3582318222

Gleby kuli ziemskiej

Typ	Charakterystyka	Główne obszary występowania	Przydatność rciricza
STREFOWE
Tundrowe	Tworzą się w Idmade subpdamym, są płytkie 1 słabo wykształcone ze względu na wieczną marzłoć.	Pn. kraóce Eurazji (od Piw. Kdsklego po Kamczatkę), pn. część Ameryki Pn. (od Alaski po Labrador), wybrzeże Grenlandl.	Uprawy jęczmienia 1 ziemniaków, Inne uprawy w szklarniach.
Blelcowa	TWorzą się wklmade umiarkowanym chłodnym na piaskach porośniętych lasami szpikowymi. Słabo rozwlnlęiy poziom próchniczy 1 debrze wykształcony poziom błelcowanla (wymywania) w postaci jasnej wstęgi kwarcowego pyłu 1 piasku.	Na południe od gleb wndcwych -znaczne obszary Etropy Pn. I Środo, szeroki pas w europejskiej 1 azjatyckiej częśd Rosji, pn. część USA 1 znaczne obszary Kanady. Dominują w Polsce	Uprawy żytą owsa, jęczmlenlą ziemniaków 1 rod In pastewnych; pszenica wpd. częśd cbszaru występowania Wymagają dobrego nawożenia
Brunatne	Tworzą się na obszarach lasów mieszanych 1 liściastych w klimacie umiarkowanym 1 podzwrotnkowym o cechach oceanicznych. Słabiej zaznaczony proces Nellcowania, lepiej rozwlnlęiy poziom próchniczy.	Europa Zach. 1 Pd., Mandżurią Korea, Japonią część USA, Cli Iny, Australa Pd., Nowa Zelandia, Chile 1 zach. Argentyna. Także w Azji Mniejszej, Afryce Pn. 1 pn.-wsch.	Rod lny zbożowe, okopowe 1 przemysłowa Przy odpowiednim nawożeniu uzyskuje się wysdde piony.
Czamozlemy	Tworzą się wklmade umiarkowanym na lessach, przy udziale trawiastej 1 cebukowe rośktnośd stepowe). Poziom próchnicy dochodzi do lm 1 więcej.	Szeroki pas od pd.-wsch. Europy poprzez Węgry, Rumunię, Mołdawię, Ukrainę 1 Rosję aż do Jen beju; pd. Syberia, Mandżuria, prerie St. Zjednoczonych, pn.-wsch. Argentyna 1 Urugwaj	Uprawa pszenicy, buraka cukrowego, bawełny. Gleby bardzo żyzną łatwo uiegająenozp.
Kasztanowa	Tworzą się w klmatach depłydi 1 suchych, poziom próchnlczny jaśniejszy, o czerwonym zabarwieniu pochodzącym od tlenków żelaza	Na północ od M. Kaspijskiego 1 Araisłdego po Balchasz, Wyżyna Mongciska. część Wleilde) Równiny PrerilwUSA	Uprawa pszenicy, kukurydzy, bawełny. Przy odpowiednim nawożeniu daje dobre piony.
Szarozlemy pustynna	Słabo rozwinięty poziom próchnlczny Itir jego całkowity brak ze wzjpędu na brak wody 1 szaty roślmej.	Obszary pustynne Azji środcowej, Sahara w Afryce, środkowa obszary Australl.	Nie nadają dę do uprawy.
Czerwenozlemy, żółtozlemy	Powstają w klmade gorącym 1 wigotnym, gdzie liewne deszcze niszczą warstwę próchriczną	Afryka równkowa, Ameryka środo, pn. Australą pd.-wsch. Azja, Indie. Stanowią ok. 25% powierzchni lądu	Wymagają skompilowanych zabiegów agrarnych. Uprawa kakao 1 drzew kauczukowych.
ASTREFOWE
Rędziny	Tworzą się na wietrzejących wapieniach, dość gruby poziom próchnicy zalega bezpośrednio na skale macierzystej -brak pozostałych poziomów.	W kłmade umiarkowanym na wapieniach; w klmade śródziemnomorskim powstaje tzw. terma rossa	Urodzajne ale trucie do Lprawy.
Aluuialie (mady)	Tworzą się współcześnie wzduż dolin rzecznych 1 na obszarach ujśdcwych z debnego materiału naniesionego przez rzekł. Bogate w próchnicę.	Największe obszary w Eglpde, Mezopotamii, w Indach, na Nizinie Chll sklej.	Nadają się do wszystkich upraw, ale często wymagają meloracjl
Bagienne	Wysoko położone lustro wody gruntowej 1 mały przepływ powodują pcwstanle nie rozłożonej torfów®) próchnicy.	Na różnych obszarach na stosunkowo riewłeldch przestrzeniach, najwięcej na Nizinie Syberyjskiej	Mało urodzajną wymagają osuszenia
Czarne ziemie	Powstają na obszarach zarastających bagien, zanikających jezior, przy obniżonym poziome wód gontowych	Na różnych obszarach - największe w Afryce środk., Indiach, Urugwaju, W Polsce na Kujawach	Urodzajne, ale wymagają odpowiednich zabiegów agrotechnicznych
Górskie	Płytkie, pozbawione wyraźnego profflu, niszczone przez sine wietrzenie.	Na taranach górzystych	Słabe, stanowią podstawę Inodcwil. W doi na cli owies 1 ziemniaki.