3582461864

PYTANIA Z EKONOMII NA EGZAMIN MAGISTERSKI

MAKROEKONOMIA 1. Pojęcie produktu krajowego brutto (PKB). Składniki i sposoby obliczania PKB.

Produkt Krajowy Brutto (PKB. Gross Domestic Product- GDP) jest miarą wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowanie na terytorium danego kraju, niezależnie od tego kto jest ich właścicielem

Mozę być mierzony albo w cenach rynkowych (zawierających podatki pośrednie nakładane na dobra i usługi), albo w cenach bazowych (uzyskiwanych przez producentów, czyli z pominięciem podatków pośrednich). Wyzsza stopa podatków powoduje, że wzrasta wartość produkcji w cenach rynkowych, gdy fizyczne rozmiary produkcji me zmieniają się. W związku z tym bardziej uzasadnione jest mierzenie PKB w cenach bazowych.

Są trzy równorzędne metody mierzenia PKB (powinny prowadzić do tego samego wyniku). Można go mierzyć:

-jako sumę wartości dodanej w procesie produkcji (metoda produkcyjna),

-jako sumę dochodów czynników wytwórczych (łącznie z zyskami) (metoda dochodowa).

- jako sumę wydatków na dobra finalne (metoda wydatkowa).

C - konsumpcja.

I - inwestycje.

G - wydatki państwa. X - eksport.

Z - import.

T_e- podatki pośrednie

Formuła obliczania PKB w cenach rynkowych (PKB,): PKB, - C + l + G + X- Z

Formuła obliczania PKB w cenach bazowych (Y):

Y = C + l + G + X- Z-T_e

Nominalny PKB mierzy się w cenach bieżących, czyli takich, które istniały w okresie, gdy osiągano składające się na PKB dochody.

Realny PKB mierzy się w cenach stałych. Wyraża on PKB w cenach istniejących w jednym z okresów (roku bazowym). Chcąc przejść od nominalnego do realnego PKB powinniśmy zastosować wskaźnik odzwierciedlający zmiany cen wszystkich dóbr -tzw. deflator PKB (a me wskaźnik cen detalicznych CPt). deflator PKB = PKB_nornlnalno / PKB

realne

Gdy ceny rosną, zmiana PKB w ujęciu realnym jest mniejsza, mz w nominalnym.

2. Czy PKB jest dobrym miernikiem dobrobytu społeczeństwa? Jakie inne mierniki są stosowane dla oceny dobrobytu?

PKB jest prostym miernikiem szeroko stosowanym do określenia przeciętnego poziomu stopy życiowej w danym kraju. Mimo, Ze PKB jest podstawowym miernikiem dobrobytu społeczeństwa, należy go interpretować z dużą dozą ostrożności Wady PKB Jako miary dobrobytu - PKB nie obejmuje:

•    .Szarej strefy" - ponieważ dane dotyczące PKB oparte są na danych podatkowych. Dlatego opracowuje sle różne metody pomiaru wielkości .szarej strefy”, np. śledzenie obiegu dużych banknotów, wydatków poszczególnych osób. Szara strefa jest szczególnie duża w krajach posocjalistycznych I kilku krajach basenu Morza Śródziemnego o długich tradycjach unikania przez obywateli płacenia podatków

•    Dochodów majątkowych netto z własności za granica - dlatego w wielu krajach powinno sie raczej mierzyć PNB

•    Amortyzacji - uwzględnia ja produkt narodowy netto (dochód narodowy). Dochód narodowy określa Ilość środków, jakie gospodarka może przeznaczyć na konsumpcję i inwestycje po odłożeniu odpowiedniej Ilości środków na sfinansowanie amortyzacji (zuzycia zasobów kapitału) i utrzymanie kapitału na istniejącym poziomie. To PNB skorygowane o amortyzację. Jednak wielkość zuzycia trudno precyzyjnie ustalić. Stosowanie PNB pozwala uniknąć dyskusji o amortyzacji

•    Różnic cen w poszczególnych krajach (co w pewnym stopniu jest niwelowane przez liczenie parytetem siły nabywczej)

•    Nie odzwierciedla zróżnicowania dochodów w społeczeństwie ani Ich dystrybucji

l