3582324975

Unifikacja prawa cywilnego Druga Rzeczpospolita

Na skutek rozbiorów Polski różne części kraju znajdowały się pod wpływem różnych systemów prawnych. Z tego punktu widzenia można wyodrębnić cztery zasadnicze obszary prawne:

1.    ZIEMIE centralne (fCrólestwo Polskie tzw. Kongresowe powstałe po traktacie wiedeńskim w 1815

^r)

-    przez krótki czas obowiązywało prawo pruskie i austriackie;

-    od 1808 r. (Księstwo Warszawskie) obowiązywał Kodeks Napoleona —* księga II (prawo rzeczowe)

—* księga III (prawo spadkowe, zobowiązania, o umowach majątkowych małżeńskich, o zastawie, przywilejach i hipotekach, oraz o przedawnieniu).

-    Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego z 1825 r. (zastąpił I księgę KN)

—* prawo małżeńskie na zasadach wyznaniowych

—* o osobach i rodzinie

-    Ustawy hipoteczne z 1818 i 1825 r. wprowadziły min. księgi wieczyste w nowoczesnej postaci.

£ęv. Prawo Polsko-Francuskie

2.    Ziemie wschodnie

-    najpierw obowiązywał Statut litewski, potem przepisy carskiej Rosji zostały zebrane w tomie X, pierwszej części, w tzw. Zwodzie Praw

—* nie wywarł większego wpływu na rozwój prawa polskiego

3.    Ziemie zachodnie

-    najpierw: powszechne pruskie prawo krajowe (Landrecht), skodyfikowane w 1794 r.

-    potem (po powstaniu Rzeszy Niemieckiej) Kodeks Cywilny niemiecki z 1896 r.

—* mało przystępny, bardzo kazuistyczny, ale dostosowany do potrzeb rozwijającej się gospodarki kapitalistycznej;

4.    Ziemie południowe

-    Kodeks Cywilny Austriacki z 1812 r., znacznie znowelizowany w 1914, 1915, 1916 r. (prosty i jasny język, unikał kazuistyki, pod wpływem prawa natury, ale zachowywał niektóre instytucje feudalne)

—* wstęp (o ustawach cywilnych w ogólności)

—» część I (prawo osobowe i rodzinne)

—* część II (prawo rzeczowe, spadkowe i zobowiązania)

—» część III (o przepisach wspólnych dla praw osobowych i rzeczowych)

—    po odzyskaniu niepodległości utrzymano w/w przepisy, ale już nie jako prawo obce, ale polskie prawo dzielnicowe. Rozwiązanie to jednak było tymczasowe, czemu dał wyraz sejm powołując Komisję Kodyfikacyjną, niezależną od Ministra Sprawiedliwości, który jedynie brał udział w jej pracach i wnosił jej projekty do Sejmu;

DZIELI SIĘ NA DWA ETAPY:

I)    po I-wszej wojnie światowej

—    3.06.1919 r. — powołanie Komisji Kodyfikacyjnej RP — opracowała całe prawo cywilne, jednak w życie weszły:

*    1920 r. — prawo spółdzielcze

*    1924 r. — prawo wekslowe i czekowe, zastąpione w 1936 r. nowymi tekstami ustaw

*    1926 r. — prawo autorskie, prawo o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, prawo prywatne międzydzielnicowe i międzynarodowe.

*    1928 t. — prawo o ochronie wynalazków, wzorów i znaków towarowych, prawo o spółkach akcyjnych oraz kodeks postępowania cywilnego

*    1933 r. — kodeks zobowiązań i prawo o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością

*    1934 r. — kodeks handlowy

II)    po II-giej wojnie światowej

—    unifikacja przerwana w 1939 r., ale po zakończeniu wojny ważne jej wznowienie z 2 powodów: