3582317046

Aleksander Sergjejewicz Gribojedow (1795-1829):

urodził się w Moskwie w zamożnej rodzinie szlacheckiej pochodzenia polskiego, był niesłychanie zdolny - w ciągu 2 lat ukończył Wydział Filologiczny Uniwersytetu Moskiewskiego, potem rozpoczął studia na Wydziale Prawa, równolegle studiując na Wydziale Matematyczno - Przyrodniczym,

w 1812 roku wziął udział w Wielkiej Wojnie Ojczyźnienej, w wyniku czego znalazł się w Brześciu Litewskim, gdzie w 1814 roku opublikował swój pierwszy utwór literacki - "Młodzi małżonkowie",

w 1816 roku porzucił służbę wojskową, wrócił do Petersburga, gdzie pojął pracę w Kolegium Spraw Zagranicznych,

w Petersburgu poznał wiele osób bohemy artystycznej (min. Szyszkowa), w 1817 roku wraz z Pawłem Katieninem napisał komedię pt. "Student" [CryąeHT], w której zarysowali konflikt między ARZ AM ASEM a BIESIADĄ,

osobiście    sympatyzował z BIESIADĄ, krytycznie odnosił się do

sentymentalistów,

w 1818 roku został mianowany sekretarzem misji dyplomatycznej w Teheranie (oficjalnie było to przeniesienie służbowe, jednak tak naprawdę była to udana próba usunięcia niewygodnego człowieka - sympatyzował z dekabrystami - śledztwo wszczęto w sprawie nielegalnego udziału w pojedynku),

w 1822 roku został przeniesiony na Kaukaz, rozpoczął tam pracę nad komedią "Mądremu biada" (pierwsze polskie tłumaczenie pod tytułem "Biada temu, kto ma rozum" w roku 1857, następne w 1951), którą skończył latem 1823 roku,

wraz z Piotrem Wiązi emskim napisał w 1823 roku komedię "Kto brat, kto siostra", której akcja toczy się w Warszawie,

w 1825 roku powrócił na Kaukaz, po upadku powstania dekabrystów został aresztowany, ale ponieważ nie dowiedziono jego bezpośredniego udziału, został zwolniony z więzienia i wyjechał do Persji,

będąc w Persji poślubił 16-letnią Gruzinkę - Ninę Szachszkabarę, stanowili szczęśliwe małżeństwo,

w wyniku ataku na ambasadę rosyjską w Teheranie i morderstwa pracowników Gribojedow zmarł w roku 1829.

“Mądremu biada”:

komedia spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem na salonach, pierwsza w Rosji komedia polityczna,

głównym bohaterem jest Czacki - przedstawiciel idei dekabiystowsłrich, który stara się zmienić otaczającą go rzeczywistość, jednak jego działania nie mają charakteru rewolucyjnego, a bardziej wychowawczo - perswazyjny, akcja rozgrywa się w Moskwie w środowisku szlacheckim,

komedia jest dwupłaszczyznowa, splatają się w niej dwa wątki (miłosny - Czacki zabiega o rękę Zosi i wątek walki ideowej między głównym bohaterem a resztą towarzystwa),

komedia spełnia wszystkie (z wyjątkiem dwuwątkowości) postulaty komedii klasycystycznej,

drukiem utwór ukazał się dopiero w 1833 roku, mocno okrojony przez cenzurę, jednak wcześniej funkcjonował w tzw. "drugim obiegu",

Pełna wersja drukiem ukazała się dopiero w 1862 roku.

W latach 20-tych (1815-1825) do głosu dochodzą wreszcie nieodwołalnie karamziniści. Jednak są to twórcy ukierunkowani na estetykę preromantyczną i