
b) U\ycie sygnalizacji świetlnej i dzwiękowej do decyzji Koordynatora Medycznego DM
(wymaga stosownej adnotacji).
1. Jako główny powód wezwania, dyspozytor przyjmujący powinien zdefiniować
podstawowy problem zdrowotny poszkodowanego. W sytuacjach, które nie poddają się
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
jednoznacznemu zdefiniowaniu, nale\y wybrać powód 00-inne i przejść do opisu
powodu wezwania.
2. W rubryce opis powodu dyspozytor przyjmujący winien dokonać dodatkowych
zapisów, które doprecyzują stan zdrowotny poszkodowanego, pozostający
w bezpośrednim związku przyczynowym z powodem głównym i uzasadniających
nadanie kodu pilności.
3. Kryptonimy powodów wezwań specjalnych:
a) Teatr Wielki alarm bombowy,
b) Filharmonia alarm chemiczny lub biologiczny,
c) Bar mleczny zabezpieczenie niejawnych działań policji.
4. W przypadku wezwań z kodem 3 do pacjentów objętych opieką NŚPL realizowaną przez
inne podmioty ni\ WSRM dyspozytor przyjmujący ma obowiązek poinformowania
wzywającego, jaki podmiot, na jakich zasadach i pod jakim numerem telefonu
zobowiązany jest do udzielenia świadczeń zdrowotnych w tej sytuacji.
5. W przypadku wątpliwości, co do zasadności realizacji zgłoszenia przez zespoły
ratownictwa medycznego, dyspozytor przyjmujący ma obowiązek zasięgnąć opinii
Koordynatora Medycznego CPR lub przekierunkować do niego rozmowę. Koordynator
Medyczny CPR mo\e podjąć decyzję o odmowie przyjęcia zgłoszenia lub przekazania do
realizacji przez inne, uprawnione podmioty, jak te\ udzielić porady eliminującej
interwencję zespołu ratownictwa medycznego, lekarza NŚPL lub lekarza-koronera.
6. Jeśli komputer operacyjny ulegnie awarii podczas przyjmowania zgłoszenia, dyspozytor
przyjmujący musi natychmiast ręcznie zapisać wszystkie dane dotyczące wezwania
i przekazać na najbli\sze aktywne stanowisko dyspozytorskie bez próby reaktywowania
programu lub systemu. Dyspozytor przyjmujący takie wezwanie w rubryce kto
wzywał dokonuje wpisu od CPR- (po myślniku numer stanowiska, od którego otrzymał
zlecenie) awaria
7. W celu korekty i uściślenia danych zalecane jest odsłuchanie zapisów archiwalnych
rozmowy.
8. Zasady prowadzenia łączności radiowej:
a) Polecenia, komunikaty oraz wypowiedzi muszą być krótkie, bez zbędnych słów.
b) Osoba nawiązująca łączność radiową zawsze ją kończy.
c) Uprawnionymi do prowadzenia rozmów radiowych o najwy\szym priorytecie są:
Koordynator Medyczny DM, Radio-dyspozytorzy, Koordynatorzy Medycznych
Działań Ratunkowych (kod wywoławczy Koordynator ), Dyspozytor Centrum
Koordynacji Ratownictwa Medycznego (kod wywoławczy Aódz 00 ), Dyrektor
Naczelny WSRM (kod wywoławczy Aódz 01 ), Z-ca Dyrektora ds. Medycznych
WSRM (kod wywoławczy Aódz 02 ), Kierownik DM (kod wywoławczy Aódz
03 ).
d) Niedopuszczalne jest prowadzenie rozmów prywatnych na częstotliwościach
roboczych WSRM lub innych, pozostających w rejestrze krajowych częstotliwości
ratunkowych.
e) W przypadku przekazywania zespołom ratownictwa medycznego, drogą radiową,
danych pacjenta nale\y ograniczyć się do podania płci i wieku poszkodowanego.
W skrajnych przypadkach, w sytuacjach zagro\enia \ycia dozwolone jest podanie
pełnych danych, jeśli mogą one ułatwić dotarcie zespołu ratownictwa medycznego
na miejsce wezwania.
f) Niedopuszczalne jest przekazywanie przez zespoły ratownictwa medycznego do
CPR, drogą radiową, jakichkolwiek danych, które pozwolają na jednoznaczna
identyfikację pacjenta takich jak dane personalne, PESEL, adres zameldowania, kod
ICD-9 itp.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Dysponowanie zespołów ratownictwa medycznego, lekarza-koronera, lekarzy NŚPL oraz
Ratownika-16 (HEMS).
