©Michał Mendala©
22. Tryb uchwalania ustaw pilnych.
Forma projektu pilnego po raz pierwszy zapisana w Małej Konstytucji 17 października 1992. Obecnie zapisana w art. 123 Konstytucji III RP (jeszcze©)
Formy skrócenia postępowania ustawodawczego:
- przystąpienie do pierwszego czytania niezwłocznie po otrzymaniu przez posłów projektu,
- przeprowadzenie drugiego czytania bez odesłania projektu do komisji,
- przystąpienie do trzeciego czytania niezwłocznie po otrzymaniu przez posłów druku sprawozdania komisji.
Wyłączne prawo inicjatywy ustawodawczej w trybie pilnym posiada Rada Ministrów, która za pilny może uznać jedynie uchwalony przez siebie projekt (art 123 ust. 1) Projekt taki nie musi spełniać żadnych dodatkowych kryteriów (normalne uzasadnienie) i może być to dowolny projekt rządu, za wyjątkiem;
- projektów ustaw podatkowych,
- ustaw dot. wyboru Prezydenta RP, Sejmu, Senatu oraz organów samorządu terytorialnego,
- ustaw regulujących ustrój i właściwości władz publicznych,
- kodeksów,
które nie mogą posiadać klauzuli trybu pilnego co ma podstawę w konstytucji (art. 123 ust. 1)
Pilność projektu powinna być zadeklarowana w momencie wykonywania przez rząd prawa do inicjatywy ustawodawczej. Żadnemu organowi sejmowemu nie przysługuje prawo do wypowiadania się w kwestii uznania projektu za pilny. Marszałek Sejmu (po zaopiniowaniu przez Prezydium) może zwrócić projekt do RM w celu uzupełnienia, jeśli uzasadnienie dołączone do projektu nie odpowiada regulaminowym wymogom;
-wyjaśniać potrzebę i cel wydania ustawy,
-przedstawiać rzeczywisty stan w dziedzinie, która ma być unormowana,
-wykazywać różnicę pomiędzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym,
-przedstawiać przewidywane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne,
-wskazywać źródła finansowania, jeżeli projekt ustawy pociąga za sobą obciążenie budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
-przedstawiać założenia projektów podstawowych aktów wykonawczych,
-zawierać oświadczenie o zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej albo oświadczenie, że przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Uzasadnienie powinno przedstawiać również wyniki przeprowadzanych konsultacji oraz informować o przedstawionych wariantach i opiniach, w szczególności, jeżeli obowiązek zasięgania takich opinii wynika z przepisów ustawy.
Klauzulę pilności zdejmuje z projektu ustawy Marszałek Sejmu wyłącznie na wniosek rządu i nastąpić musi to do momentu drugiego czytania.