Różyczka
Różyczka, choć jest chorobą zakaz
ną, tak naprawdę dla dzieci
nie jest zbyt groz
na. Jej przebieg jest raczej łagodny i
zazwyczaj nie wiąże się dla malucha z zagrażającymi jego życiu
groz
nymi powikłaniami. Niestety różyczka, choć jest typowo
dziecięcą chorobą dotyka często także osób dorosłych. A bardzo
groz
na jest zwłaszcza dla kobiet w ciąży, szczególnie dla płodu,
który dopiero się rozwija.
Jak większość chorób zakaz
nych występujących u dzieci, różyczka
przenosi się drogą kropelkową. Jednak rozprzestrzenia się nie tylko w
czasie bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną. Bo różyczką, można
się zarazić nawet przez kontakt z zakażonymi przez nosiciela
przedmiotami. Dlatego na chorobę tą najczęściej chorują dzieci w wieku
przedszkolnym i szkolnym, a w takim środowisku nie tylko łatwo o
kontakt z zarażonym nosicielem, ale z przedmiotami, z którymi miał on
styczność. A zarażenie się różyczką najbardziej groz
ne jest w okresie na
7 dni od pojawienia się wysypki i przez cały okres jej występowania aż
do 6 dni po zupełnym zaniku krostek. Oczywiście najczęściej do
zarażenia dochodzi w okresie wylęgu, gdy pewne objawy nie są jeszcze
widoczne, czyli na tydzień przed wystąpieniem krostek. Wyjątkiem są
sytuacje, gdy nosicielem wirusa różyczki jest nowonarodzone dziecko,
które zostało nim zakażone jeszcze w łonie matki. W takim wypadku jego
zakaz
ność jest o wiele dłuższa, gdyż może trwać nawet przez okres kilku
miesięcy. Choć tak naprawdę nie ma reguły na najbardziej zagrożony
okres pojawiania się tej zakaz
nej choroby, to najczęstsze przypadki
zachorowań występują zazwyczaj w okresie zimowo  wiosennym.
Bardzo rzadko na różyczkę chorują dzieci do 7 miesiąca życia.
Objawy i przebieg choroby
W przypadku, gdy dojdzie do zarażenia wirusem różyczki, okres wylęgu
choroby jest bardzo długi, bo pierwsze widoczne objawy pojawiają się
dopiero po czasie 14, nawet 23 dni. Początkowo rozpoznanie tej choroby
jest bardzo utrudnione, gdyż nie objawia się od razu, typowa dla niej
wysypka. Zanim ta się pojawi, najpierw chore dziecko może narzekać na
złe samopoczucie, mogą je nękać bóle głowy i bóle mięśniowo 
stawowe. Ale może mieć też objawy typowe dla zapalenia spojówek, czyli
wydobywanie się z wewnętrznych kącików wodnistej wydzieliny,
przekrwienie oczu i pojawienie się lekkiego obrzęku powiek. Niestety nie
są to wszystkie początkowe dolegliwości, które są zwiastunami choroby.
1
Bo choć nie zawsze, ale jednak często może wystąpić też gorączka,
powiększenie węzłów chłonnych w okolicach karku, za uszami, węzłów
szyjnych i potylicznych. Te zmiany węzłów czasem nie ustępują nawet
przez kilka tygodni i mogą sprawiać dziecku lekki ból podczas dotyku. Nie
wiążą się jednak dla malucha z żadnym zagrożeniem dla zdrowia. U
chłopców mogą wystąpić bóle jąder. Czasem, powiększona jest też
śledziona. Po kliku dniach od wystąpienia objawów wstępnych, od 2  4
dni, zauważalna staje się wysypka, która najczęściej pojawia się najpierw
na szyi, za uszami i na twarzy. Potem w czasie jednej doby przechodzi
też na pozostałe partie ciała. Wysypka jest bardzo drobna, jakby
grudkowata, zlewa się w czerwone plamki zazwyczaj tylko na twarzy i
utrzymuje się przez kilka dni. Znika zupełnie w czwartym lub piątym dniu
od pierwszego pojawienia się i nie pozostawia po sobie żadnych śladów.
Różyczka u dzieci ma łagodny przebieg. Czasem może być nawet
nierozpoznana, jeśli nie pojawią się typowe dla niej objawy, jak
powiększone węzły chłonne i wysypka. Po przebytej chorobie organizm
prawie zawsze zyskuje odporność na całe życie.
