3582326576

TRANSPORT PRZEZ BŁONY BIOLOGICZNE

Transport bierny b. małych cząsteczek w obu kierunkach regulowany różnicą stężęń = swobodna dyfuzja przez dwuwarstwę lipidową;

1.    Gazy: tlen, dwutlenek lub tlenek węgla, chlor, azot itp.

2.    Rozpuszczalniki i inne cząsteczki niepolame: alkohol, eter, benzen itp.

3.    Woda.

II. Transport ułatwiony = selektywny transport bierny przez kanały i nośniki zgodnie z różnicą stężeń (od większego ku mniejszemu);

1.    Kanały = białka transbłonowe budujące rurkę na wylot dwuwarstwy lipidowej; wewnętrzna powierzchnia kanału jest hydrofilna; przekrój (światło) kanału decyduje o wielkości cząsteczki lub jonu i zapewnia selektywny transport. Transport przez kanały jest dodatkowo regulowany mechanizmami otwierania lub zamykania kanału. Kanał może przypadkowo przybierać konformację otwartą lub zamkniętą, a może też być regulowany różnicą stężeń przewodzonego jonu czyli gradientem transbłonowym. Różnica stężeń generuje dodatkowo pewną siłę elektrostatyczną (potencjał elektrochemiczny), która także decyduje o otwarciu kanału. Kanał może być bramkowany tzn. może mieć część zmieniającą konformację po przyłączeniu cząsteczki sygnalnej. Takie „kompleksowanie" powoduje otwarcie kanału np. w synapsach stymulujących, lub zamknięcie w synapsach hamujących. Kanały bramkowane przyjmują 3-4 stanów konformacyjnych podczas aktu transportu.

2.    Jonofory lub nośniki są białkami transbłonowymi zdolnymi do zmiany konformacji po przyłączeniu jonu lub cząsteczki transportowanej. Przy konformacji początkowej w nośniku tworzy się nisza odpowiadająca kształtem cząsteczce transportowanej otwarta na przestrzeń z jednej strony błony. Między