3582321331

ZAGADNIENIA DO EGZAMINU LICENCJACKIEGO (2008r.)

GEOGRAFIA SPOŁECZNO-EKONOMICZNA

1. Fizyczno - geograficzne przesłanki rozmieszczenia ludności na świede.

Wzrost liczby ludności naświede oraz migracje wpływają na rozmieszczenie hidnośd na świecie.

Jak wiem ludność rozmieszczona jest nierównomiernie i wynika to przede wszystkim z warunków środowiska

przyrodniczego oraz rozwoju historycznego i gospodarczego danego obszaru.

środowisko geograficzne określa zasadnicze ramy warunkujące osiedlenie i działalność ludzką

Granice masowego zaludnienia wyznaczająprzede wszystkim:

•    wzniesienie nad poziom morza

•    skrajnie gorący lub zimny klimat

•    dostępność do wody słodkiej

•    występowanie gleb nadających się do uprawy.

Większa część ludności skupia się na obrzeżach kontynentów. Zdecydowanie uprzywilejowane są strefy nadmorskie oddalane od morza do 50 km. Zamieszkuje je ok. 25% hidnośd świata, a gęstość zaludnienia przekracza tu 2-kratnie średnią gęstość zaludnienia świata wynoszącą 46 os./km².

Połowa mieszkańców naszego globu zamieszkuje pas szerokośd 200 km przylegających do mórz i oceanów.

Na skupianie się ludności na obszarach nadmarśkićh wpływ ma klimat ( wilgotny o małych amplitudach rocznych temperatur), dostępność komunikacyjna { morze- „okno na świat”, wymiana handlową możliwość rybołówstwa), ukształtowanie powierzchni {tereny nadmorskie w większości są nizinami).

Większość hidnośd świata mieszka na nizinach, a gęstość zaludnienia maleje wraz ze wzrostem wysokości nad poziom morza.

Okcdo 60% ludności świata mieszka na obszarach do 200 m n.p.m., a około 80% do 50Om n.p.m.

Inny jest jednak wpływ na rozmieszczenie ludnośd wzniesienia nad poziom marzą a irniy ukształtowania terenu w różnych szerokościach geograficznych.

W małych szerokościach (strefa między zwrotnik owa) osadnictwo sięga wyżej, głównie ze względu na bardzo gorący i wilgotny klimat, częste zabagnienie i malaryczność terenów nizinnydi. Dlatego też częste osadnictwo spotyka się w Himalajach i Andach (nawet do SOOOm n.p.m).

Na znacznych wysókośdach zlokalizowano też takie miasta jak: La Paz, Quito, Bogote, Meksyk, Addis Abebą Windhuk{ stolica Namibii).

W Europie osadnictwo do wysokośd 2000 m n.p.m. występuje jedynie w Alpach. Na naszym kcnflynende ludność opuszcza góry, gdyż lepsze warunki do żyda znajduje na obszarach położonych niżej.

Najwyżej położoną miej scowośdą w Polsce jest Gubałówka { 1125 mnp.m.)

Rozpatrują: wpływ klimatu na rozmieszczenie hidnośd, uwagę należy zwródć na to, że większość ludnośd świata skupia się miedzy 20 a 60sŁ Szer. Geogr. pn.

Wiąże się to przede wszystkim z możliwością rozwoju rolnictwa w tych szerokościach, zwłaszcza w klimacie monsunawyra { umożliwiającym intensywną uprawę ryżu) i w kłimade umiarkowanym.

Najbardziej ograniczające osadnictwo są zapewne klimatyczne ekstremą czyli zbyt wysokie temperatury połączone z małymi opadami czy tez bardzo niskie temperatury. Bytowanie łudzi w takich warunkadi jest bowiem całkowicie łub w dużym stopniu uzależniane od dostaw zewnętrznych

Ponadto brak większych cieków wodnych- głównych źródeł zaopatrzenia w wodę, wykorzystywanych również jako szlaki komunikacyjną źródło energii, a także jako ważny surowiec przemysłowy- uniemożliwia koncentrację większej liczby hidnośd.

Niewątpliwie duży pływ na gęstość zaludnienia ma występowanie złóż surowców mineralnych

W przeszłości największą rolę jako czynnik koncentracji odgrywał węgiel kamienny na bazie którego powstały największe okręgi przemysłowe { Ruhry, Lilią GOP, okręgi w Wielkiej Brytanii, Doniecki, Appalaćhijśki, Damodar w Indiach).

Obecnie można wyróżnić cztery największe obszary koncentracji hidnośd:

wschodnioa2jatyćki (chtóskiX obejmujący wsch Chiny, Japonię, Koree- skupia około L5 mld osób

południowoazjatycki (indyjski), obejmujący Indie, Pakistan, Bangladesz- liczący 13 mld osób

europejski, ze szczególnym skupieniem hidnośd w zachodniej i środkowej Europie- ogółem około 0.7 mld osób

północnoamerykański, obejmujący północno- wschodnie tereny USA i pd- wsch Kanady- w sumie tkało 0.2 mld

osób.

Do mniejszych alebardzo gęsto zahidnionydi obszarów świata należą ponadto:

0 w Azji- wyspa Jawą nawet 2000os./ km²

o w Afryce- obszar nadmorski Nigerii oraz dolina i delta Nihi w Egipcie o w Am. Pd - ujśde La Platy oraz wybrzeże w rejonie Sao Paulo i Rio de Janeiro Z wyjątkiem Europy, Am. Pn. i Japonii, które są silnie uprzemysłowioną pozostałe obszary gęsto zaludniane mają zasadniczo charakter rolniczy.

Znacznie większe przestrzenie na świede ząjmuja obszary słabo zaludniane i bezludną których warunki naturalne nie pozwalają na większe zagospodarowanie rolnicze.

1