Możliwości zewnętrznej walki z pożarami przy pomocy podestów
z podnośnikiem teleskopowym względnie drabin
samochodowych
inż. Franz Humer (Oberbrandrat), Komendant Ochotniczej Straży Pożarnej Miasta
Wels
Około roku 1900 skonstruowano pierwsze przewoz
ne drabiny o wyższej wysokości
aniżeli drabiny przenośne. Powodem ich użycia było umożliwienie drogi ratowania
dla osób uwięzionych w wyższych obiektach względnie umożliwienie natarcia na
wyżej położone ogniska pożaru. W owym czasie były już w użyciu prądownice
umieszczone na szczycie drabiny służące do zwalczania pożaru wewnątrz
pomieszczeń a także do utrzymania stref pożarowych czy też po prostu do
zwalczania pożaru od góry.
Wraz z postępem techniki i szybkim rozwojem samochodowych pojazdów
ratowniczych możliwości zastosowania tych specjalnych wozów bojowych były coraz
większe. Także dzisiaj głównym zastosowaniem samochodowych pojazdów
ratowniczych jest stworzenie drugiej drogi ewakuacyjnej. W odpowiednich
federalnych przepisach ustawowych czy też w przepisach poszczególnych krajów
związkowych dotyczących budownictwa i/lub ochrony przeciwpożarowej zawarty jest
wymóg stosowania różnych budowlanych środków ochrony przeciwpożarowej
mających na celu  ochronę osób". Ich rodzaj wyznacza wysokość obiektu
budowlanego, najczęściej wysokość parapetów. I tak na przykład budynki o
wysokości parapetów do 8 m mogą mieć - zgodnie z ustawami większości krajów
związkowych - nawet konstrukcję drewnianą i nie stawia się tutaj szczególnych
wymogów co do określonego rodzaju drogi ewakuacyjnej. Przy wysokości powyżej
15 metrów mówi się w Austrii najczęściej o budynkach wysokich, zaś powyżej 30
metrów o tzw. budynkach wysokościowych. Zatem zakłada się, że w przypadku akcji
ratunkowej prowadzonej na wysokości do 30 metrów drugą drogę ewakuacyjną
stanowią samochodowe pojazdy ratownicze straży pożarnej. Dopiero dla wyższych
obiektów obowiązują bardziej szczegółowe przepisy dotyczące techniki budowlanej
oraz urządzeń technicznych, przykładowo takie jak druga ewakuacyjna klatka
schodowa, piony instalacyjne, hydranty wewnętrzne, urządzenia do wczesnego
wykrycia pożaru itp. Urządzenia te traktuje się jako środek zastępczy do osiągnięcia
realizowanego celu zapewnienia ochrony.
W przypadku drabin przenośnych maksymalną wielkość prądownicy, a zatem także
ilość wody ograniczają przede wszystkim siły odrzutu. W przypadku samochodowych
pojazdów ratowniczych masa ilości wody jest czynnikiem nieistotnym. W przypadku
wszystkich systemów drabinowych i podestów z podnośnikiem teleskopowym
istotnym czynnikiem jest kąt przystawienia bądz
podnoszenia a także bezpośredni i
boczny kąt strumienia wodnego.
Nowoczesne systemy ratownictwa stanowią synergię wszystkich możliwych
zastosowań. Stanowisko sprzętu ratowniczego ma umożliwić we wszystkich
przypadkach ratowanie uwięzionych, w razie potrzeby zapewnić drogę ewakuacyjna
bądz
drogę powrotu dla sił bojowych nacierających od wewnątrz a także stworzyć
możliwość walki z pożarem od zewnątrz. Walka z pożarami od zewnątrz ma na celu
zapewnienie zaopatrzenia wodnego dla natarcia wewnętrznego (rodzaj przenośnych
pionów), bezpośrednie zwalczania pożaru od zewnątrz, zapobiegnięcie
rozprzestrzenianiu się pożaru (przerzut ognia) na kolejną kondygnację bądz
też na
pobliskie części obiektu.
Zaletę zwalczania pożaru od góry widać wyraz
nie w przypadku akcji gaszenia pożaru
wiązania dachowego. Dokładne co do zadanego punktu gaszenie i efektywne użycie
środków gaśniczych to duża zaleta. Dzięki temu możliwa jest ochrona murów
ognioochronnych i ogniowych a także zapobiegnięcie przerzutom ognia.
Dotyczy to także akcji ratunkowych prowadzonych w obiektach gospodarczych i
przemysłowych, gdzie zazwyczaj - ze względu na konstrukcję budowlaną - ekipy
ratownicze mogą nacierać od wewnątrz bez zagrożenia tylko do pewnego momentu,
natomiast brak otworów w ścianach zewnętrznych uniemożliwia ukierunkowane na
cel natarcie gaśnicze.
Stosowany obecnie standardowy sprzęt ratowniczy (bez wskazywania norm):
Prowadzenie wody z wykorzystaniem drabin samochodowych możliwe jest
zazwyczaj tylko poprzez częściowo na stałe zamontowane systemy (na krańcowej
części drabiny) oraz składane węże. Dużą zaletę podestów z podnośnikiem
teleskopowym stanowią zamontowane na stałe systemy rur.
Samochody ratowniczo-gaśnicze (Kombinationsfahrzeug):
Już od dziesiątków lat w USA stosowane są duże samochodowe pojazdy ratownicze
z wmontowanymi pompami pożarniczymi i zbiornikami środków gaśniczych. Od
niedawna na Dalekim Wschodzie i częściowo w Południowej Europie stosuje się
mniejsze samochody ratowniczo-gaśnicze. W czasie targów Interschutz 2000
zaprezentowano kilka samochodów ratowniczo-gaśniczych różnych producentów.
Duża zaleta prezentowanych samochodów wiąże się ze zwartością ich konstrukcji,
co z kolei w sposób niekorzystny odbija się na przeważnie większej wadze
zastosowanego sprzętu. Aczkolwiek należałoby tutaj uregulować jeszcze szereg
szczegółów w zakresie taktyki i funkcji ekip ratowniczych (tradycyjna sekcja
gaśnicza).
Efektywna i bezpieczna walka z pożarami w budynkach wysokich a także w
obiektach gospodarczych i przemysłowych bez użycia pojazdów ratowniczych jest
praktycznie niemożliwa. Należy jednakże mieć świadomość tego, że nie wolno
przekraczać granic fizyki w odniesieniu do występujących sił i danych mas. Ponadto
użycie sprzętu ratowniczego nie może ani zastąpić ani zrekompensować środków
ochrony przeciwpożarowej w zakresie techniki budowlanej oraz techniki urządzeń.
Nawet jeżeli obecnie na rynku można już spotkać sprzęt ratowniczy pracujący na
wysokości blisko 90 metrów, to należy zakładać, że w pełni możliwy do użycia jest
jedynie sprzęt ratowniczy pracujący w kategorii 50 metrów.