Werbalna9

152 fty Podstawy homunfttcji

Język poprawny politycznie odnosi się dó słów i Wyrażeń, klńte _Płt usunąć łub skompensować ślady stffaajanu. rasizmu, dyskryminacji /.«• utok lAgciim). heter nceimy/rau lub Jakichkolwiek innych potencjalnie i»_v|!,/.¹ cych znaczeń. które mogą tibrażać jakąś grupę osób. Mcrwszym słownikiem, u^lł w 1991 roku wprowadził Język poprawny politycznie, by! Itandom Iłom, Otłirgr Dirttiw*:ty (Bimbaimi. 1991). W rezultacie /.nnln/ły się w nitn takiej mające na refu odejście od .języka dyski ymimyąi ego". jak: htfghtim, mtybnm-l określenie dyskr\ minacji osób niskich i otyłych), hrrston (na wyodrębnienie d/u| historii kobiet, zwykle wykluczanych / ogólnych opisów historycznych), ”nfci. uMiis-psnun (neutralne płciowo określenie na kclnera/kdncrkę) czy toisnn (lJ nieseksistowska wyraoKa słowa wotom, kobieta) (Biinbaum, 1991, s. 5).

Mimo iż wiele z tycli nowych slow weszło na stale do słowników, więlia* osób określa je pejoratywnie mianem języka PG (politicłUly corrett). Bycie poprawy politycznie stało się negatywnie postrzegane Jako nadmierne kompensowani* cudzej wrażliwości I rzeczywiście, język poprawny politycznie był powszcchnr mmic.s/auy i wykpiwany w latach 90. ubiegłego wieku.

jednakże jedną z podstawowych przyczyn pojawienia się języka popntnMi politycznie byki próba wyeliminowania albo kompensowania Języka dyskrymmi-W* ego. W języku angielskim doszło do wielu zmian. np. z chatrman (przewodmeoc. ndwr i przewodniczący/ przewodnic*ąca),^rein«wi (strażak) na firefighur (walcąn walcząca z ogniem), SUwardta (stewardessa) na fligftf atlendant (asystem/ asystentki lotu) i fHitunauu tpolirjant) nu patire ojjtcrr (policjant/ policjantka). Taka zmuai W «|NSubir używaniu języka przeciwstawia się idei, że pewne zawody sąodpowiedtiir tylko dla jednej pin i uw ydatnia iakt. że mogą się o nie ubiegać zarówno kobiety, juk i mężczyźni Z jednej strony, kobiety mogą tworzyć obraz siebie obejmujgi stanowiska i zawody u/nawanc dotąd za „męskie", z drugiej zaś mężczyźni tnug| kreować obraz debie bardziej neutralny wobec pici kulturowej oru/ innjifc zawodów, /azwycząj uznawanych za „kobiece". Chociaż język poprawny poliryiynie może być łatwo wyśmiewany i wyszydzany, jego pierwotną intencją było, bi używać języka w sposób, który nie będzie zmuszał ludzi do ograniczania obrazują.

Idea języka poprawnego połityt /nie jest blisko związana z płcią kulturową Ję/> k moce Werbować tożsamość przez socjalizację roli płciowej, proces, w łtón® dziewczynki i chłopcy otrzymują jawne i utajone wiadomości, mówiące itn. j» kobiety i mę/z/yżni powinni się zachowywać w danej kulturze. Dziewczęta i chłopcy otr/YMiują subtelne, lecz odmienne rodzaje wiadomości, kiedy dorastają.

■    Kod/Jce rozmawiają o emocjach więcej z dziewczętami niż z chłopcami.

■    Matki wobec córek koncentrują uwagę na stanic emocjonalnym samym w wo*« podczas gdi wobec synów skupiują uwagę bardziej na przyczynach i skutlarh stanu emocjonalnego- Na przykład, jeżeli dziewczynka upadnie i obetrze kr>U»>. to matka pyta: „Jak barcl/o bolir" Ale jeżeli chłopiec skaleczy się, to nutka ukop się bardziej na działaniu tui na emocji i zapyta: „Upadłeś i uderzyłeś się?