1. Zespoły ratownictwa medycznego, lekarzy NŚPL oraz lekarza-koronera nale\y
dysponować do wezwań zgodnie z przyjętymi kodami pilności. Kod alarmowy wymusza
uruchomienie w pierwszej kolejności zespołu ratownictwa medycznego najbli\szego
miejsca zdarzenia, bez względu na jego rodzaj, a w przypadku uruchomienia innego
zespołu ni\ R , dysponowanie jednoczasowo najbli\szego zespołu typu R (do decyzji
Koordynatora Medycznego DM).
2. Koordynator Medyczny DM winien utrzymywać w dyspozycji stałą rezerwę:
a) 5 zespołów ratownictwa medycznego, jako niezbędne minimum bezpieczeństwa
obszaru pozostającego we właściwości WSRM, do realizacji wezwań z kodem
1 w przypadku, gdy pozostałe siły i środki WSRM zaanga\owane są w działania
w warunkach zdarzeń masowych, katastrof, zagro\eń środowiskowych
sprowadzających zagro\enie powszechne oraz ewakuacji szpitala,
b) 3 zespoły ratownictwa medycznego w pozostałych przypadkach.
3. Jeśli ilość wezwań oczekujących na realizację przekracza mo\liwości ich realizacji
w oparciu o kryteria czasu, wynikające z nadanych kodów pilności, radio-dyspozytorzy
winni dysponować zespoły ratownictwa medycznego na podstawie prowadzonej ciągłej
segregacji zleceń oczekujących (ustalania priorytetów ratowniczo transportowych).
4. Nadzór nad procesem segregacji zleceń oczekujących prowadzi Koordynator Medyczny
DM.
5. Nale\y przyjąć (w sytuacji prowadzenia segregacji zgłoszeń oczekujących), \e
w przypadku realizacji przez zespół ratownictwa medycznego zgłoszenia o ni\szym
priorytecie, nale\y go odwołać i skierować do realizacji wezwania o wy\szym kodzie
pilności jeśli wymaga tego sytuacja.
6. Radio-dyspozytor we własnym obszarze operacyjnym swobodnie dysponuje zespołami
ratownictwa medycznego pozostającymi w jego prerogatywach, z tym, \e dysponowanie
zespołów typu R wymaga powiadomienia Koordynatora DM.
7. Ka\de ponaglenie (reklamacja) musi zostać odnotowane przez dyspozytora
przyjmującego. Wpis R w rubryce opis powodu wezwania oznacza ponaglenie, a po
myślniku 0 oznacza brak zmiany w stanie poszkodowanego lub po myślniku nale\y
wpisać istotną zmianę w stanie pacjenta, która skutkować mo\e i powinna ponowną
analizą wezwania i ewentualną rekategoryzacją priorytetu realizacji.
8. Jeśli w obszarze operacyjnym, właściwym terytorialnie dla zgłoszenia brak jest zespołu
do realizacji wezwania o wysokim priorytecie radio-dyspozytor ma obowiązek
ustalenia gdzie znajduje się najbli\szy dostępny zespół ratownictwa medycznego
z innego obszaru operacyjnego, który mo\e podjąć się realizacji zlecenia i uzyskać
autoryzację decyzji dysponowania go od Koordynatora Medycznego CPR.
9. Radio-dyspozytor przejmujący takie wezwanie przejmuje odpowiedzialność za jego
pełną obsługę.
10. Odwołanie się do decyzji Koordynatora Medycznego DM polega na zmianie statusu
zgłoszenia przez radio-dyspozytora z oczekujący , przyjęty , reklamacja na:
przekazano do KM
11. Kolejnej zmiany statusu zgłoszenia dokonuje, obligatoryjnie, Koordynator Medyczny
DM.
12. Zjazdy zespołów ratownictwa medycznego na tankowanie winny być łączone z innymi
czynnościami objętymi kodem 5 (mycie, dezynfekcja, awaria itp.) lub przejazdami
w pobli\u ul. Wareckiej 2 po zakończeniu realizacji wezwań (kod 1 4). Zawsze
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
w pełnym składzie osobowym zespołu z wyjątkiem planowych dezynfekcji i obsługi
technicznej.
13. Koordynator Medyczny DM dysponuje zlecenia dla lekarza NŚPL oraz lekarza-koronera.
14. Koordynator Medyczny DM prowadzi rejestr lotów Ratownika-16 (HEMS) w postaci
zleceń.
Bezpieczeństwo stanowisk DM
1. Lokalizacja DM jest informacją poufną i jej udostępnienie wymaga, ka\dorazowo,
autoryzacji Koordynatora Medycznego DM lub Kierownika DM.
2. W sali operacyjnej DM mogą przebywać jedynie osoby autoryzowane pracownicy DM,
Dyrektorzy WSRM, Kierownik DM, Informatyk WSRM oraz osoby odbywające
praktykę zawodową (na mocy odpowiednich umów) lub szkolone w procesie
przygotowania do zatrudnienia na stanowisku dyspozytora medycznego. W szczególnych
sytuacjach inne osoby, których obecność podyktowana jest wa\nymi względami
(serwisanci systemów i urządzeń DM, zaproszeni goście, itp.).
