Rachunek kosztów jest ważnym elementem systemu rachunkowości. Określany jest jako ogół czynności zmierzających do ustalenia wysokości nakładów w pracy żywej i uprzedmiotowionej,
poniesionych w przedsiębiorstwie w określonym czasie i z określonym przeznaczeniem
Do podstawowych celów rachunku kosztów możemy zaliczyć:
- dostarczenie danych do zarządzania przedsiębiorstwem, danych istotnych,
- dostarczenie danych do pomiaru w sposób prawidłowy w wyniku okresu podmiotu oraz do wyceny produkcji gotowej i wtoku, która wdanym okresie nie została sprzedana.
Rachunek kosztów często wykorzystywany jest jako podstawa do podejmowania decyzji czyli kształtowania przyszłych kosztów. Do głównych zadań rachunku kosztu w tej dziedzinie możemy zaliczyć przede wszystkim: planowanie kosztów, zbieranie danych o faktycznych efektach zrealizowanych decyzji, porównywanie faktycznych efektów z przewidywanymi, podejmowanie działań korekcyjnych jeśli realizowane decyzje nie przynoszą spodziewanych efektów.
Rachunek kosztów pełnych jest w wielu krajach, w tym również w Polsce, obowiązkowym systemem rachunkowości sprawozdawczej.
Rachunek kosztów pełnych oparty jest na kosztach już poniesionych (na kosztach historycznych). Często nazywany jest rachunkiem tradycyjnym. Głównymi cechami charakteryzującymi ten rachunek są: podział kosztów całkowitych na koszty bezpośrednie i koszty pośrednie, na podstawie pełnego zużycia wszystkich czynników produkcji ustalany jest jednostkowy koszt wyrobu, rozliczenia kosztów pośrednich na poszczególne wyroby dokonuje się za pomocą różnych kluczy podziałowych, które mają zapewnić proporcjonalny podział kosztów pośrednich na wytworzone wyroby. Model rachunków kosztów pełnych zakłada, iż na wysokość całkowitych kosztów przedsiębiorstwa wpływ ma tylko jedna zmienna - wielkość produkcji.
Rachunek kosztów pełnych spełniał swoje zadania w sposób właściwy wtedy, kiedy zdolność produkcyjna przedsiębiorstwa była w pełni wykorzystana oraz kiedy udział kosztów pośrednich w kosztach całkowitych był relatywnie niski. Jednak od pewnego czasu warunki te są coraz rzadziej spełniane, ponieważ bariery popytowe istotnie ograniczają możliwości pełnego wykorzystania zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa.
Następuje także systematyczny spadek udziału kosztu bezpośrednich w kosztach całkowitych na rzecz wzrostu udziału kosztów pośrednich.
Główne wady, decydujące o ograniczonej przydatności rachunku kosztów pełnych do podejmowania decyzji przez kierownictwo to:
ma ograniczone zastosowanie w planowaniu,