Baśnie nie wprowadzające płaszczyzny inoraliil w których nie ma przeciwstawienia postaci' dóbryl i złych, służą zupełnie innemu celowi. I tak, opowieS o kocie w butach, który dzięki przebiegłości zapewni bohaterowi sukces, czy o Jacku, który kradnie. ską| olbrzymowi, wpływają na rozwój dziecka nie przez Ą chęcanie do wyboru między dobrem a złem, ale prz«j to, że przekazują dziecku nadzieję, iż nawet najsłąj szym może się w życiu udać, Ostatecznie, na co prz| dać się może komuś postanowienie, że będzil dob: jeśli, czuje się on kimś tak marnym, że obawia się, nigdy do niczego nie dojdzie? Baśnie tego rodzaju »j dotyczą wyborów moralnych, ale mają na względ^ przekonywanie dziecka, że może osiągnąć powodzeń!
To także bardzo istotny problem egzystencjalny: csf stawić czoło życiu z przekonaniem, że zdoła się poS nać życiowe trudności czy też oczekiwać, że poniefj się klęskę. |
f Głębokie konflikty wewnętrzne wywodzące się z i| szych popędów pierwotnych i gwałtownych uczuć I Całkowicie nieobecne w większości współczesnej lite™ ■fenny dziecięcej i w ten sposób dziecko jest w tej dz|| dzithe całkowicie pozbawione pomocy. Tymczasem mi* wa ono rozpaczliwe poczucie, że jest samotne i opuli czdne oraz często doświadcza śmiertelnego lęku. |j| ogół nie umie wyrazić swoich uczuć w słowach alb! ntoże je wyrazić tylko pośrednio: poprzez lęk prż|d ciemnością, przed jakimś zwierzęciem, poprzez niepo-j kój, jaki budzi w nim własne ciało. Ponieważ spostrze-1 ganię takich doznań u dziecka budzi złe samopoczucia rodziców, starają się oni ich nie dostrzegać lub poi
mniejsza;ją J^ki wypowiadane, sprowadzając je do wył .^łączeniem i od lęku przed śmiercią czepiając się kur-raiarów własnego niepokoju i sądząc, że tym .samSBfc^owo rodziców, spotka je los Jasia i Małgosi, .yr okrut-uśmierzają łęki dziecka;- a
Baśń, przeciwnie, traktuje owe egzystencjalne jjfl i, dylematy całkowicie poważnie i zawiera bezpośredJI
Wartości; do miłości życia i lęku przed śmiercią. Co więcej, baśń ofiarowuje rozwiązania tego rodzaju, że .są one dziecku dostępne na jego poziomie rozumienia. | Ponosi na przykład problem ludzkiego pragnienia, aby j§yć wiecznie, wprowadzając takie zakończenie: „I jeśli Ijtie umarli, to żyją do dziś.” Inne zakończenie baśniowe: „I żyli odtąd długo i szczęśliwie" ani . na chwilę
Kie wprowadza dziecka w błąd, że można żyć bez kop,-... SI, Wskazuje jednak, że istnieje coś, co może złagodzić pl wywoływany krótkością naszego życia na żifemi: Brzynosząća prawdziwe satysfakcje więź z drugim człowiekiem. Baśń powiada, że jeśli uda nam się więź taką stworzyć, osiągamy najgłębsze poczucie bezpieczeństwa limocjonalnego, jakie możliwe jest dla człowieka oraz ||naksymainą trwałość więzi, i że jest to jedyna rzecz, R|óra może rozproszyć lęk przed śmiercią. Baśń pó~ jPjijdada, żę w prawdziwie dojrzalej miłości spełnia się to, jest źródłem tęsknoty za życiem wiecznym.. Tuki jest ||»ns końcowej formuły wielu baśni: „A potem jeszcze S#ug0 w szczęście?#”.......... ......
| , Osoby mało obeznane z baśniami przypisują podob-|llym zakończeniom nierealistyczny charakter życzenio-':,Wy, nie dostrzegając wcale, jak doniosły przekaz kie-j; rują one do dziecka. Baśnie te mówią mu, że nawiąza-\ :Iie prawdziwej więzi międzyosobowej wyzwala z drę-„ ‘feącego lęku przed odłączeniem (który stanowi osnowę 1 ‘fabuły wielu baśni, ale zawsze w zakończeniu zostaje ' fozproszony). Baśnie te powiadają nadto, że —- wbrew co dziecko sądzi i czego pragnie —- nie wyzwoli yj$ą ono z tego lęku, jeśli będzie się wiecznie trzymało l^atki. Jeśli będzie usiłowało uwolnić się od lęku przed
by sposób zmuszonych do opuszczenia domu. !
Jedynie wkraczając w świat bohater baśniowy (dziec-... ... T T ... II mm możę^idnaleźć siebie; jedynie wkraczając w świat
Odniesienia do nich: do potrzeby, aby być kochanJMlfen’/ odn^hj
_ jąc siebie może on spotkać inną istotę ludziku, że się. jest uważanym za kogoś pozbawionąl .r., % którą będzie mógł żyć długo i szczęśliwie, to jest
51