95079

wyodrębniającej się części kuli ziemskiej), należą także realnie kształtujące się na tym obszarze więzi międzypaństwowe i transnarodowe, dotyczące zarówno dziedziny politycznej, jak i gospodarczej oraz kulturowej, jednocześnie państwa i społeczeństwa powinny te więzi sobie wyraźnie uświadamiać, przejawiając dążenie do współpracy, wspólnoty czy jedności. Istotną sprawą jest zatem kryterium subiektywne: wola zainteresowanych państw i społeczeństw, które zarówno określają zasięg regionu, jak i wnoszą podstawowy wkład w kształtowanie więzi na danym obszarze. Więzi te mogą przybierać określone ramy prawnomiędzynarodowe i instytucjonalne.

2. pojęcie regionalizmu

F. Golembski: „regionalizm jest zjawiskiem społecznym bezpośrednio związanym z pojęciem „regionu ', ale jego uwarunkowania (w sensie ideowo-doktrynalnym) mają określone związki historyczne uwypuklające jego charakter i funkcje.”

N. Iordache: regionalizm jako doktryna stosunków międzynarodowych, która głosi potrzebę prowadzenia polityki „zmierzającej do pobudzenia specjalnych stosunków między narodami w danej strefie geograficznej”.

E. Haliżak traktuje regionalizm zarówno jako kategorię ontologiczną, jak i teoretyczną. Jako kategoria ontologiczna odzwierciedla obiektywne zjawiska i procesy zachodzące w rzeczywistości międzynarodowej, zaś jako teoretyczna stanowi swego rodzaju metodę badawczą. Kategoria ta wiąże się zatem z pośrednim poziomem analizy środowiska międzynarodowego między poziomem globalnym a poziomem polityki zagranicznej państwa.

Najbardziej typowe definicje regionalizmu wg Haliżaka: 1) definicje utożsamiające regionalizm z rozwojem organizacji regionalnych, 2) definicje traktujące regionalizm jako alternatywę wobec współpracy globalnej do rozwiązania problemów dotyczących pewnej grupy państw o większym stopniu wspólnych interesów i wartości, 3) definicje traktujące analizowane zjawisko jako etap pośredni między państwem narodowym a organizacją czy rcądem światowym, 4) definicje akcentujące rolę regionalizmu jako zewnętrznego wyrazu indywidualnych dążeń państw danego regionu do współdecydowania w celu zapewnienia sobie bezpieczelistwa czy zinstytucjonalizowania współpracy gospodarczej. 5) definicje traktujące regionalizm jako narzędzie polityki zagranicznej państw.

Istotą regionalizmu jest nie umiejscawianie państw w fizycznej pizestrzeni, lecz wzięcie pod uwagę rodzajów oraz częstotliwości interakcji. Regionalizm stanowi długofalową tendencję rozwojową związaną z dążeniem państw do lepszego zaspokojenia swoich potrzeb: zapewnienia bezpieczeństwa, podwyższenia poziomu życia obywateli oraz współudziału w życiu międzynarodowym.

Geneza „regionalizmu” wiąże się z regionalizacją czyli „ internacjonalizacją oddziaływań między uczesmikami, mająca swe źródło w specyficznych uwarunkowaniach i ograniczoną tylko do pewnego obszaru, liczby uczesmików i zakresu oddziaływań między mmi”.

Pojęcie regionalizmu może odnosić się nie tylko do zwartego lądu ale także do państw nadbrceżnych dookoła przestrzeni morskiej. T. Jasudowicz: regionalizm „zewnętrzny” - współpraca dowolnego kręgu państw odnosząca się do oznaczonego, ograniczonego terytorialnie obszaru geograficznego, stanowiącego „region” stosownie do wskazań geografii fizycznej.

Regionalizm morski ma u swych podstaw specyficzne cechy i konieczności (charakterystyki) obszarów morskich, które razem wzięte tworzą zespół czynników genetycznych i warunkujących ten proces.