3. W pozostałych pomieszczeniach DM mogą przebywać inne osoby po uzyskaniu zgody na
wejście od Koordynatora Medycznego DM lub Kierownika DM.
4. Dyspozytorzy odpowiadają bezpośrednio za ochronę własnych stanowisk przed dostępem
osób nieuprawnionych, ujawnieniem danych zawartych w systemie jak równie\ zapisów
rozmów radiowych i telefonicznych z linii 999 i 112 oraz systemu CENTREX .
5. Wszelkie dokumenty, zapiski, notatki zawierające następujące dane:
- imię i nazwisko pacjenta,
- PESEL pacjenta,
- adres pacjenta,
- powód wezwania zespołu ratownictwa medycznego, lekarza NŚPL lub lekarza-
-koronera,
- rozpoznanie końcowe choroby, urazu lub inne informacje dotyczące stanu zdrowia
pacjenta, tak w formie kodowej jak i definicyjnej,
- inne, które pozwolą na jednoznaczną identyfikację poszkodowanego wymagają, jeśli
nie ma konieczności ich archiwizacji, zniszczenia w sposób uniemo\liwiający ich
odtworzenie (w niszczarce). Absolutnie niedopuszczalne jest, aby ww. dokumenty
opuszczały obszar CPR.
6. W przypadku awarii głównego serwera, Koordynator Medyczny DM ma obowiązek,
w oparciu o wydruk z drukarki systemowej i notatki radio-dyspozytorów, ustalić
dokładne dane wezwań oczekujących na realizację oraz zarządzić przejście na system
rejestracji i archiwizacji pracy na zasadach obowiązujących przed uruchomieniem DM.
7. W DM obowiązuje całkowity zakaz palenia tytoniu.
8. Zabronione jest wnoszenie do sali operacyjnej DM produktów spo\ywczych oraz ich
spo\ywanie.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
Schemat alarmowych łączy telefonicznych DM - WSRM
MSK PSP Koordynator
Linia 112 DM-WSRM
Operator
(operatorzy
wywołań
stacjonarni)
alarmowych
Operator Radio-dyspozytor
wywołań obszaru I-
Linia 999
alarmowych Śródmieście
Operator Radio-dyspozytor
MSD Policji
wywołań obszaru II
Linia 112
alarmowych Górna, Widzew
(operatorzy
GSM)
Operator
Radio-dyspozytor
wywołań
obszaru III
alarmowych
Bałuty, Polesie,
Konstantynów,
NŚPL,
Lutomiersk
Operator
Informacja
Informacji
Medyczna
Medycznej
Linia
i NŚPL
636-88-88
CZK
DIM
MSD
Policji
MSK
Stra\y
Miejskiej
MSK PSP
MPK
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
Schemat łączności bezprzewodowej DM - WSRM
Pasmo Pasmo
współdziałania ogólnopolskie
Wojewody
SYSTEM TETRA
(tranking)
Wojewódzkie CZK,
KM Policji,
Koordynator Zespoły
KW Policji,
DM-WSRM WSRM
KM Stra\y Po\arnej,
obszaru I
KW Stra\y Po\arnej,
3 R
Woj. Inspektorat
4 W
Ochrony Środowiska, Radio-
Woj. Sztab Wojskowy, dyspozytor
obszaru I
DIM,
Poliklinika MSWiA
Zespoły
WSRM
obszaru II
4 R
Radio-
5 W
dyspozytor
obszaru II
CZK-UM,
DIM
Zespoły
(tranking)
WSRM
Radio-
obszaru III
dyspozytor
3 R
obszaru III
8 W
łączność statusowa -----------
4.7.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jak określała miejsce CPR w systemie ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym
z 2001 roku?
2. Co to jest system zintegrowany, a co rozproszony w odniesieniu do CPR?
3. Na czym polega zmiana koncepcji CPR w roku 2006?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
4. Jakie są zadania CPR?
5. Jakie są zadania dyspozytora medycznego?
6. Na czym polega dyscyplina łączności radiowej?
7. Na czym polega kodyfikacja pilności wezwania?
8. Na jakich zasadach powinny być przyjmowane zgłoszenia?
9. Jakie są zasady bezpieczeństwa funkcjonowania CPR i DM?
4.7.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Opisz miejsce, rolę i zadania CPR w Zintegrowanym Systemie Ratownictwa
Medycznego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące CPR z uwzględnieniem
ewolucji koncepcji,
2) dokonać analizy z uwzględnieniem korzyści, jak i potencjalnych zagro\eń tworzenia
CPR,
3) określić główne zadania CPR i jego rolę w systemie.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 2
Opisz zasady zbierania wywiadu przez dyspozytora medycznego z uwzględnieniem
nadawania kodów pilności.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zadań dyspozytora
medycznego,
2) dokonać analizy utrudnień, z jakimi mo\e spotkać się dyspozytor medyczny przy
zbieraniu wywiadu,
3) wskazać kluczowe punkty wywiadu dyspozytorskiego uzasadniające nadanie właściwego
kodu pilności.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 3
Przyjmij zgłoszenie. Przestraszona kobieta zgłasza wypadek komunikacyjny. Jest
w panice i krzyczy do słuchawki.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące sposobu przyjęcia
zgłoszenia,
2) dokonać analizy utrudnień, z jakimi mo\e spotkać się dyspozytor medyczny przy
zbieraniu wywiadu,
3) zebrać wywiad ze szczególnym uwzględnieniem uzyskaniem kluczowych informacji,
4) podjąć decyzję, jakie siły i środki nale\y uruchomić do tego zdarzenia,
5) wprowadzić dane do systemu SWD.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- telefon z systemem słuchawek nagłownych,
- komputer z oprogramowaniem SWD,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 4
Przyjmij zgłoszenie. Przestraszony mę\czyzna zgłasza przypadek rozległego oparzenia
u swojego 2 letniego synka. Jest w panice i krzyczy do słuchawki.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące sposobu przyjęcia
zgłoszenia,
2) dokonać analizy utrudnień, z jakimi mo\e spotkać się dyspozytor medyczny przy
zbieraniu wywiadu,
3) zebrać wywiad ze szczególnym uwzględnieniem uzyskaniem kluczowych informacji,
4) podjąć decyzję, jakie siły i środki nale\y uruchomić do tego zdarzenia,
5) wprowadzić dane do systemu SWD.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- telefon z systemem słuchawek nagłownych,
- komputer z oprogramowaniem SWD,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 5
Przyjmij zgłoszenie. Pijany mę\czyzna zgłasza przypadek utraty przytomności swojej
konkubiny podczas kąpieli. Jest wulgarny i krzyczy do słuchawki.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące sposobu przyjęcia
zgłoszenia,
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
2) dokonać analizy utrudnień, z jakimi mo\e spotkać się dyspozytor medyczny przy
zbieraniu wywiadu,
3) zebrać wywiad ze szczególnym uwzględnieniem uzyskaniem kluczowych informacji,
4) podjąć decyzję, jakie siły i środki nale\y uruchomić do tego zdarzenia,
5) wprowadzić dane do systemu SWD.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- telefon z systemem słuchawek nagłownych,
- komputer z oprogramowaniem SWD,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 6
Przyjmij zgłoszenie. Młoda kobieta zgłasza przypadek le\ącego na trawniku nieznanego
mę\czyzny. Jest niechętna do współpracy i nastawiona roszczeniowo.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące sposobu przyjęcia
zgłoszenia,
2) dokonać analizy utrudnień, z jakimi mo\e spotkać się dyspozytor medyczny przy
zbieraniu wywiadu,
3) zebrać wywiad ze szczególnym uwzględnieniem uzyskaniem kluczowych informacji,
4) podjąć decyzję, jakie siły i środki nale\y uruchomić do tego zdarzenia,
5) wprowadzić dane do systemu SWD.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- telefon z systemem słuchawek nagłownych,
- komputer z oprogramowaniem SWD,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 7
Przyjęto zgłoszenie kod 1. 40-letnia kobieta nieprzytomna w wannie. Adres
ul. Abramowskiego 13 m. 34 lewa oficyna 3 piętro. Nadaj zgłoszenie drogą radiową
zespołowi P-2 (najbli\szy miejsca zdarzenia) oraz wywołaj zespół R-3 i skieruj go tak\e do
tego zdarzenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące sposobu przekazywania
zgłoszeń drogą radiową,
2) dokonać analizy utrudnień, z jakimi mo\e spotkać się dyspozytor medyczny przy
prowadzeniu rozmów drogą radiową,
3) nawiązać łączność z zespołami i zadysponować je do zdarzenia,
4) podjąć decyzję, jakie siły i środki nale\y dodatkowo uruchomić do tego zdarzenia,