Leczenie
Niestety nie ma możliwości wyleczenia różyczki. Jeśli dziecko zostało
zarażone jej wirusem po prostu musi przez nią przejść. Wtedy stosuje się
leczenie objawowe, typowe dla chorób zakaz
nych wieku dziecięcego. Co
takim razie mogą zrobić zatroskani rodzice? Przed wszystkim jak zawsze
ważna jest obserwacja swojego dziecka. Wtedy żadne nawet z
wstępnych objawów nie umkną uwadze opiekunów. A w razie
podejrzenia zachorowania dziecka na różyczkę, jak w każdym innym
wypadku zachorowania, pierwszy bardzo ważnym krokiem jest kontakt z
lekarzem pediatrą i wizyta w jego gabinecie. Tylko lekarz może
prawidłowo zdiagnozować chorobę i zalecić leczenie. W tym wypadku,
wspomniane objawowe leczenie, które polega na pozostaniu przez
chorego malucha w domu. Taki pobyt powinien trwać 4 do 5 dni. W razie
gorączki, która może towarzyszyć wysypce nawet przez kilka dni i
najczęściej nie jest zbyt wysoka, można zastosować letnie okłady, a w
przypadku braku efektów należy podać dziecku środek
przeciwgorączkowy. Po takiej domowej  kuracji różyczka mija
bezpowrotnie.
Groz
ne powikłania
A
agodny przebieg różyczki nie jest żadnym gwarantem, że nie pojawią
się żadne powikłania. I choć w przypadku tej zakaz
nej choroby
wirusowej zdarzają się one bardzo rzadko, to jednak czasem mogą
2
wystąpić. Stąd tak ważne, by zastosować się do zaleceń lekarza i
pozostawić dziecko w domu. Co w takim razie grozi naszym maluchom?
"
Zapalenie stawów, które charakteryzuje się jeszcze w czasie
trwania różyczki obrzękiem i bólem stawów kolanowych oraz
stawów rąk. Zapalenie to mija w okresie do 3 tygodni po
zakończonym przebiegu różyczki. Zazwyczaj dotyka tylko młodzieży
i dorosłych.
"
Małopłytkowa skaza krwotoczna, która utrzymuje się tylko do
kilkunastu dni po zakończonym przebiegu różyczki i cechuje ją
krwawienie z nosa, czasem z dziąseł lub błon śluzowych jamy
ustnej.
"
Bardzo rzadkie zapalenie mózgu, które ma łagodny przebieg i nie
staje się przyczyną, dalszych groz
nych powikłań zdrowotnych.
"
Różyczka, choć jest mniej niebezpieczna dla dzieci, bardzo zagraża
kobietom w ciąży, zwłaszcza w pierwszych jej miesiącach. Jeśli
ciężarna zostanie zarażona wirusem różyczki do 14 tygodnia ciąży,
tak jak w czasie, pierwszych trzech miesięcy jej trwania, wiąże się
to z bardzo dużym ryzykiem poronienia. Najbardziej groz
ny dla
płodu jest okres pierwszych 5 tygodni ciąży. A jeśli nie dojdzie do
samego poronienia u kobiety ciężarnej spowodowanego,
działaniem wirusa różyczki, to rozwijającemu się dziecku, zagrażają
poważne powikłania. Różyczka uszkadza płód powodując wady
wrodzone, takie jak upośledzenie umysłowe dziecka, wadę serca,
utratę słuchu i utratę wzroku.
Jeżeli dziecko zachoruje na różyczkę, a jego rodzice wiedzą, że miało
przed pojawieniem się pierwszych objawów kontakt z kobietą ciężarną,
do ich obowiązku należy jak najszybsze poinformowanie tej kobiety o
istniejącym zagrożeniu zarażenia różyczką.
Zalecana profilaktyka
Jak w przypadku każdej choroby zakaz
nej niemal stu procentową
ochronę dają jedynie szczepienia profilaktyczne. Dlatego przeciw
wirusowi różyczki szczepione są wszystkie dzieci w wieku od 13 do 15
miesiąca życia. Aby szczepionka dawała dziecku właściwą ochronę jest
wykonywana ponownie w wieku 7 lat. Ale to nie koniec szczepień.
Ponieważ różyczką, szczególnie zagrożone są kobiety, dlatego w celach
profilaktycznych, mających w razie planowania przyszłej ciąży uchronić je
przed zakażeniem wirusem różyczki, zalecane jest dodatkowe szczepienie
dziewcząt w wieku 13 lat. Daje ono gwarancję bardzo znikomego
3
prawdopodobieństwa zarażenia się w przyszłości, wirusem różyczki. Jeśli
dorosłe już kobiety nie miały w tym wieku wykonanego szczepienia,
powinny je wykonać. Zwłaszcza w sytuacji, gdy planują założenie
rodziny. Po poddaniu się szczepieniu przeciw różyczce kobieta nie może
zajść w ciążę w okresie, następnych trzech miesięcy. Do dodatkowych
okoliczności, które przyszłą mamę powinny skłonić do zaszczepienia się
przeciw różyczce należy przebywanie lub praca zawodowa w środowisku
dziecięcym, jak praca w przedszkolu, praca w szkole, w szpitalu, w
przychodni lub w prywatnej organizacji skupiającej swoje główne cele na
pracy z dziećmi. Szczepieniu nie powinny się jednak poddawać osoby,
które przechodzą ostrą infekcję z towarzyszącą jej gorączką lub te, które
cierpią na zespół wrodzonej, osłabionej odporności.
4