Nadzór bankowy w Polsce
W Polsce, na mocy ustawy z 1989 r. zadanie sprawowania nadzoru bankowego powierzono Narodowemu Bankowi Polskiemu (NBP), a w zasadzie prezesowi NBP. W dniu 6 maja 1989 r. w strukturach banku centralnego został powołany Departament Nadzoru Bankowego. Następnie ustawa z 1997 r. przekazała funkcję sprawowania nadzoru organowi kolegialnemu, tj. Komisji Nadzoru Bankowego (KNB). Decyzję i zadania określone przez Komisję są wykonywane przez Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego (GINB).
Celem nadzoru bankowego w Polsce jest zapewnienie:
• bezpieczeństwa środków pieniężnych gromadzonych na rachunkach bankowych,
• zgodności działalności banków z przepisami ustawy Prawo bankowe ustawy o NBP, ze statutem i z decyzją o wydaniu zezwolenia na utworzenie banku.
NBP prowadzi politykę rezerw obowiązkowych państwa, kształtował politykę stopy procentowej - obecnie kształtowaniem się stopy procentowej zajmuje się Rada Polityki Pieniężnej.
W ramach funkcjonującego systemu bankowego możemy wyróżnić następujące rodzaje banków:
• banki komercyjne,
• banki rozwojowe,
• spółdzielcze,
• oszczędnościowe
• banki specjalne.
Banki komercyjne - zajmują się głównie przyjmowaniem depozytów, oraz udzielaniem kredytów oraz wykonywaniem wszelkiego rodzaju operacji rozliczeniowych. Celem działania banku komercyjnego jest zaspokojenie wszelkich potrzeb jednostkom prowadzącym działalność gospodarczą, jak i klientom indywidualnym w zakresie usług bankowych.
Banki rozwojowe, czyli inwestycyjne - zajmują się całą gamą usług związanych z zarządzaniem finansowym i doradztwem. Gromadzą, więc one środki mające charakter długoterminowy, emitują papiery wartościowe oraz przyjmują lokaty. Mogą również uczestniczyć w rynkach surowcowych, organizować syndykaty finansowe, nadawać płynność rynkom kapitałowym, sprzedawać pożyczki i kapitałowe, ubezpieczenia.
Banki spółdzielcze - ze względu na charakter i zakres usług traktowane są często jako banki komercyjne. Ich działalność ma również charakter uniwersalny, polegający na świadczeniu różnego rodzaju usługi finansowych dla różnych grup klientów. Funkq'onują one przede wszystkim na terenie obszarów wiejskich
Banki oszczędnościowe - są to banki świadczące usługi depazytowo-kredytowe (w tym kredyty dla ludności) realizowane poprzez uzyskiwanie indywidualnych oszczędności drobnych wytwórców, gospodarstw domowych oraz samorządów terytorialnych. Banki specjalne - charakteryzują się tym, że oferta ich ma specjalny charakter odnoszący się do zakresu i formy działania, albo do rodzaju klienteli. Źródłem pozyskiwanych środków finansowych, przeznaczonych przede wszystkim na finansowanie inwestycji, są depozyty składane przez klientów, a także emisja i sprzedaż własnych obligacji. Banki te specjalizuj ąsię przede wszystkim w gromadzeniu powszechnych oszczędności, w finansowaniu średnio i długookresowych potrzeb przedsiębiorstw, projektów inwestycyjnych, programów restrukturyzacyjnych np. Polski Bank Rozwoju S.A. w Warszawie, Bank Inicjatyw Gospodarczych 5.A. w Warszawie, Bank Rozwoju Budownictwa Mieszkaniowego S.A. w Warszawie, banki obsługujące handel zagraniczny(również poszczególne jego obszary wydzielone przedmiotowo).