Np.:
- Zasada jasności, ponieważ umożliwia prawidłowe planowanie i łatwość oceny przez parlament i opinie publiczną;
- Zasada realności, ponieważ postuluje maksymalną precyzję w planowaniu dochodów i wydatków budżetowych;
- Zasada jawności, ponieważ społeczeństwo (obywatele) są zaznajomieni z budżetem jego treścią sposobem uchwalania oraz ze sprawowaniem nad nim kontroli
Formy organizacyjno prawne wykorzystywane dla prowadzenia działalności w sferze publicznej określone w: w Ustawie z 2009r.
- Jednostki budżetowe
- Samorządowe zakłady budżetowe
- Agencje wykonawcze
- Instytucje gospodarki budżetowej
- Państwowe fundusze celowe
- Państwowe i samorządowe osoby prawne tworzone na podstawie odrębnych ustaw W Ustawie z 20Q5r.
- Jednostki budżetowe
- Zakłady budżetowe
- Gospodarstwa pomocnicze
- Publiczne fundusze celowe; państwowe i samorządowe
Wady i zalety wynikają z różnych metod powiązania z budżetem państwa (budżetem jednostki samorządu terytorialnego). Występują dwie podstawowe metody powiązania z budżetem:
- Metoda brutto (budżetowanie brutto) - jednostki budżetowe
- Metoda netto (budżetowanie netto) - pozostałe formy organizacyjno-prawne Budżetowanie brutto - zalety
- Pokrywanie wydatków niezależnie od osiąganych przez jednostkę dochodów
- Ewidencjonowanie i ścisła kontrola wykonania budżetu zgodnie z ustalonym preliminarzem budżetowym - istotne dla jawności i dyscypliny budżetowej
Budżetowanie brutto - wady
- Brak zainteresowania terminowym realizowaniem dochodów
- Brak bodźców do oszczędnego gospodarowania środkami budżetowymi
- Jeżeli podstawą do uzyskania środków na rok następny jest wysokość środków wydatkowanych w roku poprzednim - stworzone zostają bodźce do wydatkowania całości przydzielonych środków budżetowych - brak efektywności
Budżetowanie netto — zalety
- Bardziej efektywne gospodarowanie środkami publicznymi, ponieważ poziom wydatków uzależniony jest od poziomu realizowanych dochodów
- Zmniejszenie zakresu redystrybucji budżetowej
- Prawo do zatrzymania na rok następny pewnych środków (wyniku działalności) na rok następny
Budżetowanie netto - wady
- Potencjalne zmniejszenie zakresu kontroli wydatkowania środków publicznych