WPROWADZENIE DO LOGIKI WYJAŚNIANIA
1. Zdania ogólne
a) Zdanie ogólne - Podmiot jest nazwą ogólną, a zdanie dotyczy wszystkich jej desygnatów
• Każdy student j est pracowity. - Jeśli ktoś j est studentem, to jest pracowity. (Dla każdego x: jeśli x jest studentem, to x jest pracowity).
• Każdy Piotr to łotr - np. "jeżeli każdy ma na imię Piotr, to każdy Piotr to łotr”
• Wszystkie Anie są ładne np. „ jeżeli x ma na imię Ania, to x j est ładny3’
• Drzewa liściaste j esienią tracą liście
• Polki systematycznie chodzą do kosmetyczki
• Polscy studenci zwykle sumiennie i systematycznie uczą się na koniec semestru.
• Każdy będący na plaży chce się opalać. Jeżeli każdy x jest na plaży, to x się opala. Zdanie ogólne fałszywe, bo będąc na plaży może budować zamki z piasku, kąpać się w morzu bądź w jeziorze.
• Każdy szlachcic - mężczyzna w Polsce feudalnej był obowiązany do służby wojskowej.
• Każdy sposób zachowania się wzmacniany przez następującą po nim nagrodę utrwala się.
• Każda grupa społeczna cechuj ąca się odrębnością kulturową wykazuj e tendencję do preferowania własnych wzorów kulturowych i niechęć do wzorów innych grup.
Zdaniem ogólnymjestnp. "Prawo racjonalnego działania".
Poj ęcie "Zdania ogólnego" jest szersze względem zdania nazwanego "Generalizacja empiryczna". Każda "generalizacja empiryczna" jest zdaniem ogólnym, ale nie odwrotnie.
Zdania ogólne:
- ogólnotwierdzące -każdy student jest pracowity
- ogólnoprzeczące - żaden student nie jest pracowity Zdania szczegółowe:
- szczegółowotwierdzące - niektórzy studenci są pracowici
- szczegółowoprzeczące - niektórzy nie są pracowici
b) Zdanie ściśle ogólne - to zdania o nieograniczonym zasięgu czasoprzestrzennym.
O zdaniach ściśle ogólnych można powiedzieć, że dotyczą skończonej liczby przypadków (przeliczalnej), ale nieograniczonej (w danym czasie da się - teoretycznie rzecz biorąc - policzyć / wskazać wszystkie przypadki zamarzającej wody, ale przecież zjawisko zamarzania nie jest ograniczone tylko do tych stwierdzonych przypadków, bo ono wystąpi w przyszłości).
Zdanie ściśle ogólne może być: prawem nauki i prawem przyczynowo-skutkowym.
Zdanie warunkowe stwierdzające, że jeśli obiekt posiada określone cechy (jeśli wystąpiły określone warunki) opisane w poprzedniku, to nie może nie posiadać cech (nie mogą nie wystąpić warunki) opisane w następniku bez względu na czas i miejsce.
• Zawsze, gdy śpię, wolniej oddycham - bo w poprzedniku sformułowano warunki do wystąpienia zjawiska opisanego w następniku (jeśli nastąpią, to nie może nie wystąpić zjawisko opisane w następniku).
• Każdy człowiek jest śmiertelny . - Jeśli ktoś jest człowiekiem, to jest śmiertelny.
■ Każdy student ma maturę - Jeśli ktoś jest studentem, to ma maturę. (Dla każdego x: jeśli x j est studentem, to x ma maturę).
• Zawsze gdy się kąpię, jestem mokra. Jeśli x się kąpie, x jest mokry.
• Każdy słowik to ptak. Jeżeli x jest słowikiem, to x jest ptakiem.
• Każda gruszka jest owocem.
2. Zdanie warunkowe
1