5) nawiązać łączność telefoniczną z MSK PSP i przekazać informację o zdarzeniu.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- radiotelefon z systemem słuchawek nagłownych,
- telefon,
- komputer z oprogramowaniem SWD,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 8
Przyjęto zgłoszenie. Wypadek komunikacyjny. Adres ul. Rzgowska/Dachowa, samochód
uderzył w drzewo, 4 osoby poszkodowane w tym 2 nieprzytomne. Nadaj zgłoszenie drogą
radiową zespołowi P-10 (najbli\szy miejsca zdarzenia) oraz wywołaj zespoły P-8 i R-7
i skieruj je tak\e do tego wypadku.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące sposobu przekazywania
zgłoszeń drogą radiową,
2) dokonać analizy utrudnień, z jakimi mo\e spotkać się dyspozytor medyczny przy
prowadzeniu rozmów drogą radiową,
3) nawiązać łączność z zespołami i zadysponować je do zdarzenia,
4) podjąć decyzję, jakie siły i środki nale\y dodatkowo uruchomić do tego zdarzenia,
5) nawiązać łączność telefoniczną z MSD policji i przekazać informację o zdarzeniu.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- radiotelefon z systemem słuchawek nagłownych,
- telefon,
- komputer z oprogramowaniem SWD,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
4.7.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) określić zadania CPR? ��
2) opisać zadania dyspozytora medycznego? ��
3) wskazać kluczowe informacje wywiadu dyspozytorskiego? ��
4) opisać zasadę przyznawania kodów pilności? ��
5) przyjąć zgłoszenie wypadku komunikacyjnego? ��
6) opisać podstawowe zasady łączności radiowej i przekazać zgłoszenie
drogą radiową? ��
7) po dokonaniu analizy zgłoszenia zadysponować adekwatne do
potrzeb siły i środki? ��
8) wymienić zasady bezpieczeństwa pracy CPR i DM? ��
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
4.8. Rodzaje i wyposa\enie techniczno-medyczne ambulansów,
wyposa\enie lotniczego zespołu ratownictwa medycznego
4.8.1. Materiał nauczania
Współczesne ambulanse, zgodnie z doktryną ciągłości działań ratowniczych począwszy
od miejsca zdarzenia, poprzez kwalifikowany transport a\ do przejęcia opieki nad pacjentem
w SOR wyposa\one są w sprzęt, leki i wyroby medyczne pozwalające na zastosowanie
zaawansowanych procedur medycznych zgodnych z najnowszymi wytycznymi medycyny.
Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym stanowi, i\ w systemie funkcjonują trzy
rodzaje zespołów ratownictwa medycznego:
1) podstawowy, w skład którego wchodzą co najmniej dwie osoby uprawnione do
wykonywania czynności ratunkowych, w tym pielęgniarka systemu lub ratownik
medyczny,
2) specjalistyczny, w skład którego wchodzą co najmniej trzy osoby uprawnione do
wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu oraz
pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny,
3) lotniczy zespół ratownictwa medycznego, w skład którego wchodzą co najmniej trzy
osoby, w tym pilot zawodowy, lekarz systemu oraz ratownik medyczny lub pielęgniarka
systemu.
Tak ambulans zespołu ratownictwa medycznego, jak i śmigłowiec czy samolot LPR
muszą posiadać cechy techniczne i jakościowe zgodne z wymogami określonymi w Polskich
Normach przenoszących europejskie normy zharmonizowane, a w przypadku LPR równie\
zgodne z ustawą Prawo Lotnicze.
Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia drogą zarządzenia określa szczegółowo
minimalne wymagania dla zespołów ratownictwa medycznego.
Przyjrzyjmy się, zatem bli\ej wnętrzu ambulansu oraz jego wyposa\eniu, bo w końcu dla
Was przyszłych ratowników medycznych będzie to podstawowe miejsce pracy.
Rys. 10. Wnętrze ambulansu
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45
Rys. 11. Wnętrze ambulansu
Na pierwszy rzut oka wygląda to skromnie, lecz niech Cię to nie zwiedzie. Tak naprawdę
zespół ratownictwa medycznego (specjalistyczny w szczególności) pod względem
wyposa\enia mo\na nazwać mobilnym oddziałem intensywnej terapii a fakt, i\ wyposa\enie
to jest niewidoczne podyktowane jest po pierwsze względami bezpieczeństwa w ruchu a po
drugie upakowaniem w plecakach tak, aby mo\na go było dostarczyć do pacjenta. Zespoły
podstawowe w swym wyposa\eniu, w stosunku do zespołów specjalistycznych i LPR ubo\sze
są o respirator transportowy oraz strzykawkową pompę infuzyjną.
W ramach praktyk zawodowych dy\urować będziesz w zespołach ratownictwa
medycznego a zatem musisz zapozna się z najwa\niejszymi elementami jego wyposa\enia.
Rys. 12. Defiblyrator
Wielofunkcyjny aparat umo\liwiający, w zale\ności od modelu: wykonanie defibrylacji,
kardiowersji, elektrostymulacji przezskórnej, monitorowania czynności elektrycznej serca,
wykonanie 12-odprowadzeniowego zapisu ekg, monitorowanie saturacji krwi oraz
kapnometrii. Coraz częściej defibrylatory posiadają wbudowany moduł do teletransmisji
danych z monitoringu pacjenta (na przykład do SOR), co ma szczególnie du\e znaczenie
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
46
w przypadku udzielania pomocy przez ratowników medycznych zespołów podstawowych
i konieczności konsultacji przypadku z lekarzem.
