NAUKA O POLITYCE
Wykład Prof. Roman Backer
PAŃSTWO I SAMORZĄD TERYTORIALNY
Definicje państwa:
-> powinnościowe - jak państwo powinno wyglądać. Są bardzo różne, są zależne od wielu czynników. Mają najczęściej charakter ideoiogicznyfideoiogia -uporządkowany system wartości, kiedy mamy do czynienia z wartością najważniejszą i kolejno mniej ważnymi).
Podstawowe nurty ideologiczne:
1. Liberalizm - klasyczny liberalizm to liberalizm ekonomiczny, wolnorynkowy, z niewidzialną ręką rynku(to taka, która sama reguluje funkcjonowanie gospodarki), państwo ma nie przeszkadzać gospodarce, laisse faire - pozwólcie czynić, działać na polu ekonomicznym, tak jak ludzie sami chcą, z tego tytułu powstała koncepcja państwa jako stróża nocnego - lesera, Państwo jako stróż nocny jest państwem minimalnym - ta koncepcja jest typowa dla liberału; np, Adam Smith -klasyczny przedstawiciel liberalizmu ekonomicznego
zbędne koszty - niepotrzebne w procesie produkcji (podatki), państwo powinno jak najmniej kosztować, zabierać jak najmniejsze podatki, powinno być jak najbardziej efektywne, jak najmniej efektowne i jednocześnie nie powinno wkraczać do dziedzin, którymi nie powinno się zajmować Neoliberalizm - przedstawiciel to Keynes, Hayek, Friedman. Państwo ma obowiązek zajmowania się gospodarką, ale jest to obowiązek znacznie ograniczony. Państwo ma zajmować się ustalaniem reguł funkcjonowania gospodarki aby były jak najbardziej efektywne, reguł instytucjonalnych. Państwo ma dbać aby nie psuć pieniądza, o zrównoważony budżet, aby przestrzegano prawo w gospodarce żeby nie oszukiwano,
Ninja - nie mają pracy, dochodów, majątku
2. Socjaldemokracja - wywodzi się z szeroko rozumianego marksizmu, ale jeszcze w większym stopniu wywodzi się z radykalnego momentu rewolucji francuskiej
(trzy podstawowe pojęcia rewolucji: wolność polityczna, równość polityczna i braterstwo rozumiane jako kategorie prawne)
Równość: ^egalitaryzm, * braterstwo, * niemożliwość życia kosztem innych Państwo dobrobytu(welfare State) - takie państwo, które zapewnia każdego z samego faktu jego urodzenia odpowiedni poziom życia, taki poziom życia, który może mu być zapewniony ze względu na dobrobyt społeczny. Wprowadzone w Niemczech przez Ottona von Bismarcka. Ogromna rozbudowa świadczeń socjalnych w ramach państwa dobrobytu. Państwo dobrobytu to państwo, które rozszerza
znaczne funkcje państwa(musi zajmować się opieką, polityką, edukacją, formami przygotowania do zawodu). Wszyscy mają zarabiać w miarę tyle samo.
Podatek progresywny - powoduje, że wszyscy zarabiają realnie mniej więcej tyle samo, chociaż nominalnie wygląda to różnie.
W Szwecji podatek progresywny dochodził do 80% w roku 1970 Demokracja partycypacyjna - uczestnicząca. Rozmaite formy prywatyzacji pracowniczej (np. sprzedaje się zakład pracy pracownikom). Demokracja partycypacyjna to strajk - zatrzymanie produkcji w fabrykach i produkowanie
1