3582308274

PODSTAWY GENETYKI -zagadnienia na egzamin

1) Ważniejsze osiągnięcia dla rozwoju genetyki

!=> Teoria ewolucji Darwina - organizmy nie są statyczne i podlegają zmienności !=> Teoria komórkowa Schleigena i Schwanna - ciała wszystkich organizmów są zbudowane z komórek podlegających podziałom <=> 1931 - pierwszy raz opisano jądro komórkowe

>=> Mendel i jego prawa - odkrył, że każda cecha zależy od tzw. wyznaczników cech (obecnie genów)

<=> Watson, Crick- poznanie przestrzennej budowy DNA

!=> Sanger- o specyficzności białek decyduje sekwencja aminokwasów

|=> Rozszyfrowanie trójkowego charakteru kodu genetycznego

2) Rola drobnoustrojów w rozwoju genetyki <=> Mapowanie genów

|=> Badanie przebiegu podziałów komórkowych

>=> Produkują aminokwasy, kwasy organiczne, witaminy

|=> Źródło restryktaz - enzymów rozcinających cząsteczki DNA

|=> Tworzenie biblioteki genów - w ich organizmach kopiowane są odcinki DNA pochodzące od innych organizmów

!=> Mutacje spontaniczne i indukowane

3) Podstawowe pojęcia genetyczne

!=> Genotyp - zespół genów danego osobnika warunkujących jego właściwości dziedziczne. Jest to sparowany układ alleli. Można go wyrazić symbolicznie za pomocą oznaczeń aa, AA lub Aa, gdzie aa i AA oznaczają homozygotę pod względem tego genu, a Aa oznacza heterozygotę.

!=> Fenotyp - zespół cech ujawniających się w danym środowisku, ujawnianie się genotypu w zależności od fenotypu

Gen - podstawowa jednostka dziedziczności, która determinuje powstanie jednego polipeptydu (białka) lub jakiegoś u RNA. Geny przenoszą informacje o budowie białek, w jakich okolicznościach należy je budować, z jaką intensywnością i przez jaki czas je produkować, do jakiego przedziału komórki je przesłać (np. do mitochondrium), w jaki tkankach jaki produkt ma zostać wytworzony

i=> Allele - jedna z wersji genu w określonym miejscu (locus) na danym chromosomie homologicznym. Allele tego samego genu różnią się jednym lub kilkoma nukleotydami. Występowanie więcej niż jednej wersji danego genu określa się jako polimorfizm. Dzięki zdegenerowaniu kodu genetycznego tylko część tych różnic przekłada się na różnice w budowie kodowanych białek. Powoduje to zróżnicowanie właściwości cząsteczek białka kodowanego przez różne allele tego samego genu <=> Homozygota - organizm posiadający identyczne allele danego genu (np. aa lub AA) w chromosomach. Homozygoty wytwarzają zawsze gamety jednakowego typu - identyczne pod względem materiału genetycznego (danej cechy). Homozygotyczność może dotyczyć jednego, kilku lub nawet wszystkich genów w organizmie

!=> Heterozygota - organizm posiadający zróżnicowane allele tego samego genu (np. Aa), w tym samym locus na chromosomach homologicznych. Gamety osobnika heterozygotycznego mogą być różne, tzn. mogą zawierać zupełnie odmienny materiał genetyczny i=> Geny dominujące - gen ujawniający się w fenotypie organizmu diploidalnego zarówno w przypadku genotypu homozygotycznego (gdy obydwa chromosomy homologiczne zawierają