Rys. 13. Respirator transportowy
Urządzenie słu\ące do prowadzenia wentylacji zastępczej oraz wspomagania oddechu
z mo\liwością stosowania 100% oraz 50% (najczęściej) tlenu w mieszaninie oddechowej. Jest
ono dostosowane do ka\dej grupy wiekowej pacjentów (czytaj masy ciała). Respiratory
pozostają na wyposa\eniu zespołów ratownictwa medycznego typu specjalistycznego oraz
zespołów LPR. Na zdjęciu mo\esz zauwa\yć, oprócz samego respiratora, zestaw rurek ustno-
gardłowych, ssak ręczny, przewód łączący respirator ze zródłem tlenu (butla przenośna na
dnie torby lub instalacja wewnętrzna ambulansu), przewód (zielony) łączący respirator
z maską twarzową lub rurką intubacyjną.
Rys. 14. Ssak elektryczny
Urządzenie zasilane bateryjnie w przypadku konieczności jego u\ycia poza ambulansem
lub zasilane z instalacji elektrycznej pojazdu. Najczęściej ssaki elektryczne mają mo\liwość
regulowania siły ssącej, co ma kolosalne znaczenia w przypadku odsysania treści z dróg
oddechowych u noworodków, niemowląt i małych dzieci. Zwróć proszę uwagę na fakt, i\
wymagany jest jednocześnie, ze względów bezpieczeństwa, ssak mechaniczny (ręczny lub
no\ny).
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
47
Rys. 15. Nosze-wózek
Kwalifikowany transport to nie tylko monitorowanie podstawowych czynności
\yciowych pacjenta, to nie tylko podawanie tlenu, leków i przetaczanie płynów, ale równie\
stosowanie odpowiedniej dla stanu pacjenta pozycji transportowej. Nowoczesne nosze
transportowe umo\liwiają zapewnienie komfortowego przewo\enia pacjenta, a np. dzięki
mo\liwości załamania części głowowej ułatwiają wykonanie intubacji dotchawiczej.
Sprzęt wykorzystywany do stabilizacji kręgosłupa oraz przenoszenia pacjentów
Rys. 16. Nosze podbierakowe pozwalają na podniesienie poszkodowanego w pozycji zastanej
Rys. 17. Fotel kardiologiczny do transportu pacjentów w pozycji siedzącej
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
48
Rys. 18. Długa deska ortopedyczna wraz z kołnierzem ortopedycznym pozwala
na pełną stabilizację kręgosłupa
Rys. 19. Kamizelka KED niezwykle przydatna do stabilizacji kręgosłupa
u poszkodowanych w pojazdach
Rys. 20. Plecak ratowniczy
Prawidłowo wyposa\ony w sprzęt, leki, środki i wyroby medyczne pozwala na
prowadzenie zaawansowanych procedur medycznych zarówno w przypadkach pacjentów
urazowych, jak i w przypadkach tzw. pacjentów internistycznych. Najwa\niejsze
i bezwzględnie wymagane elementy wyposa\enia plecaka to: worek samorozprę\alny, zestaw
do przyrządowego udra\niania dróg oddechowych (laryngoskop, rurki intubacyjne, maski
krtaniowe, rurki ustno-gardłowe itp.), ssak ręczny, leki, strzykawki oraz kaniule do\ylne,
środki opatrunkowe oraz kołnierz ortopedyczny uniwersalny.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
49
Ka\dego ratownika medycznego obowiązuje zasada dokładnego zapoznania się ze
sprzętem pozostającym na wyposa\eniu zespołu ratownictwa medycznego, którego jest
członkiem. Ró\nice w obsłudze wynikają z indywidualnych rozwiązań zastosowanych przez
producenta, lecz ogólne zasady pozostają niezmienne. Pamiętaj! Na miejscu wezwania nie ma
ju\ czasu na naukę obsługi sprzętu.
4.8.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Czym ró\ni się wyposa\enie specjalistycznych zespołów ratownictwa medycznego oraz
zespołów typu podstawowego?
