3582428879

I. Historia

PRAWO (ius) - występuje w znaczeniu przedmiotowym i podmiotowym.

1.    Prawo w znaczeniu przedmiotowym - całokształt norm obowiązujących, rządzących życiem społeczeństwa, bez których społeczeństwo obejść się nie może. Są opatrzone przymusem państwowym.

łch treść zmienia się w czasie i miejscu, ale niezależnie od tych zmian wyodrębnia się wśród nich zawsze prawo publiczne i prawo prywatne. Podziału tego dokonał ULPIAN a kryterium tego podziału jest interes/Korzyść.

•    prawo publiczne - odzwierciedla stosunek społeczeństwa do jednostki. Normy przedstawiają wymagania, jakie społeczeństwo ma względem jednostki. Oczekiwania te są określone i zabezpieczone środkami przymusu. Ulpian definiując wskazał, ze prawo publiczne to normy publiczne, chroniące interes publiczny.

Prawo publiczne ma na względzie interes państwa rzymskiego!

•    prawo prywatne - gałąź prawa, w której kluczową rolę odgrywa interes jednostki. Normy prawa prywatnego regulują stosunki między równorzędnymi podmiotami, którym przysługuje prawo swobody umów (jednostka może podjąć decyzję, czy chce podjąć relację z innym podmiotem). Jednostki nie można zmusić do dochodzenia swoich roszczeń (żądanie na mocy norm prawnych). Jednostka ma prawo, ale nie obowiązek ubiegania się o nie.

Prawo prywatne ma na względzie interes jednostki!

2.    Prawo w znaczeniu podmiotowym - zakres wolności, kompleks uprawnień, przyznanych podmiotowi, np. prawo sprzedaży, prawo sporządzenia testamentu itp.

Pojęcie ius ewoluowało. Miało więc kilka znaczeń.

1*IUS - prawo, słowo wywodzi się od IUSTITIA - sprawiedliwość. Nazwa ta w okresie republiki oznaczała prawo w znaczeniu podmiotowym, jak i przedmiotowym. Sprawiedliwość - stała wola oddania każdemu tego. co mu się należy.

Chociaż prawnicy rzymscy woleli się zajmować praktycznym zastosowaniem prawa do konkretnych przypadków prawnych (łac. casus), podejmowano pewne próby definiowania prawa.

"Ius est ars boni et aequi" - prawo jest sztuką tego. co dobre i słuszne

Celsus

"luris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere. suum cuique tribuere"-zasady prawa są następujące: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, każdemu oddać, co mu się należy.

Prawo jest symbolem wartości. Powyższe paremie uosabiają te wartości prawa.

"Małe nostro iure uti non debemus"- nie powinniśmy źle korzystać z naszego prawa, gdyż "Non omne quod licet honestum est" - nie wszystko, co dozwolone jest uczciwe.

Są to paremie wszechobecne w prawie cywilnym. Związane z nadużywaniem prawa.