■    Rodzice nakłaniają dziewczęta, by były nastawione prospołecznie-

■ D/icwitfęUt otrzymują nagrody, kiedy są opiekuni zc i pu«lu»iw, chłopcy ni są nakłaniani cło bycia niezależnymi i polecania na noble (Gucriero. Rritcr. I99H.

». 325).

W ic/ultacie dziewczęta i chłopcy w trakcie socjalizacji przezywają inne doświadczeniu. Dziewc zęta są socjalizowane w kierunku bardziej współpracujących form interakc ji l tworzą tożsamości, które uwrażliwiam je na wagę twor/etti.i ot a/ utrzymywania związków, Chłopcy są socjalizowani do lurdziej rywali/acyjnycki form interakcji i tworzą tożsamości bardziej av rtywnr i nastawione zadaniowo.

Początkowy zestaw doświadczeń socplizacyjnych tworzy role płciowe, które kierują chłopców i dziewczyny w stronę określonych wzorów wvkor/.y>tywan 1.1 języka. Na ogól. dziewczęta używają ję/yka w celu uzyskania aprobaty i wzmocnienia poziomu intymności, chłopcy zaś w celu podtrzymania lub zwiększenia swojego suitusu oraz uzyskania niezależności (Sagrcsuno, Heavey. Christensen, 1998). Ten vrtfir używania języka wzmacnia następnie poczucie płci kulturowej. Jeżeli dziewczętom uda się skutecznie używać języka, który tworzy aprobatę i intymność, to tworzą i podtrzymują tożsamość, w której nacisk położony jest na kultywowanie bliskich związków osobistych. Jeżeli jednak ii h wzory językowe skłaniają do walki, to mogą stworzyć inną tożsamość, bardziej,.męską" w swej naturze -- / naciskiem na realizację zadań i bycie niezależną.

W latach 90. XX w. mieszkańcy Ameryki Północnej ciągle byli świadkami przykładów mowy nienawiści, zawierającej ataki na innych ludzi z powodu rasy. cinic/iiości. płci, religii czy orientacji seksualnej i wzniecającej napaści, zasadzki, terror, ranienie, upokarzanie lub degradację obiektów takiej mowy (Cohen. 1997). Przykład takiej mowy zdarzył się w marcu 1999 roku. kiedy w Waszyngtonie radiowy prezenter znany z szokowania słuchaczy. Doug „Greascraan^- I rachi. wygłosił następującą rasistowską uwagę:

Wiedząc. ze ceresnoau wręczenia nagtód Grammy mub wrnaaooi na len wieczór, (Tr.icbn pu.<dł kilka piosenek l.mr>n (liii (młodej altyufei soldowej), która póMirj wygrała pięć nagród Grammy . Następnie skomentował, jur ma co się dziwić, zc ludzie /imilgajij takich jak ona »a Ckęiaiówki" ftyló to odwołanie do zabójttwa Jamesa ByiU*. curnego mężczyzny, którego zai uiguięui za ciężarówkę i mlnęlu głowę w Jasper w Tcksuie (/łat/Jo DJ. I',>•••'. *. 19).

Mown nienawiści stała się częścią naszej rzeczywistości społeczne) - używa jej prezenter radiowy lubiący szokować słuchaczy swoimi rasistowskimi i seksis-liwskimi uwagami, zwolennicy supremacji białycłi atakujący mniejszości etniczne, neofaszyści poniżający Żydów, katolików. Afruamerykanów i Latynosów, czy muzycy rapowi, popierający zabijanie policjantów albo gwałty i zachowania brutalne woleć kobiet. Na niektórych kampusach uniwersyteckich w USA. administracje uczelni stworzyły kodeksy regulujące sposoby mówienia, które wyjaśniają. jakie rodzaje wytMiwicdti są dozwolone na kampusie, a jakie nie. aby zapobiec ino wie nienawiści (Lee. 1997);