2. Jaki sprzęt słu\y do stabilizacji kręgosłupa?
3. Jakie mo\liwości posiada nowoczesny defibrylator?
4. Jak powinien by wyposa\ony plecak ratowniczy?
4.8.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Opisz sprzęt pozostający na wyposa\eniu zespołu ratownictwa medycznego słu\ący do
przyrządowego udra\niania dróg oddechowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące wyposa\enia zespołów
ratownictwa medycznego,
2) dokonać analizy z uwzględnieniem ró\nic w wyposa\eniu między poszczególnymi
rodzajami zespołów,
3) określić główne zadania CPR i jego rolę w systemie.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
4.8.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) opisać sprzęt pozostający na wyposa\eniu zespołu ratownictwa
medycznego? ��
2) opisać mo\liwości techniczne defibrylatora? ��
3) wskazać zalety nowoczesnych noszy-wózka? ��
4) wymienić niezbędny sprzęt pozostający na wyposa\eniu plecaka
ratowniczego? ��
5) odpowiedzieć na pytanie, dlaczego wymagane są dwa rodzaje ssaka? ��
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
50
5. SPRAWDZIAN OSIGNIĆ
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uwa\nie instrukcję,
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych,
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\dego zadania dołączone są 4 mo\liwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa,
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\y błędną odpowiedz zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz prawidłową,
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania,
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\ jego rozwiązanie
na pózniej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas,
8. Na rozwiązanie testu masz 40 min.
Powodzenia!
ZESTAW ZADAC TESTOWYCH
1. Jednostką systemu w rozumieniu ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym nie
jest
a) Zespół ratownictwa medycznego.
b) Szpitalny oddział ratunkowy.
c) Dyspozytornia medyczna.
d) Zespół LPR.
2. Maksymalny czas dojazdu zespołu ratownictwa medycznego do pacjenta w mieście
o wielkości przekraczające 10 tys. mieszkańców nie mo\e przekroczyć
a) 15 minut.
b) 10 minut.
c) 20 minut.
d) 25 minut.
3. Lekarz koordynator ratownictwa medycznego pełni dy\ur
a) w dyspozytorni medycznej.
b) w szpitalnym oddziale ratunkowym.
c) w powiatowym centrum zarządzania kryzysowego.
d) w centrum zarządzania kryzysowego wojewody.
4. W przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej powoływany jest
a) zespół koordynacji ratunkowej.
b) zespół reagowania kryzysowego.
c) zespół działań kryzysowych.
d) zespół zarządzania kryzysowego.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
51
5. Nadzór merytoryczny nad funkcjonowaniem dyspozytorni medycznych sprawuje
a) dysponent jednostki.
b) lekarz dy\urny specjalistycznego zespołu ratownictwa medycznego.
c) lekarz koordynator ratownictwa medycznego.
d) lekarz dy\urny miasta.
6. Odwód operacyjny krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego to wydzielone siły i środki
pozostające w zasobach PSP poziomu
a) województwa i kraju.
b) powiatu i województwa.
c) tylko województwa.
d) powiatu, województwa i kraju.
7. W przypadku katastrofy w ruchu drogowym w działaniach ratowniczych rolę wiodącą
pełni
a) Policja.
b) Pogotowie ratunkowe.
c) PSP.
d) LPR.
8. W przypadku katastrofy na akwenie w działaniach ratowniczych rolę wiodącą pełni
a) WOPR.
b) LPR.
c) Policja.
d) PSP.
9. W przypadku chorób psychicznych i prób samobójczych w działaniach ratowniczych rolę
wiodącą pełni
a) Policja.
b) Pogotowie ratunkowe.
c) PSP.
d) PCK.
10. W systemie ratownictwa medycznego Wielkiej Brytanii lekarze dy\urują
a) w zespołach ratownictwa medycznego typu BLS.
b) w zespołach ratownictwa medycznego typu ALS.
c) w zespołach ratownictwa medycznego typu HEMS.
d) nie dy\urują w zespołach ratownictwa medycznego.
11. W systemie ratownictwa medycznego Portugalii ratownicy medyczni pełnią dy\ury
a) w zespołach ratownictwa medycznego typu podstawowego.
b) w specjalistycznych zespołach ratownictwa medycznego.
c) w zespołach HEMS.
d) ratownicy medyczni nie funkcjonują w systemie ratowniczym Portugalii.
12. Dyrekcja do spraw Planowania Kryzysowej Pomocy Cywilnej to jedna z wydzielonych
struktur
a) ONZ.
b) Międzynarodowego Czerwonego Krzy\a.
c) NATO.
d) Krajowego Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
52
13. Do zadań CPR nie nale\y
a) ustalanie priorytetów wezwań.
b) dysponowanie sił i środków według przyjętego planu ratowniczego.
c) stała analiza aktualnych mo\liwości podmiotów w zakresie ratownictwa
medycznego.
d) ograniczenie swobód obywatelskich na terenie objętym klęską \ywiołową.
14. Zalecane jest, aby w du\ej aglomeracji dyspozytornie medyczne zorganizowane były
w systemie
a) operatorsko-dyspozytorskim.
b) dyspozytorskim.
c) system organizacji nie ma znaczenia.
d) operatorskim.
15. Wezwania alarmowe z numeru 112 w sieci telefonii GSM na terenie Aodzi przyjmowane
są na stanowiskach
a) Miejskiego Stanowiska Kierowania PSP.
b) Dyspozytorni medycznej WSRM.
c) Miejskiego Stanowiska Dowodzenia policji.
d) Aódzkiego CPR.
