PRAWO UNII EUROPEJSKIEJ:
• Od 1 maja 2004 r. tj. od dnia wejścia w życie Traktatu Akcesyjnego, na mocy którego Polska stała się Państwem Członkowskim Unii Europejskiej i podlega wszelkim normom prawa unijnego, bez potrzeby ich inkorporacji
• Członkostwo w Unii Europejskiej oznacza, iż od 1 maja 2004 r. na terytorium Polski obowiązuje prawo unijne z całym jego dotychczasowym dorobkiem. Prawo to stanowi część krajowego porządku prawnego, zaś w przypadku kolizji z ustawami Państw Członkowskich, zgodnie z zasadami: bezpośredniego skutku, pierwszeństwa i efektywności - regulacje prawne prawa unijnego mają pierwszeństwo przed normami krajowymi, co wynika z art. 91 ust. 3 Konstytucji RP.
• pierwotne (tu należą przede wszystkim traktaty: Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Traktat o Unii Europejskiej, Układ z Maastricht, Układ z Schengen, Traktat Amsterdamski)
• wtórne, czyli rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie.
Akty prawne UE to sformalizowane akty woli instytucji kierowniczych Unii Europejskiej, które mają. doprowadzić do realizacji zadań nałożonych na państwo członkowskie Unii, osoby prawne, fizyczne i instytucje kierownicze:
> rozporządzenia
> dyrektywy
> decyzje
> zalecenia
> opinie
Rozporządzenie (regulation)
• Akt o charakterze generalnym i abstrakcyjnym* przyrównywany niejednokrotnie do ustawy w porządkach prawnych krajów UE. Rozporządzenie musi obowiązywać w całości w każdym kraju członkowskim UE, ma bezpośrednią moc wiążącą, co oznacza, że nie wymaga żadnej transformacji na akty właściwe dla danego państwa (np. ustawy). Rozporządzenie jednoznacznie określa skutek, jaki ma być przez nie osiągnięty, jak i kroki prowadzące do jego realizacji. Rozporządzenia bezpośrednio dotyczą obywateli UE nadając im prawa i nakładając na nich obowiązki.
• Sądy państw członkowskich muszą stosować bezpośrednio normy zawarte w rozporządzeniu. Jeśli prawo wewnętrzne państwa członkowskiego pozostaje w sprzeczności z rozporządzeniem, istnieje obowiązek zmiany i dostosowania prawa wewnętrznego do rozporządzenia.
Rozporządzenia dzielą się na
> podstawowe (wydawane na podstawie delegacji zawartych w traktatach).
> wykonawcze (określają sposoby realizacji rozporządzeń podstawowych). Rozporządzenia podstawowe wydaje zwykle Rada UE, a rozporządzenia wykonawcze
w stosunku do rozporządzeń Rady wydaje Komisja UE. Rozporządzenia podlegają kontroli legalności i mogą być zaskarżone do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich przez państwo członkowskie lub nawet osobę fizyczną lub prawną, jeśli