Psychologia Ogólna
PSYCHOLOGIA - bada prawa zachowania osobników ( zwierząt i ludzi }, i wszelkie czynniki ( zewnętrzne -środowiskowe + wewnętrzne - osobowościowe }, które tym zachowaniem kierują.
Zachowanie jest warunkowe i przez czynniki środowiskowe ( nabyte ) i genetyczne ( wrodzone ) oraz poprzez interakcje tych czynników.
Psycholodzy ustalają pewne założenia co do postrzegania z świata. Zakładają, że:
a) pewne zdarzenia się powtarzają, więc można je przewidywać;
b) wszelkie zdarzenia mają przyczyny, więc można je badać;
c) jedyna wiedzą która jest istotna jest, jest wiedza empiryczna, oparta na badaniach empirycznych, dających się powtórzyć. Prawidłowość musi być stwierdzona przez wiele niezależnych grup badaczy.
Psychologia jako nauka :
1) Opis rzeczywistość - posiada aparat pojęciowy, terminy zdefiniowane w dziedzinie wiedzy;
2) Wyjaśnianie zjawisk - dlatego ludzie zachowują się tak a nie inaczej, podać przyczyny tych zachowań;
3) Przewidywanie - przewidzieć zachowania ludzkie, statystyka i psychologia posługuje się prawdopodobieństwem, rzadko się sprawdzają;
4) Sterowanie - zachowaniem ludzi, nie ma 100% manipulowania ludźmi.
KIERUNKI PSYCHOLOGII wg. Prof. Kozieleckiego „ Koncepcje psychologiczne człowieka"
I. PODEJŚCIE BEHAWIORALNE - wg behawioryzmu podstawowych czynnikiem warunkującym zachowanie
człowieka są bodźce z otoczenia.
II. PODEJŚCIE PSYC HO DYNAMICZNE - najważniejszymi czynnikami są czynniki wewnętrzne np. motywy,
pragnienia, prośby, potrzeby.
III. PODEJŚCIE POZNAWCZE - na zachowanie człowieka wpływają odbierane informacje z otoczenia
przetworzone przy pomocy struktur poznawczych naszego umysłu.
BEHAWIORYZM
Człowiek jest istotą reaktywną, Zachowanie człowieka opisuje formuła S - R ( bodziec - reakcja } = istota koncepcji behawiorystycznej. Osobowość nie wpływa na zachowania człowieka. Nauka nie bada zjawisk nieobserwowalnych, metafizycznych takich jak : osobowość, świadomość. Możliwości uczenia się człowieka są nieograniczone, należy tylko odpowiednio dobrać bodźce.
Źródła :
1. Laboratorium Pawłowa - Rosja - warunkowanie klasyczne ( pies )
2. Badania w USA - Watson, Tolman, Skinner - warunkowanie instrumentalne.
WARUNKOWANIE KLASYCZNE
Badali zwierzęta ( psa ) ich wyższą czynność nerwową, odruchy. Zaobserwował czynniki bezwarunkowe wtedy, gdy ich nie powinno być. Czynniki bezwarunkowe występują wtedy gdy zadziała dany bodziec, bez udziału świadomości, np. wydzielanie śliny -» gdy mamy co trawić.
Pawłów - przed porą jedzenia pies wydzielał ślinę, nie mając nic do trawienia - pojawił się odruch bezwarunkowy,
Bodziec obojętny życiowo ( np. brzęczyk ) nabrał znaczenia i stał się bodźcem warunkowym wywołującym zachowania warunkowe zbliżone do bezwarunkowego « bodziec symbol zapowiadał bodziec najważniejszy. Reakcja może również występować w przypadku bodźców podobnych uwarunkowanych = generalizacja.
GENERAL12AC[A - reakcja pojawi się na bodziec podobny do bodźca warunkowego. Im mniej podobny bodziec tym reakcja słabsza, im bardziej podobny tym silniejsza,
RÓŻNICOWANIE - wygaśnięcie reakcji na dany bodziec, w następstwie pojawienia się kolejnego bodźca wywołującego taką samą reakcję ( =/ generalizacji )
WYGASZANIE - gdy chcemy wygasić reakcję, nie podajemy wzmocnienia (np. pies -dzwonek - bez jedzenia)
WARUNKOWANIE INSTRUMENTALNE = warunkowanie reakcji
Uczymy się wykonywać na określony bodziec, określoną reakcję ( badali również zwierzęta ) . Zachowanie się stanie się instrumentem do uzyskania lub utraty ( uniknięcia ) czegoś:
a) Wzmocnienia pozytywne - powodują wykonanie reakcji, aby coś utrzymać -» nagrody
b) Wzmocnienie negatywne - aby czegoś uniknąć -» kary.
Osobnik wykonuje pewną reakcję po to aby uniknąć kary albo otrzymać nagrodę.
Warunkowanie klasyczne jest warunkowaniem bodźca, warunkowanie instrumentalne jest warunkiem reakcji.
GENERALIZACJA reakcji
1