Geneza postępowania
Wpływ na powstanie postępowania administracyjnego wywarła koncepcja państwa - prawa i zmiana statusu jednostki w państwie (poddany przekształcał się w obywatela i zyskał uprawnienia wobec organów władzy państwa). Regulacja obowiązków organów w administracji względem jednostki, doprowadziło do powstania prawa administracyjnego i postępowania administracyjnego, W Europie POA rozwijało się w 2 syst: prawa stanowionego, prawa zwyc zaj owe go,
W IIRP POA regulowało rozporządzenie prezydenta państwa z 22 marca 1928 r (do początku lat 80-tych).
Przesłanki kodyfikacji:
1. nieadekwatnaść struktury aparatu administracyjnego do postanowień kodeksu.
2. konieczność określenia statusu prokuratora w POA
3. konieczność proceduralnego uregulowania instytucji skarg i wniosków.
4. potrzeba unowocześnienia POA Podstawowe pojęcia
POA - to ciąg czynności podejmowanych przez organ administracyjny w celu rozpoznania indywidualnej sprawy i jej rozstrzygnięcia w formie decyzji (np. nakaz rozbiórki garażu).
Stroną - jest każdy podmiot bezpośrednio zainteresowany rozstrzygnięciem sprawy.
Osoba zainteresowana - to osoba, która jest pośrednio zainteresowana rozstrzygnięciem sprawy (stroną jest np. Jan Kowalski - właściciel, a osobą zainteresowaną - sąsiad).
Organ administracyjny - to podmiot prowadzący postępowanie administracyjne.
Postępowanie ogólne - to postępowanie uregulowane KPA natomiast postępowanie szczególne regulowane są przez inne ustawy, to tzw. postępowanie pozakodeksowe (iex specjalnis, lex posterior).
Trvbv postępowania
Tryb główny to postępowanie przez organem I i II instancji.
Tryby nadzwyczajne to:
postępowanie o stwierdzenie nieważności decyzji, postępowanie w sprawie wznowienia postępowania.
Stadia postępowania:
- wstępne - polega na przygotowaniu i wszczęciu postępowania, wyjaśniające - postępowanie dowodowe,
rozstrzygające - polega na wydaniu decyzji (postanowienie lub ugoda).
POA a POS
Cecha wspólna obu postępowań - wspólną cechą postępowania jest indywidualizacja sprawy (można konkretnie wskazać o co i o kogo chodzi) oraz wiążący i władczy charakter rozstrzygnięcia tzn, rozstrzygnięcie staje się prawem dla organu, który je wydaje i dla strony postępowania.
Różnice:
POS ma charakter kontradyktoryjny (sporny). Strony toczą spór, który ma rozstrzygnąć niezależny i niezawisły sąd Kontradyktoryjność nie występuje zasadnicza w POA ,
Rozstrzygnięcie w POS wydaje niezależny i niezawisły sędzia a w określonej strukturze administracyjnej i podlega poleceniom służbowym przełożonego.
Przedmiotem postępowania administracyjnego jest sprawa administracyjna regulowana prawem administracyjnym natomiast przedmiotem POS inne sprawy (np. kama, cywilna),
W POA rozstrzyga się w formie decyzji (ugoda, postanowienie), a w POS w formie orzeczenia (wyroku lub postanowienia).
Zasady POA
1. Zasada praworządności działania organu administracyjnego fart. 6,7 KPA). Organ prowadzący postępowanie musi działać zgodnie z prawem i czuwać by pozostałe podmioty biorące udział w postępowaniu działały zgodnie z prawem, a zatem występuje tu w roli kierownika, regulatora i dysponenta władzy.
2. Zasada prawdy obiektywnej (art.7 KPA). Charakteryzuje różne postępowanie nie tylko administracyjne. Organ prowadzący postępowanie powinien dołożyć wszelkich starań by ustalić rzetelnie i obiektywnie stan faktyczny sprawy, robi to głównie poprzez postępowanie dowodowe.
3. Zasada uwzględnienia dwóch interesów i wywarzeniu ich proporcji w rozstrzygnięci u sprawy. W POA interes musi uwzględnić interes jednostki i interes społeczny (publiczny). Zasada mówi o konieczności wywarzenia obu interesów, a zatem organ musi dokonać ich oceny i przyznać pierwszeństwo jednemu z nich. Nie ma prawnego obowiązku, który nakazywałby rozstrzygnięcie na korzyść interesu publicznego.
4. Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu (art. 10 KPA). Strona powinna aktywnie uczestniczyć w postępowaniu tak by miała poczucie tego, iż ma wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Organ powinien strony aktywizować, informować o przysługującym im prawach.