- zyski/straty kapitałowe (inaczej kursowe) - np. gdy kupuję akcję firmy X za 600 zł, a w następnym okresie wszyscy będą oczekiwać wysokich zysków i dywidend od tych akcji, mogę sprzedać swoją akcję za 650 zł. 50 zł to zysk kapitałowy na 1 akcji.
Akcjonariusze nie mogą być zmuszeni do sprzedaży majątku osobistego, żeby spłacić dług spółki. Najwyżej ich akcje staną się bezwartościowe.
Sp. kapitałowe są zarządzane przez radę dyrektorów. Mogą oni być zwolnieni przez najważniejszych akcjonariuszy (posiadających najwięcej akcji).
[Każde przedsiębiorstwo w momencie rozpoczynania działalności potrzebuje określonej wielkości kapitału w celu sfinansowania rozwoju firmy, zakupu zapasów, maszyn, przeprowadzenia kampanii reklamowej. Firmy opierające się głównie na wiedzy ludzkiej (np. zajmujące się świadczeniem usług prawniczych) potrzebują niewielkiego kapitału. Dogodną formą dla nich jest spółka jawna. Firmy potrzebujące dużych początkowych nakładów lub takie, które rozwijają się szybko, wymagają większych środków. Dla nich odpowiednią formą jest spółka kapitałowa.]
Przychody, koszty, zyski
Utarg (przychód) - ilość pieniędzy uzyskana ze sprzedaży dóbr i usług w jakimś okresie (zwykle w ciągu roku).
Koszty przedsiębiorstwa - wydatki poniesione na wytworzenie dóbr i usług w jakimś okresie.
Zyski - nadwyżka przychodów nad kosztami.
Przepływ pieniężny - ilość pieniędzy netto faktycznie uzyskana w danym okresie.
Kapitał rzeczowy - maszyny, wyposażenie i budynki wykorzystywane w produkcji.
Termin kapitał jest stosowany przez ekonomistów do określenia dóbr, które nie zużywają się w całości w trakcie jednego cyklu produkcyjnego, np. budynki, ciężarówki. Energia elektryczna nie jest dobrem kapitałowym, bo całkowicie zużywa się ją w procesie produkcyjnym w danym okresie.
Dobra kapitałowe = środki trwałe = aktywa rzeczowe
Jak należy traktować koszt dobra kapitałowego przy obliczaniu zysków i kosztów? W rocznych kosztach przedsiębiorstwa umieszcza się koszt zużycia (amortyzacji) danego dobra kapitałowego, a nie koszt jego zakupu.
Amortyzacja - utrata wartości dobra kapitałowego w ciągu roku, będąca rezultatem wykorzystania tego dobra w procesie produkcji.
Uwzględnienie zużycia kapitału prowadzi do powstania różnicy między zyskiem w ujęciu ekonomicznym a przepływami pieniężnymi netto. Zakupowi dobra kapitałowego towarzyszy duży odpływ gotówki-większy niż wartość amortyzacji w pierwszym roku. Może się zdarzyć, że mimo dużych zysków w tym roku, przedsiębiorstwo może mieć problemy z płynnością finansową. Zakup dóbr kapitałowych jest wydatkiem jednorazowym. W następnych latach do kosztów ekonomicznych przedsiębiorstwa (z powodu z utratą wartości tych dóbr) wliczana jest nadal amortyzacja. Dlatego też strumień pieniądza netto w tym okresie jest większy od zysku ekonomicznego. Wliczanie amortyzacji (a nie ceny zakupu dobra kapitałowego) do kosztów ekonomicznych przedsiębiorstwa powoduje rozłożenie kosztu zakupu środków trwałych na cały okres ich eksploatacji.
Zapasy - dobra przechowywane przez przedsiębiorstwo na potrzeby przyszłej sprzedaży. Gromadzenie zapasów jest niezbędne dla zapewnienia ciągłości produkcji i sprzedaży.
Np. firma ma na składzie 500 tys. samochodów. W ciągu roku wyprodukowała 1 min samochodów a sprzedała 950 tys. Pod koniec roku zapas wynosi 150 tys. samochodów. Jak obliczyć zyski? Koszty produkcji powinny być odnoszone do ilości sprzedanej. Wzrost zapasów o 50 tys. sztuk jest traktowany jako forma powiększenia kapitału przedsiębiorstwa, umożliwiającego sprzedaż w następnym okresie. W następnym roku te 50 tys. pozwoli osiągnąć wpływy pieniężne bez ponoszenia wydatków.
Kredyty
Firmy zaciągają pożyczki gł. w celu sfinansowania wydatków związanych z ich założeniem, rozwojem, zakupem dóbr kapitałowych, opłatami za rejestrację firmy itp. Od wszystkich pożyczonych sum firma musi płacić odsetki. Stanowią one część kosztów prowadzenia działalności i są wliczane do kosztów bieżących przedsiębiorstwa.
Bilans - zestawienie wszystkich posiadanych przez firmę aktywów oraz wszystkich jej pasywów w odniesieniu do jakiegoś momentu, np. na koniec roku.
Aktywa - posiadany przez przedsiębiorstwo majątek (np. ilość gotówki w baku, należności u odbiorców, zapasy towarów w magazynach, wartość budynku fabryki).
Pasywa - to, co firma jest winna innym (np. niezapłacone rachunki, nie wypłacone wynagrodzenia, dług hipoteczny,, kredyt bankowy).
Zyski
Na co przeznaczane są zyski pozostałe po opodatkowaniu?