3582320209

Monopol:

•    przedsiębiorstwo jest dawcą cen

•    jeden producent

• produkt nie ma substytutów

• istnieją bariery wejścia

Popyt na produkty lub usługi monopolisty nie zależy od cen innych produktów lub usług.

Źródła powstania monopolu:

•    pozarynkowe

-    decyzje rządowe (infrastruktura): prawo własności, prawo patentowe

-    okoliczności związane z ogra niczo

•    rynkowe

- innowacje - nowe potrzeby nabywców, nowe produkty lub usługi

-    w wyniku „gry rynkowej" wykorzystanie przewagi konkurencyjnej

Warunkiem koniecznym do istnienia monopolu jest brak substytutów.

Monopol czysty -100% dostaw od jednego dostawcy.

Monopolista przejmuje część nadwyżki konsumenta.

Wskaźniki pomiaru siły monopolu:

•    wskaźnik cenowej elastyczności popytu

•    wskaźnik mieszanej elastyczności cenowej popytu

•    indeks monopolu Lernera

•    wskaźnik Rothschilda

Wskaźnik Lernera (stopa marży zysku):

P-MC 1 P    e

L

L - wskaźnik Lernera P-cena rynkowa

e-współczynnik elastyczności cenowej popytu

W konkurencji doskonałej P = MC -> L=0. Firmy w konkurencji doskonałej nie mają żadnej siły rynkowej. Dodatnie wartości indeksu Lernera wskazują na istnienie siły rynkowej. Im większa wartość, tym większa siła

rynkowa przedsiębiorstwa. W przypadku monopolu, indeks Lernera wynosi L = -, gdzie £ to wartość cenowej

£

elastyczności popytu. Indeks Lernera nigdy nie przekracza 1, ponieważ koszt krańcowy MC jest zawsze nieujemny.

Wskaźnik Rothschilda:

a - kąt zawarty między prostą dd' (popyt przedsiębiorstwa) a pp'

P - kąt zawarty między prostą DD' (popyt rynkowy) a pp'

Przykłady barier wejścia:

•    różnicowanie produktu - firma produkuje wyraźnie zróżnicowany wyrób, a konsument łączy go z określoną marką, to nowej firmie będzie bardzo trudno przebić się na ten rynek

•    kontrola nad zasobami naturalnymi - gdy przedsiębiorstwo zarządza podażą ważnych czynników wytwórczych, to może odmówić dostępu do nich potencjalnym konkurentom

•    patenty, prawa autorskie, znaki firmowe i inne bariery prawne - pozycja monopolowa może być chroniona np. poprzez patenty, prawa autorskie czy też różne inne formy zezwoleń

•    bariery strategiczne