llgllgllHCkWKd phnaUlią naukę o ideach. Uważał —tonitact»że!_ O weaamaśąpąi wąfiłitnifi układa ałę z dwóch ełementdw, mateMii^ A^IMia aste być posąg, do którego wykonania rzeźbiarz użył bezknu^.
io^i jaattiHi*, nadając mu dopiero .formo" Łłattp^ laesimy przyjąć, że sam marmur ma również jakąż formę aa Mat materii, którym są wszystkie minerały ftp. W żptadł do wniosku, że materia jest niezniszczalnym składaftfc^ rzeczy i, co najważniejsze, nie ma początku.
2. Literatura
■Po koniec VI w. p.n.e. w Atenach pojawiły się nowe gatunki poetyckie dramat satyrowy i komedia. Zaliczamy je do dramatu, co oznata,* i były do publicznych przedstawień. Składały się na nie pieśni dfa [recytowane przez aktora lob aktorów.
■ gatunków dramatycznych związany jest z kultem Dionizom. W ra bodów lwiąt dionizyjskich organizowane były bowiem agony, etylin-yckie, tragicy rywalizowali podczas Wielkich Dioniąjów, a komedłop-r V w. - podczas Lenąjów. Dramaturdzy stąjący do konkursu przygoto-w fragadfe — nęjrrjśriląf nie były one ze sobą powiązane - oraz tn. tyrowy, sztukę będącą rodząjem groteski.
helia przygotowaniami do wystawienia sztuk teatralnych należało dc ęonymt, a patie ponosiła część kosztów związanych z wystawieniem cfaont wyznaczał zamożnego obywatela, który w ramach liturgii (byb mgła) płacił wynagrodzenie członkom chóru i nauczycielowi pręygoto-M|wf^||a>lfalae1aiila Chóiy a kła dały się z obywateli ateńskich i pooąt-Iwn ltęb ISoadb, w V w. powiększono je do 15 śpiewaków. Następnie ucboot gfZydałnlśłchóry trsem wybranym poetom. Reżyserią przedstawienia tąjraowti skf MHD autor. Konkurs trwał trzy dni i każdego dnia inny twórca prezentowi! •wtye aśtutd, która oceniało dziesięciu obywateli wybranych drogą loaowtate. jfągTidlZno nis tylko autora nąjłapaaąj tetralogii i nąjlepaaego aktora protap #hną nlę, lecą takie chorega, tan. tego, który opłacił cbfr ^kMtygPHi0a wznoaaono w plenerze, zwykle na zboczu wzgórza, na ktśąa palta były cisdzenia widowni igr. theatron) otaczające orchestrę o niani tłtyatątsie, tMjdował ałę na niej ołtarz Dionizosa i wokół niego tażcęi proekenian, gdzie występowali aktorzy. Z tyłu m haŚywak. czyli ekmne, którego przednia ściana służyła** teatry, np. teatr w Kpidauroe (Argołida m hk te tysięcy Widaów.
[fMdtięi tragedii jaet Jąj aiiny awiąaek a Ansa* tyłka regularnie Wystawiano tragedie i, jek et tam ateńskie konkursy. Dopiero w IV w. wsi
OQ zwycząj ponownego wystawiania znanych jol sztok i pojawiły się wędrowne trupy «to»kie prezentujące pnedawitna w rttiiyh Gmjl
Wiek V należał jednak do Aten. Był u> okres ich adecydowantą pslityc zmj i kultu ralng dominagi w ćwicoe greckim. W ówcaeunych tonh iatniaia oat-golną atmosfera sprzyjająca rozwojowi kdtuy. WMd pngcąyn tac* dm rae-cry należy wymienić funkcjonowanie swego rodzaju wcwift państwowego Przypomnijmy, że palia nie tylko patronowała kankanom dramatycznym, ale opłacała najbiedniejszym obywatelom odsiał w przedstawieniach teatralnych. Nie bez znaczenia dla rozwoju dramatu była tai tolerancja okazywana twórcom w demokratycznych Atenach.
Treścią tragedii były znane mity, bardzo rzadka wydarzenia historyczne. Zadaniem poety nie było przedstawienie mitu, który zazwyczaj był dobrze znany publiczności teatralnej, co raczej okazanie, na przykładzie wybranych postaci i zdarzeń, problemów z dziedziny moralności oraz postaw człowieka wobec bogów i praw przez nich ustanowionych. Wielu autorów podejmowało to same wątki nie proponując ładnych istotnych zmian w przebiegu ak«yi. Oryginalność każdego z nich polegała na indywidualną) interpretacji znanych tematów, Każdy z wielkich tragików wydobywał z przedstawianej historii inna wartości, jakich nikt wcześniej się w niej nie doszukał.
Najwybitniejszymi ateńskimi tragikami byli Ąjsehylos, Sołbkles, i Eurypides. Napisali oni w sumie 300 sztuk, a czego tylko 38 się zachowały. Z Iraianta znamy jeszcze ponad stu autorów tragedii, ale ani jedna ■ ich satuk nie zachowała się do naszych czasów.
Najstarszym z greckich tragików, uważanym za fkktycznego twórcę tragedii, był Ajschylos. Urodzony w 525/524 r. w Eleuzis zmarł na Sycylii w 483/483 r., należał do pokolenia, która musiało stawić czoło perskim nujazdom; walczył pod Maratonem i Salaminą, a doświadczenia wąjen perskich w dużej mierze ukształtowały jego osobowość. Najwcześniejsza a zachowanych sztuk Ajschylota Parto-wie (wystawiono ją w 472 r.) poświęcona jaat właśnie tąj problematyce. Inna jago tragedie to: Siedmiu przeciw Tebom, Btogolnice, trylogia Afomamnou, Oflornice i Eumenidy oraz Prometeusz skowany- Tc stadem tragedii, które dotarty do naszych czasów, dąje nam pewno wyobrażenia o tym, czym było jago dzloło.
Tragedie Ąjachyłoza podejmują zawsze najwięksi* problemy moralna i religijne, dla których wyrażenia potrafił on znatoóć w mitach odpowiednia przykłady. Poeto stawiał w swoich dramatach wiato pytań natury etyczną), np. dotyczących prób tomu odpowiedzialności jednostki aa swoje czyny I zakresu ludzkiąj woimitai. poddawał tai ocenie boską sprawiedliwość. Proponując rozwiązania różnych dylematów moralnych kierował się Ajschylos wiarą w wartości i prawa aiMwaaa praaz jmfo. zalecał taż aaaar ł sprawiedliwość w postępowaniu. Charakterystyczną cechą tragedii Ąjachytoaa Jest wtolknld i posągowość jego bohaterów, nawet jeżeli aą to postaci skazane na upadek jak Kaarkaaa s Panów czy Iffiiąjmaatra » fttow.
Waito przypomnieć, że to Ajachytoa wprowadził na aeanę drugiego aktora, co toto dramaturgom większe nmżłiweści w koaatraowsału akcji sztuki. Następny