16. Rozmowy radiowe o charakterze prywatnym są dozwolone
a) tylko w postaci krótkich komunikatów.
b) tylko na rezerwowej częstotliwości.
c) bez ograniczeń, jeśli nie przeszkadza to innym u\ytkownikom.
d) są niedozwolone.
17. Jeśli ilość wezwań oczekujących na realizację przekracza mo\liwości ich realizacji
w oparciu o kryteria czasu, dyspozytor winien dysponować zespoły ratownictwa
medycznego w oparciu o
a) prowadzoną ciągłą ich segregację (triage).
b) kolejność ich przyjmowania.
c) wybór losowy.
d) kryterium typu zespołu ratownictwa medycznego.
18. Na wyposa\eniu zespołów ratownictwa medycznego typu podstawowego znajdują się
m.in.
a) ssak elektryczny, zestaw do intubacji dotchawiczej, defibrylator.
b) defibrylator, strzykawkowa pompa infuzyjna, ssak mechaniczny.
c) ssak elektryczny, respirator transportowy, defibrylator.
d) ssak mechaniczny, respirator transportowy, defibrylator.
19. Nowoczesne defibrylatory umo\liwiają
a) wykonanie defibrylacji, kardiowersji i pomiaru równowagi kwasowo-zasadowej
krwi.
b) wykonania defibrylacji, 12-odprowadzeniowego zapisu EKG, teletransmisji danych.
c) wykonania defibrylacji, kardiowersji i pomiaru pH krwi.
d) wykonania defibrylacji, elektrostymulacji zewnętrznej oraz pomiaru poziomu
glukozy we krwi.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
53
20. Pełną stabilizację kręgosłupa zapewnia stosownie
a) długiej deski ortopedycznej i kamizelki KED.
b) noszy podbierakowych.
c) długiej deski ortopedycznej i kołnierza ortopedycznego.
d) długiej deski ortopedycznej.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
54
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Funkcjonowanie w systemie ratownictwa medycznego
Zakreśl poprawną odpowiedz.
Nr
Odpowiedz Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
Razem:
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
55
6. LITERATURA
1. Bledsoe B. E., Porter R. S., Shade B. R.: Principles & Practice: Introduction to Advanced
Prehospital Care, Wydanie II. Brady. Englewood Cliffs USA 2004
2. Bulicz E., Czukowska L., Guła P., Maślanka M., Zasada E.: Procedury postępowania dla
dyspozytorów. Medycyna Praktyczna. Kraków 2002
3. Ciećkiewicz J.: Ratownictwo Medyczne w wypadkach masowych. Wydawnictwo
Medyczne W. Górnicki. Wrocław 2005
4. Lipiński S.: Skuteczne Ratownictwo Fachowy poradnik dla słu\b ratowniczych. Verlag
Dashofer. Warszawa 2005
5. Nowakowski R., Klonowski R. J.: Organizacja zabezpieczenia medycznego katastrof
i stanów nagłych. Dział Wydawnictw i Poligrafii Akademii Medycznej w Aodzi. Aódz
1997
6. Pousada L., Osborn H. H., Levy D. B.: Medycyna ratunkowa. Urban & Partner. Wrocław
1999
7. Rasmus A., Gaszyński W., Balcerzyk-Bardzo E., Hołyński J.: Medycyna Ratunkowa
i Medycyna Katastrof. Uniwersytet Medyczny w Aodzi. Aódz 2003
8. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 grudnia 1999 r.
w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego;
Dz. U. Nr 111, poz. 1311
9. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 czerwca 2003 w sprawie szczegółowych
zadań zespołów ratownictwa medycznego; Dz. U. Nr 130, poz. 11
10. Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym; Dz. U. Nr
191, poz. 1410
11. Zarządzenie Nr 82/2007/DSM Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia
9 pazdziernika 2007 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów
w rodzaju pomoc dorazna i transport sanitarny ratownictwo medyczne
12. www.erc.edu
13. www.prc.krakow.pl
14. www.nfz.gov.pl
15. www.mzios.gov.pl
Czasopisma:
Medycyna Praktyczna
Medycyna Intensywna i Ratunkowa
Na Ratunek
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
56

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ratownictwo medyczne dla piel?gniarek
Informator o egzaminie ratownik medyczny
systemy segregacji medycznej(1)
Kopański Zbigniew Początki ratownictwa medycznego na ziemia
88 ratownictwo medyczne
1z2000s19 Kierunki rozwoju ratown medycznego w straży
Ratownictwo medyczne ustawa
Funkcje systemowe systemu plików
Zasady funkcjonowania systemu totalitarnego na przykładzie Roku 1984 Georga Orwella
USTAWA Z 2006 O RATOWNICTWIE MEDYCZNYM

więcej podobnych podstron